3.7 grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 1

3.7 Grammatica

Hoe vind je de
persoonsvorm in de zin?

Persoonsvorm

- als je de zin vragend maakt, komt de persoonsvorm vooraan

- de persoonsvorm is altijd maar 1 woord

- als je de zin in een andere tijd zet, verandert de persoonsvorm van klank

Als je de PV gevonden hebt,
hoe vind je dan
het onderwerp?

Het onderwerp

Het onderwerp van de zin vind je door de volgende vraag te stellen: 

wie-wat + pv

Bij: 'Jantje loopt op straat' vraag je dus:  

Wie loopt? Jantje

Wat is in deze zin het onderwerp?
De lange jongen kuste het kleine meisje.

1. kuste
2. de lange jongen
3. het kleine meisje
4. weet ik niet

Wat is in deze zin het onderwerp?
Gisteren heeft mijn hond mijn huiswerk opgegeten.

1. gisteren
2. heeft
3. mijn hond
4. mijn huiswerk

Lijdend voorwerp

Wie/wat + pv + O

Jantje heeft Pietje geslagen.

pv: heeft

wg: heeft geslagen

O: wie/wat heeft geslagen? Jantje

LV: wie heeft Jantje geslagen? Pietje

Nog eentje...

De conducteur knipt de kaartjes. 

PV: knipt

O: wie knipt? De conducteur

LV: Wat knipt de conducteur? De kaartjes 

Nog eentje dan...

Jantje geeft bloemen aan zijn moeder. 

pv: geeft

O: wie geeft? Jantje

LV: Wat geeft Jantje? Bloemen

De bloemen, daar gebeurt iets mee. 

Even iets anders...

Het werkwoordelijk gezegde = alle ww in de zin.

Jantje heeft een fiets gestolen. 

wg: heeft gestolen

Een splitsbaar werkwoord

Een splitsbaar werkwoord is een werkwoord dat je kunt delen

Jantje slaapt tot twaalf uur uit 

werkwoord: uitslapen

pv: slaapt uit

Infinitief

Het hele werkwoord noem je ook wel 'infinitief'.

Je vindt de infinitief door 'wij' voor het werkwoord te zetten. 

wij lopen 

wij fietsen 

Samengevat: 

Een werkwoord kan splitsbaar zijn (bijvoorbeeld opstaan, uitslapen)

Een heel werkwoord heet ook infinitief. 

Deze vind je door 'wij' ervoor te zetten. 

Pietje loopt.

wij lopen 

Zinsontleden

Jantje sliep gisteren heel lang uit. 

stap 1. Zoek pv (sliep Jantje uit?) sliep uit

stap 2. Zoek O.  Wie + pv (Wie sliep uit?) Jantje

stap 3. LV - 

Nog eentje dan...

Ontleed de volgende zin: 

De jongen aaide het hondje

zoek pv

zoek O 

zoek LV

Maken: 

3.7  (dus niet 3.6!)

Opdracht : 

1, 3, 4, 7, 8, 9, 10