SCC_M5 L3 zinnen enkelvoudig en samengesteld

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Soorten zinnen

Wat is een enkelvoudige zin?

Wat is een samengestelde zin?

Hoeveel persoonsvormen bevat volgende zin?

Ik heb gisteren een nieuwe laptop gekocht.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen bevat volgende zin?

Toen het lawaai niet ophield, is mijn moeder naar boven gegaan.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen bevat volgende zin?

Deze plant moet je twee keer per week water geven.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen bevat volgende zin?

Hij kwam, hij zag en hij overwon.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen bevat volgende zin?

Ik heb iemand nodig die weet hoe eerstegraadsfuncties werken en die het mij kan uitleggen.

1. 1
2. 2
3. 3

enkelvoudige zin

samengestelde zin

Ik moest gisteren studeren voor een toets wiskunde.

Wij gaan graag naar het zwembad en nadien naar het Elisabethpark.

Tijdens de G.W.P. heb ik mijn been gebroken.

Mijn moeder, die trouwens Frans is, lust helemaal geen kaas.

Ik was deze ochtend te laat omdat ik mijn zusje nog moest afzetten op school.

De leerkracht denkt toch niet dat ik die taak vandaag nog ga maken.

We verkenden nieuwsgierig de hotelkamers.

Mijn hart breekt als dieren mishandeld worden.

Maak van volgende enkelvoudige zinnen een samengestelde zin:

"Ik ga op graag op reis. Ik ontdek graag nieuwe dingen."

4 Hoofdzin of bijzin?

• Hoe herken je een hoofdzin?

De persoonsvorm en het onderwerp staan naast elkaar en er kan NIETS tussen.

• Hoe herken je een bijzin?

De persoonsvorm en het onderwerp staan niet naast elkaar of er kan een woord(groep) tussen.

Voorbeelden

Mijn moeder zegt dat ik een koekje mag.

Mijn moeder zegt -> Er kan niets tussen o en pv -> dus hoofdzin

ik een koekje mag -> Er staat iets tussen o en pv -> dus bijzin

 

Ik fiets eerst naar school en ik loop daarna naar huis.

Ik fiets -> Er kan niets tussen o en pv -> dus hoofdzin

Ik loop -> Er kan niets tussen o en pv -> dus hoofdzin

Hoofdzin of bijzin?

De leraar klapte in zijn handen toen het tijd was om te beginnen.

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Gaat het in de volgende zin over nevenschikking of onderschikking?

"Nadat we even gewandeld hadden, wou ik toch ook wel gaan zitten."

1. nevenschikking
2. onderschikking

Gaat het in de volgende zin over nevenschikking of onderschikking?

"De leerkracht kon niet van zijn gezicht aflezen of hij het goed begrepen had."

1. nevenschikking
2. onderschikking

Gaat het in de volgende zin over nevenschikking of onderschikking?

"Achter mijn rug schreeuwde Marnik een paar vieze woorden, maar goed dat ik ze niet gehoord heb."

1. onderschikking
2. nevenschikking

Gaat het in de volgende zin over nevenschikking of onderschikking?

"Die stouterik lachte alsof hij blij voor me was."

1. onderschikking
2. nevenschikking

Gaat het in de volgende zin over nevenschikking of onderschikking?

"De Grote Markt was verlaten en er was nergens een mens te bespeuren."

1. onderschikking
2. nevenschikking

Gaat het in de volgende zin over nevenschikking of onderschikking?

"Drink je liever koffie of thee?"

1. nevenschikking
2. onderschikking

Maak:

• opdracht 17

5 Voegwoorden

• Voegwoorden zijn een soort cement.
  
  
• Je kunt met voegwoorden zinnen aan elkaar plakken.

Voorbeeldzin 

• Voordat we naar het concert van Metallica gaan, willen we eerst naar de pizzeria.

• We willen eerst naar de pizzeria, voordat we naar het concert van Metallica gaan.
  

!!! Voor 'en/of'  staat NOOIT een komma

Nevenschikkend voegwoord

hoofdzin + hoofdzin

en, want, maar, of, dus...

voorbeeld:

Ik wil heel graag naar die nieuwe film, maar ik ben nog geen zestien.

Onderschikkend voegwoord

Het verbindt een hoofdzin en bijzin.

voorbeeld:

Je moet je om acht uur melden, als je drie keer te laat komt.

• of - kan zowel neven- als onderschikkend zijn
  voorbeeld: Hij eet kaas of chocolade. / Ik weet niet of de trein vertraging heeft.
• als, dan, hoewel, tenzij, terwijl, toen...
• voegwoorden met 'dat': doordat, omdat etc.

Maak:

• opdracht 19 
  NIET: E (laatste kolom)
• oefeningen op GROEI