Opdracht Maurits en Van Oldenbarnevelt 23

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Opdracht par. 6.2

in de tijd van Johan van Oldenbarnevelt heette de raadspensionaris ook wel landsadvocaat

stadhouder prins Maurits van Oranje                                (1576 - 1625)

Johan van Oldenbarnevelt raadspensionaris (1547 - 1619)

vaak conflicten tussen raadspensionaris en stadhouder

Opdracht : stadhouder versus raadspensionaris

lees blz.111 en bekijk de filmpjes hierna

schrijf op in je schrift:

1. beschrijf  Maurits (persoon,karakter)

2. beschrijf Johan Van Oldenbarnevelt (persoon, karakter)

3. Maurits en Van Oldenbarnevelt hadden tegengestelde ideeën. Bedenk een politieke, militaire en godsdienstige tegenstelling

4. Wat is de aanleiding van de ruzie tussen beiden?

5. hoe loopt het conflict af

Opdracht: stadhouder versus raadspensionaris

lees blz.111 en bekijk de filmpjes hierna

Kwaliteiten: van Oldenbarnevelt =briljant politicus, staat aan de wieg van de Republiek; mentor van Maurits

Prins Maurits = zoon van Willem van Oranje = briljant militair strateeg

aanvankelijk gaat het goed tussen die twee, maar wanneer Maurits machtiger wordt, ontstaat er wrijving tussen beiden.

Stadhouder

karakter/persoon

- zoon van Willem van Oranje

- al heel jong de opvolger van zijn vader

- "hart" voor zijn mannen, soldaten

- van adel, militair

- hoofd leger en vloot

- zocht oplossing voor conflicten met buitenland vaak in militair ingrijpen

- leger belangrijker dan handel, dus investeren in een goed leger.

raadspensionaris

karakter/persoon

- burgerlijke komaf

- hoogste bestuurder van het gewest Holland en dus ook van de Staten Generaal

- behartigde de belangen van de rijke burgers/handelaren/kooplieden  

- internationaal goede contacten waren van belang

- weinig empathisch, heel zakelijk

- prioriteit bij handelsbelangen

- versterken van de (handels-) vloot is belangrijk

conflict : 

wapenstilstand  ja of nee??? Staatsleger of stadslegers?

 godsdienstig conflict: tussen streng (Maurits)(eenheid) of gematigde calvinisten (v Oldenbarnevelt)(tolerant)

==> escaleert enorm

 conflicten: oranjegezinden tegenover staatsgezinden

Aanleiding: Slag bij Nieuwpoort 1600

Oorzaken:
1. politiek: wat is belangrijker? oorlog of vrede, vloot (handel) of leger??

==> Twaalfjarig Bestand 1609 - 1621  (van Old. "wint")

2. leger: wie heeft hoogste gezag? Maurits = opperbevelhebber leger, tegen stadsmilities

3. godsdienst: tolerant of streng ??: orthodoxe calvinisten (zeer streng/ Maurits) tegenover de rekkelijke calvinisten (gematigd/van Old.) 

Afloop: Van Oldenbarnevelt trekt aan kortste eind, hij wordt onthoofd door Maurits (zogenaamd vanwege landverraad)

www.npostart.nl

Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt op het Binnenhof

Standbeeld Van Oldenbarnevelt, tegenover het Binnenhof