Begrijpend lezen les 8: hoofd- en bijzaken, globaal en grondig/intensief lezen

Nederlands
Begrijpend lezen
Les 8
VWO 1
 P2 2022-2023
1 / 34
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 1

In deze les zitten 34 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Nederlands
Begrijpend lezen
Les 8
VWO 1
 P2 2022-2023

Slide 1 - Tekstslide

wat heb je geleerd tot nu toe ...
... welke 5 tekstdoelen -en soorten er zijn
... wat de 3 soorten publiek zijn.
... wat oriënterend lezen is.
... wat een alinea, een tussenkopje en een deelonderwerp is.

... weet je uit welke delen een alinea bestaat.
... weet je op welke manieren een tekst kan worden ingeleid en afgesloten.
... weet je wat de functie van de titel van een tekst is.
... weet je wat een kernzin is en waar je de kernzin kunt vinden.

Wie weet het nog? Steek je vinger op!


Slide 2 - Tekstslide

Aan het einde van deze les ...

... weet je wat hoofdzaken en bijzaken zijn.
... weet je wat de hoofdgedachte van een tekst is.

Slide 3 - Tekstslide

Hoofdzaken en bijzaken

Hoofdzaken
De belangrijkste zaken in een tekst. Bijvoorbeeld de kernzinnen. 

Bijzaken
Minder belangrijke zaken als uitleg, toelichting en voorbeelden. 

Slide 4 - Tekstslide

Globaal lezen

Je kunt teksten op verschillende manieren lezen. zie leesstrategieën in les 2.

Als je een tekst globaal leest, wil je weten wat:
  • de hoofdzaken zijn

Slide 5 - Tekstslide

Intensief lezen
Als je een tekst intensief leest, wil je weten wat:

  • het onderwerp is
  • de deelonderwerpen zijn
  • de verbanden tussen de alinea's zijn (wat hebben ze met elkaar te maken)
  • het tekstdoel is
  • wat lastige woorden en zinnen betekenen

Slide 6 - Tekstslide

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte van een tekst is dat wat de schrijver over het onderwerp wilde vertellen

De hoofdgedachte formuleer je in één zin.

Dus: de hoofdgedachte = In één zin waar de hele tekst over gaat.

Slide 7 - Tekstslide

Aan de slag!
Pak je boek Op niveau, blok 4 lezen (blz. 204) en lees tekst 5 oriënterend.

  • Je bekijkt de titel, de tussenkopjes en de bronvermelding.
  •  Je leest de eerste zinnen en de laatste zinnen.
  •  Je bekijkt de anders gedrukte woorden en eventuele afbeeldingen.

Maak vervolgens vraag 1 in Lessonup begrijpend lezen les 8.



Slide 8 - Tekstslide

1. Wat is volgens jou het onderwerp van de tekst?

Slide 9 - Open vraag

Aan de slag!
Lees tekst 5 nu intensief!
Maak dan vraag 2 t/m 12

Slide 10 - Tekstslide

2. Op welke manier trekt de schrijver in de inleiding de aandacht van de lezer?
A
De aanleiding voor het schrijven wordt genoemd.
B
Het onderwerp wordt aangekondigd.
C
Er worden een of meerdere vragen gesteld.
D
Een anekdote vertellen.

Slide 11 - Quizvraag

3. Schrijf de kernzin uit alinea 2 op.

Slide 12 - Open vraag

4. Bestaat de rest van de alinea uit toelichting of voorbeelden?
Leg je antwoord in maximaal vijftien woorden uit.

Slide 13 - Open vraag

5. Schrijf het deelonderwerp op van alinea 3.

Slide 14 - Open vraag

6. Is de laatste alinea een echte slotalinea van deze tekst? Leg je antwoord uit.

Slide 15 - Open vraag

7. Wat is het onderwerp van de tekst?

Slide 16 - Open vraag

8. Schrijf drie bewijzen uit de tekst op waaruit blijkt dat peuters slim zijn.

Slide 17 - Open vraag

9. Past de titel goed bij de inhoud van de tekst?
Formuleer je eigen antwoord op de titel.

Slide 18 - Open vraag

10. Wat is het tekstdoeI?

Slide 19 - Open vraag

11. Wat is de tekstsoort?
A
informerende tekst
B
uiteenzettende tekst
C
betogende tekst
D
amuserende tekst

Slide 20 - Quizvraag

Hoofdgedachte van een tekst
Aanwijzingen voor het bepalen van de hoofdgedachte:
Schrijf het onderwerp van de tekst op.
Stel de vraag: Wat vertelt de schrijver in deze tekst over het onderwerp? Zoek naar een aanwijzing in de titel en/of de inleiding.
Vat de hoofdzaken over het onderwerp samen.
Formuleer de hoofdgedachte in één complete zin.
De hoofdgedachte is nooit een vraag.

Slide 21 - Tekstslide

12. Schrijf de hoofdgedachte van tekst 5 op.

Slide 22 - Open vraag

Extra oefenen
Lees tekst 6 (blz 206) grondig.
Wat was de functie van hofnarren in de middeleeuwen?

Maak vraag 1 t/m 5

Slide 23 - Tekstslide

1. Wat is het onderwerp van de tekst?

Slide 24 - Open vraag

2. Schrijf de hoofdzaken van de tekst op. Gebruik maximaal40 woorden.

Slide 25 - Open vraag

3. Wat is het tekstdoel van tekst 6?
A
informeren
B
uitleg geven
C
mening laten vormen
D
amuseren

Slide 26 - Quizvraag

4. Past de titel bij de inhoud van de tekst? Leg je antwoord uit.

Slide 27 - Open vraag

5. Schrijf de hoofdgedachte van de tekst op.

Slide 28 - Open vraag

extra oefenen
Lees tekst 7 grondig (blz 207):
Hoe betaalden de Romeinen hun boodschappen?

Maak vraag 1 t/m 5

Slide 29 - Tekstslide

1. Wat is het onderwerp van de tekst?

Slide 30 - Open vraag

2. Behoort de volgende zin tot de hoofdzaken of bijzaken van tekst 7? Leg je antwoord uit.
'De Romeinen werden door de Grieken geïnspireerd tot het invoeren van de denarius, een zilveren munt die tien asses waard was.'

Slide 31 - Open vraag

3. Schrijf de hoofdzaken van de tekst op. Gebruik maximaal 45 woorden.

Slide 32 - Open vraag

4. Wat is het tekstdoel van tekst 7?
A
informeren
B
uitleg geven
C
mening laten vormen
D
amuseren

Slide 33 - Quizvraag

5. Schrijf de hoofdgedachte va n de tekst op.

Slide 34 - Open vraag