Vocht- en voedseltoediening via orale weg bij slikstoornissen

• Verzorging
• Secundair onderwijs

Welke extra bevoegdheid voor zorgkundigen kwam tijdens de lessen nog niet aan bod?

Lesdoelen 

 Theorie

- Wat is de slikfunctie

- Wat is een slikstoornis? 

- Wat zijn de oorzaken van een slikstoornis?

- Hoe kunnen we een slikstoornis herkennen?

- Wat is de taak van de logopedist in dit verhaal?

- Mondzorg bij slikstoornissen.

 

- Eerste hulp uitvoeren bij verslikken

Lesdoelen 

Praktijk

- Wat is een goede bed-, zit- en hoofdhouding bij slikstoornissen?

- Welke hulpmiddelen bestaan er en hoe gebruiken we die?

- Eerste hulp uitvoeren bij verslikken.

 

3

5

6

8

10

12

Tong

Mondholte

Keelholte

Huig

Strottenhoofd

Slokdarm

3 TONG

5 MONDHOLTE

6 KEELHOLTE

8 HUIG

10 STROTTENHOOFD

12 SLOKDARM

De slikact

fase van de mond

fase van de keelholte

fase van de slokdarm

Deze fase start als het kauwen stopt en het doorslikken begint. Men noemt dit ook wel de “slikinzet”. Het gaat hier om het bewust gaan slikken en verplaatsen van

voedsel of vloeistof naar de keelholte. 

De slikreflex wordt tijdens deze fase ingezet.

 

De voedselbrok wordt naar achter in de mond gebracht door tongbewegingen, en achteraan in de mond wordt de slikreflex uitgelokt

Bij welke fase van de slikact behoort deze beschrijving?

Zodra hier vocht of voedsel komt, wordt het “slikreflex” automatisch verder gezet. In de ... kruisen de ademweg en de voedselweg elkaar. De slikreflex zorgt ervoor dat de luchtweg tijdens het slikken is afgeschermd. 

Tijdens het eten sluit de huig de neusholte af. Zo komt het voedsel niet in de neus terecht. Aan de bovenkant van het strottenhoofd zit het strottenklepje. Het strottenklepje sluit de luchtpijp af tijdens het slikken. Het voedsel gaat dan de juiste buis in, dit voorkomt verslikken. 

We kunnen alleen maar slikken als er iets in de mond aanwezig is, ofwel voedsel, ofwel vocht of speeksel. 

Deze fase is heel kort en duurt ongeveer een seconde.

Bij welke fase van de slikact behoort deze beschrijving?

In deze fase komt het voedsel door de ingang van de ... Door de peristaltische golfbewegingen wordt het voedsel naar beneden geperst. Deze bewegingen gaan ononderbroken verder tot het voedsel in de

maag is aangekomen. Dit duurt gemiddeld acht tot twintig seconden. 

Twee spierlagen zorgen voor de peristaltiek van de slokdarm: een buitenste laag (kringspieren) en een

binnenste laag (lengtespieren).

Bij welke fase van de slikact behoort deze beschrijving?

We doen de test

TEST 1: 

Probeer verschillende keren en snel na elkaar 

droog te slikken.

TEST 2: 

Neem snel na elkaar enkele slokken

 (ijs)koud water. 

Slikstoornis

Wat is een slikstoornis?

Wat zijn de oorzaken van slikstoornissen? 

Symptomen van een slikstoornis

• verslikken
• hoesten
• kokhalzen
• ...

De logopedist

- slikadvies uitschrijven (consistentie, houding, nood aan begeleiding,…)

- slikonderzoek: oorzaak slikstoornis + vaststellen fase 

- evt. een behandelplan opstellen

- de eet- en drinkmomenten zo aangenaam mogelijk 

- mondbehandeling

- voedingsbegeleiding

Mondzorg

Hoofdhouding

Posities

Groep 1

Groep 2

Groep 3

Hulpmiddelen bij slikproblemen

EHBO bij verslikken

Wat doe jij als een zorgvrager zich verslikt / stikt?

De slikact bestaat uit... fasen.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

De drie fasen van de slikact zijn: mond, keel en ...

1. huig
2. tong
3. slokdarm
4. strottenhoofd

Wat zijn de oorzaken van slikstoornissen?

Wat doet de logopedist bij slikstoornissen?

Het is beter om recht te staan wanneer je jouw zorgvrager eten geeft.

1. juist
2. fout
3. pas
4. pas

Noem drie hulpmiddelen op voor personen met een slikstoornis.

De volgende les

Hygiënische zorgen bij infuus, maagsonde, blaassonde

Kraamzorg