Thema 2 B6 Sociaal gedrag

Thema 6 Waarneming en gedrag

B6
Sociaal gedrag
1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 5

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 7 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Thema 6 Waarneming en gedrag

B6
Sociaal gedrag

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen en begrippen B6
  • de functie van verschillende vormen van sociaal gedrag kunnen uitleggen
  • het verband tussen sociaal gedrag en overlevingskansen uitleggen

Begrippen
sociaal gedrag, signalen, communiceren, geritualiseerd gedrag, balts, bronst, territoriumgedrag, dreiggedrag, overspronggedrag, conflictgedrag, rangorde, pikorde, imponeergedrag, verzoeningsgedrag, staten/statenvorming

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Video

Sociaal gedrag
Gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar.

Hierbij is een handeling van het ene individu de prikkel voor een (volgende) handeling van een soortgenoot.

Handelingen bij sociaal gedrag noem je signalen, deze dienen voor informatieoverdracht tussen soortgenoten (communicatie)

Slide 4 - Tekstslide

Baltsgedrag
Doel: voortplanten met eigen soort, ze zijn soortspecifiek

Door balts neemt motivatie voor paring (voortplantingsdrang) toe en agressie tussen partners verminderd. Dit agressie-gedrag is terug te zien in balts door afwisselend aanvallen en vluchten (voorbeeld de zigzagdans van Stekelbaarsjes). 
Ook voedingsgedrag bij balts zichtbaar, bv. eten geven aan partner.

Slide 5 - Tekstslide

Geritualiseerd gedrag
De handelingen bij de balts worden vaak overdreven, omgevormd en/of versneld uitgevoerd, zodat ze een signaalfunctie krijgen

Bronst = de bereidheid tot paren bij zoogdieren

Slide 6 - Tekstslide

Solitair, samen of in groepen
  • Solitair: individuen onafhankelijk van elkaar, alleen tijdens de balts en de paring samen. Broedzorg ligt dan vaak bij één van de ouders.

  • Samen: paartjes voor één of meer seizoenen, soms zelfs monogaam. Sommige vissoorten, veel vogelsoorten en enkele zoogdieren 

  • Leven in groepen zie je veel bij insecten, vissen, vogels en zoogdieren

Slide 7 - Tekstslide

Maak opdracht 68 t/m 71

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Video

Slide 10 - Video

Territoriumgedrag
  • Door een territorium te vormen wordt een zekere hoeveelheid voedsel of ruimte veiliggesteld
  • Territorium vermindert conflicten tussen soortgenoten
  • Mannetje verdedigt het gebied tegen binnendringende soortgenoten
  • Dreiggedrag op de grens

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Tekstslide

0

Slide 13 - Video

Slide 14 - Tekstslide

Rangorde
  • Imponeergedrag: zich zo groot en indrukwekkend mogelijk maken. Vaak door dominant mannetje
  • Verzoeningsgedrag staat vaak tegenover het dreiggedrag van dominante mannetje: een signaal dat de agressie van dominante mannetje doet afnemen

Slide 15 - Tekstslide

0

Slide 16 - Video

Extra video hoe je de rangorde kunt bepalen in een groep

Slide 17 - Tekstslide

0

Slide 18 - Video

Statenvormende insecten

  • sterke taakverdeling binnen grote populaties van insecten

Slide 19 - Tekstslide

0

Slide 20 - Video

Maak opdracht 72 t/m 76
Klaar? 

Lees ook de Context 'Testosteron maakt hyenavrouwtjes adequaat' door en maak opdracht 77


Slide 21 - Tekstslide

Lesafsluiter

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Link

Wat was je procentuele score?

Slide 24 - Open vraag

Controleer ook je leerdoelen!
  • de functie van verschillende vormen van sociaal gedrag kunnen uitleggen
  • het verband tussen sociaal gedrag en overlevingskansen uitleggen

  • Ken je de begrippen? Oefen de Flitskaarten 

  • Check de leerdoelen met Test Jezelf


Slide 25 - Tekstslide