Les 9 Het personage

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Les 9

Het personage

Opbouw

Inleiding: Sprong 1 + 2: Klassikaal (= theorie)

Inleiding: Sprong 3: Zelfstandig

Oefeningen in de cursus: Sprong 1: Klassikaal 

Oefeningen in de cursus: Sprong 2 + 3: Zelfstandig

Mark uit FC De Kampioenen is een voorbeeld van een typecasting. Hij wordt altijd gecast als de 'dommerik'.

1. Juist
2. Fout

Typecasting (p. 117)

• Typecasting = acteur/actrice is zo vergroeid geraakt met een type rol dat hij/zij steeds in die rol wordt gecast

--> Bv. held, antiheld, slechterik, dommerik ...

Wat komen we in een verhaal allemaal te weten over personages?

Personage (p. 120)

• Schrijver/auteur geeft veel informatie over de personages in een verhaal

• Kan gaan om: 

--> Innerlijke en uiterlijke kenmerken

--> Identiteit

--> Verhouding tot anderen

==> Je krijgt deze informatie via de personages of de verteller

Personage (p. 120)

• Schrijver geeft een antwoord op de volgende vragen: 

- Wat voor iemand is het personage?

- Wat doet het personage?

- Wat zegt, denkt of voelt het personage?

- Wat zeggen de andere personages over hem/haar? 

- Wat zegt een (externe) verteller over het personage?

Welke soorten
personages
ken je?

Rolverdeling (p. 124)

• Rolverdeling = in een verhaal is een duidelijke rolverdeling aanwezig

- Protagonist = wordt voor een probleem geplaatst dat hij/zij moet oplossen

                             = belangrijkste figuur/hoofdpersonage

                             = verhaal draait rond dit personage

- Antagonist = tegenspeler: maakt het de protagonist moeilijk/onmogelijk om doel te bereiken

                            = belangrijke invloed op protagonist 

Rolverdeling (p. 124)

- Nevenfiguren = kunnen verschillende rollen spelen

                                 = helpers/tegenstanders van protagonist

                                 = je komt minder over hen te weten

                                 = een of twee duidelijke karaktertrekken

                                 = reageren vaak op dezelfde manier

- Figuranten = blijven op de achtergrond

                           = niet belangrijk voor het verhaal

Vol en vlak karakter (p. 127)

• Vol karakter = personages lijken echte mensen met verschillende karaktertrekken

                                 = maken een evolutie door 

                                 ==> Bv. Personages in boeken waar het om personen gaat

• Vlak karakter = personages zijn stereotiep = vast en onveranderlijk 

                                   = opvallende eigenschap + reageren op dezelfde manier

                                   ==> Bv. Stripfiguren, personages in reclamespots of in een                                                                                          komedie

Een personage dat een evolutie doormaakt is een vol karakter. Het heeft verschillende karaktertrekken.

1. Juist
2. Fout

Een personage met een opvallend karakter en dat stereotiep is, is een vlak karakter.

1. Juist
2. Fout

Het hoofdpersonage van een verhaal is traditioneel een slechte persoon.

1. Juist
2. Fout

Held en antiheld (p. 127)

• Held = traditioneel hoofdpersonage van het verhaal

                  = heeft goede eigenschappen

                  --> streeft nobel doel na, bestrijdt het kwade

                  --> dapper, sterk, knap en slim

• Antiheld = mist de kwaliteiten of heeft tegenovergestelde eigenschappen

                     --> egoïsme, luiheid

                     ==> Kan ook sympathie winnen bij lezers omwille van gebreken

Het personage

Sprong 2 gaat vanaf nu zelfstandig aan de slag. Gebruik de Lessonup en neem jouw cursus. 

Sprong 1 maakt de les klassikaal. Neem jouw cursus bij de hand.

Het personage

Oefening 1 op p. 115

Beluister het fragment via Pelckmans Portaal en beantwoord de vragen via Lessonup (zie volgende slide) en op p. 115.

Het personage

Oefening 1 op p. 115

Vraag a

Deze vraag maak je direct via jouw boek en verbeter je via Pelckmans Portaal. Nadien ga je naar de volgende slide.

Het personage

Oefening 1 op p. 115

Vraag b

Welke woorden passen bij welk personage? Maak de oefeningen op de volgende slide en vul het nadien in in jouw boek op p. 115.

Ludovic

Erik

realistisch

karikatuur

grotesk

fijngevoelig

veranderlijk

standvastig

Het personage

Oefening 1 op p. 115

Vraag b

- Ludovic = realistisch, fijngevoelig, veranderlijk

- Erik = karikatuur, grotesk, standvastig

Het personage

Oefening 2 op p. 116-117

Lees de tekst en beantwoord de vragen. 

Verbeter nadien via Pelckmans Portaal.

Het personage

Oefening 4 op p. 118-120

Lees de tekst en beantwoord vraag d. Verbeter nadien via Pelckmans Portaal.

Het personage

Oefening 5 op p. 121-124

Lees het fragment en beantwoord de vragen via Lessonup en schrijf het nadien in jouw cursus.

Wie is het belangrijkste personage?

1. Charlotte
2. Carlos
3. Lisse

Hoe weet je dat Lisse de belangrijkste persoon is?

Het personage

Oefening 5 op p. 121-124

Vraag a

- Lisse

- Haar gedachten, gevoelens en acties worden uitgebreid beschreven.

Voor welk probleem wordt het hoofdpersonage geplaatst?

Het personage

Oefening 5 op p. 121-124

Vraag b

- Lisse heeft een afspraakje met Carlos, maar ze wordt verlamd door angst.

Het personage

Oefening 5 op p. 121-124

Vraag d

Wie zijn de andere personages? Rangschik ze in volgorde van belangrijkheid. Zie volgende slide.

1

2

3

Charlotte

Mevrouw Van de Leest

Carlos

Wat is de verhouding van Charlotte, Carlos en mevrouw Van de Leest tot Lisse?

Het personage

Oefening 5 op p. 121-124

Vraag d

- 1 = Charlotte: Lisses beste vriendin, ze weet bijna alles over haar. 

- 2 = Carlos: Lisse is stiekem verliefd op hem. 

- 3 = Mevrouw Van de Leest: Lisses leerkracht Nederlands

Op welke manier krijg je informatie over de andere personages?

1. De personages stellen zichzelf voor.
2. Het hoofdpersonage vertelt over het innerlijk en uiterlijk van de andere personages.
3. De lezer leidt de informatie zelf af door de situaties in het verhaal.

Het hoofdpersonage en haar beste vriendin verschillen op heel wat vlakken van elkaar.

Hoe verschillen ze op het vlak van karakter en relaties?

Het personage

Oefening 5 op p. 121-124

Vraag f

- Karakter = Charlotte is een echte chaoot. Lisse is erg perfectionistisch.

- Relaties = Charlotte had al enkele vriendjes en Lisse niet.

Welke personage vormt de aanleiding tot Lisses onzekerheid?

1. Charlotte
2. Carlos
3. Mevrouw Van de Leest

Met welke acties maakt het personage Lisse onzeker?

Het personage

Oefening 5 op p. 121-124

Vraag g

- Carlos

- Hij stuurt een bericht naar Lisse om een afspraakje te regelen.

Sommige personages worden eerder als een stereotype afgebeeld. Welke stereotiepe eigenschappen komen aan bod bij leerkracht Nederlands en hoofdpersonage?

Het personage

Oefening 5 op p. 121-124

Vraag h

- Leerkracht Nederlands = De leerkracht is mondig. Ze heeft een seutige uitstraling door het mantelpakje en de knot.

- Hoofdpersonage = Lisse is het typische tienermeisje: onzeker, de underdog, stiekem verliefd.

Het personage

Oefening 6 op p. 125-126

Lees het fragment en beantwoord de vragen a, b en e. 

Verbeter nadien via Pelckmans Portaal.

Het personage

Oefening 7 op p. 126-127

Bekijk het fragment op Pelckmans Portaal en beantwoord de vragen. 

Verbeter nadien via Pelckmans Portaal.

Het personage

Oefening 8 op p. 127-128

Bekijk het fragment op Pelckmans Portaal en beantwoord de vragen. 

Zie volgende slide.

De coach is de figurant omdat hij geen prominente rol speelt en de achtergrond bevolkt.

1. Juist
2. Fout

Welke rol speelt Steve en hoe weet je dat?

Welke rol speelt vader Patrick en hoe weet je dat?

Het personage

Oefening 8 op p. 127-128

Vraag b

- Coach = figurant: Speelt geen prominente rol en bevolkt de achtergrond

- Steve = protagonist: Hij wordt voor een probleem geplaatst, namelijk het nooit kunnen winnen en hij wil dat aanpakken. 

- Vader Patrick = antagonist: Hij is de aanleiding tot de crisis.

Aan het begin van de film wil Steve absoluut winnen, maar op een bepaald moment verandert dat. Verklaar.

Het personage

Oefening 8 op p. 127-128

Vraag c

- Wanneer hij ontdekt dat zijn vader hem doping geeft, beseft hij dat dat fout is. Daardoor begint hij zich te verzetten tegen zijn vader. 

Wat voor karakter heeft Steve?

1. Vol karakter
2. Vlak karakter

Het personage

Je bent klaar met deze les. 

Neem jouw overzichtsblad bij de hand en kijk wat je nu moet doen.