* je kent enkele onderzoeksmethoden naar verwantschap
* je kunt verschillen en overeenkomsten herkennen tussen organen en orgaanstelsels van de mens en van verschillende diersoorten
* je kunt een stamboom aflezen en construeren
Slide 2 - Tekstslide
onderzoek naar evolutie
Verwantschap kan op verschillende manieren aangetoond worden:
Fosielen
Door onderzoek naar overeenkomsten in anatomie (bouw, bijv. homologe organen)
Door onderzoek naar rudimentaire organen
Door onderzoek naar overeenkomsten in biochemie (bepaalde stoffen in bijvoorbeeld bloed)
Slide 3 - Tekstslide
Fossielen
Fossielen zijn versteende overblijfselen van organismen of afdrukken van organismen in gesteenten.
Door paleontologie leveren deze veel informatie, zoals de ouderdom van het gesteente, hoe het fossiel behandeld moet worden.
Gidsfossielen zijn fossielen die kenmerkend zijn voor een bepaalde periode en daardoor tijdsbepaling leveren.
Slide 4 - Tekstslide
Trilobiet
is een Gidsfossiel uit welke gesteente laag komt dit fosiel?
Slide 5 - Tekstslide
Slide 6 - Tekstslide
Trilobiet
Gidsfossiel voor het Cambrium
Slide 7 - Tekstslide
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Tekstslide
Slide 10 - Tekstslide
Homologe organen
Slide 11 - Tekstslide
analoge organen wat is het verschil met homologe organen ?
Slide 12 - Tekstslide
Dit zijn analoge organen. Organen die niet zijn ontstaan uit dezelfde grondvorm, maar door aanpassingen aan het milieu wel een vergelijkbare functie hebben.
Slide 13 - Tekstslide
wat zijn Rudimentaire organen?
Slide 14 - Tekstslide
Rudimentaire organen
Slide 15 - Tekstslide
Zijn de vleugel van een vleermuis en de vleugel van een vlieg homologe of analoge organen? Leg uit
Slide 16 - Tekstslide
Zijn de voorpoot van een krokodil en de voorpoot van een mol homologe of analoge organen? Leg uit
Slide 17 - Tekstslide
Stamboom aflezen
Slide 18 - Tekstslide
Stamboom aflezen
langer geleden
Slide 19 - Tekstslide
Biochemie
hoe kun je met biochemie stambomen maken ?
Slide 20 - Tekstslide
Slide 21 - Tekstslide
Slide 22 - Tekstslide
Cladistiek
cladistiek/cladisme= methode om organismen in te delen in groepen genaamd clades (grieks 'klados'=tak).
1 clade= een gedeelde voorouder en alle evolutionaire nakomelingen
Binnen een clade zie je gedeelde eigenschappen met dank aan de gedeelde voorouder.
Slide 23 - Tekstslide
BS5: Cladistiek
afstammingsboom
clade (= tak)
een groep organismen met overeenkomstige voorouder
splitsingspunten in cladogram
een gemeenschappelijke voorouder
boven splitsing verschillen clades slechts in 1 eigenschap
Slide 24 - Tekstslide
Zijn gibbons en orang-oetans meer of minder verwant aan elkaar dan gibbons en chimpansees? Leg uit
Slide 25 - Tekstslide
Zijn gibbons en orang-oetans meer of minder verwant aan elkaar dan gibbons en chimpansees? Leg uit
Lesduur is: 50 min
