Les 6: Opbouw van de aarde

Startklaar
1 / 30
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6

In deze les zitten 30 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 70 min

Onderdelen in deze les

Startklaar

Slide 1 - Tekstslide

Startklaar (3 min)

Docent begroet leerlingen, instrueert alle leerlingen om startklaar te zijn en legt materialen klaar.

Leerlingen zorgen ervoor dat zij alle benodigde spullen op tafel hebben, jas uit, mobiel in tas. (Zorg voor een nette en georganiseerde ruimte.)
LEZEN 10 min
Lezen

Slide 2 - Tekstslide

https://www.nu.nl/klimaat/6303415/al-een-jaar-recordtemperaturen-in-oceanen-tekenen-dat-opwarming-versnelt.html?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
Voorkennis 
1. De leerlingen weten wat aardplaten zijn.

2. De leerlingen weten dat de aardplaten bewegen.

3. De leerlingen kennen het begrip platentektoniek


Slide 3 - Tekstslide

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen
      Lesdoel
Vandaag gaan we ontdekken uit welke lagen de aarde bestaat en hoe deze lagen van elkaar verschillen. Specifiek gaan we kijken naar de aardkern (binnen- en buitenkern), de aardmantel en de aardkorst (oceanisch en continentaal). 

We leren over hun viscositeit (hoe stroperig de lagen zijn), hun samenstelling (waaruit ze bestaan) en hun temperatuur. 

Slide 4 - Tekstslide

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen
Kernbegrippen
Viscositeit: 
Dit zegt iets over hoe vloeibaar of stroperig een laag is. Sommige lagen van de aarde zijn vast, terwijl andere lagen gedeeltelijk vloeibaar zijn.

Samenstelling: 
Dit gaat over welke materialen de lagen van de aarde vormen. Elke laag bestaat uit verschillende soorten gesteente en metalen.

Temperatuur: 
Dit geeft aan hoe heet een laag is. Hoe dieper je in de aarde gaat, hoe heter het wordt.

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opbouw van de aarde
  Maak een tekening:        
Neem in je tekening het    
volgende mee:               
    
Binnen- en Buitenkern     
Aardmantel                
Aardkorst                 

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aardkern
Binnenkern
- Zware metalen 
- Heet
- Vast

Buitenkern
- Zware metalen 
- Heet 
- Viscositeit: Laag (vloeibaar)

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 8 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Aardmantel
De bovenkant van de aardmantel is gedeeltelijk stroperig (viscositeit).

Hierdoor zijn convectiestromen 
mogelijk.

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slab-pull en Ridge-push
 De beweging van de aardplaten is niet alleen te verklaren door de convectiestromen in de aardmantel

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 11 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slab Pull en Ridge Push
Slab PullDe trekkracht van een zinkende, oudere plaat die de rest van de plaat meetrekt de mantel in.

Ridge PushDe kracht die een nieuwe, opkomende plaat duwt vanaf de mid-oceanische rug door zwaartekracht.

Deze twee krachten helpen de platen te bewegen en vormen een belangrijk onderdeel van het platentektonisch proces. 

Slide 12 - Tekstslide

Hoe hoge hoe kouder.
Hoe verder van de evenaar hoe kouder.
Aardkorst
Oceanische korst
- Basalt
- Relatief zwaar
- Dun (5km - 10km)

Continetale korst
- Graniet
- Relatief licht
- Dikker (30km - 50km)



Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aardmantel
Continentale plaat
Oceanische
plaat
Binnenkern
Buitenkern

Slide 14 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Overzicht opbouw aarde
Laag
Materiaal-type
Viscositeit
Kenmerken
Aardkorst
Basalt
Graniet


Vast
Bestaande uit de aardkorst en het bovenste deel van de mantel; stijf en breekt gemakkelijk; vormt de aardplaten.
Aardmantel
Gesmolten gesteente, opgeloste gassen
Plastisch
Gedeeltelijk gesmolten; stromingen in deze laag drijven de beweging van de tektonische platen.
Buitenkern
Vloeibaar


Vloeibaar
Bestaat uit vloeibaar ijzer en nikkel; bewegingen in deze laag genereren het aardmagnetisch veld.
Binnenkern
Vast


Vast
Bestaat uit een vaste bol van ijzer en nikkel; ondanks de hoge temperatuur, blijft het vast door de enorme druk.

Slide 15 - Tekstslide

Hoe hoge hoe kouder.
Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Platentektoniek: vulkanisme
Divergent
Convergent
Transform

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

     Kleine afsluiting
Aardkern (Binnen- en buitenkern)
Aardmantel
Aardkorst (Oceanisch en Continentaal)
Viscositeit
Convectiestromen
Basalt 
Graniet




Slide 18 - Tekstslide

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen
Zelf aan de slag
De binnenkern van de aarde is vast, terwijl de buitenkern vloeibaar is. De temperatuur in de binnenkern is hoger dan in de buitenkern, en de samenstelling bestaat voornamelijk uit … 1 … (ijzer en nikkel / magnesium en silicium). De viscositeit van de buitenkern is … 2 … (laag / hoog) door de vloeibare aard.

(1p) Vraag 1
Vul in op het antwoordblad de juiste keuze achter de cijfers 1 en 2.

Slide 19 - Tekstslide

ijzer en nikkel
laag
Zelf aan de slag
De aardmantel bevindt zich direct onder de aardkorst en is voornamelijk samengesteld uit … 1 … (metalen / gesmolten gesteente). De viscositeit van de aardmantel is hoger dan die van de buitenkern, waardoor de convectiestromen langzaam bewegen. De temperatuur van de aardmantel varieert, maar is lager dan die van de … 2 … (binnenkern / buitenkern).

(1p) Vraag 2
Vul in op het antwoordblad de juiste keuze achter de cijfers 1 en 2.

Slide 20 - Tekstslide

gesmolten gesteente
binnenkern
Zelf aan de slag
De oceanische korst is dunner maar dichter dan de continentale korst. De continentale korst bestaat uit ander gesteente dan de oceanische korst. De oceanische korst bestaat voornamelijk uit … 1 … (basalt / graniet). De temperatuur in de aardkorst stijgt naarmate je dichter bij de … 2 … (aardmantel / aardkorst) komt.

(1p) Vraag 3
Vul in op het antwoordblad de juiste keuze achter de cijfers 1 en 2.

Slide 21 - Tekstslide

basalt
aardmantel
     Grote afsluiting
Vandaag gaan we ontdekken uit welke lagen de aarde bestaat en hoe deze lagen van elkaar verschillen. Specifiek gaan we kijken naar de aardkern (binnen- en buitenkern), de aardmantel en de aardkorst (oceanisch en continentaal).


We leren over hun viscositeit (hoe stroperig de lagen zijn), hun samenstelling (waaruit ze bestaan) en hun temperatuur. 

Slide 22 - Tekstslide

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen
(Aan)tekeningen
Tekening 1.
Opbouw van de aarde

Slide 23 - Tekstslide

Zelfstandige verwerking (10 min)
Zelfstandig verwerken (ik → jij) 10 min. Docent laat leerlingen zelfstandig werken aan de eindopdracht of een debatstelling, beschikbaar voor hulp indien nodig.

Werken aan eindopdracht, zelfstandig of in groepen 

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

retrieval practice
https://quizlet.com/join/Rgu8QEZ9z?i=1fo1jg&x=1bqt

Slide 25 - Tekstslide

Retrieval practice (10 min)
Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online
 Vraag 1
Uitspraak 1: De binnenkern van de aarde is vloeibaar.
Uitspraak 2: De buitenkern van de aarde is verantwoordelijk voor het aardmagnetisch veld.
Uitspraak 3: De aardmantel bestaat voornamelijk uit gesmolten gesteente en heeft een vaste vorm.

Neem de cijfers 1, 2 en 3 van de uitspraken over op het antwoordblad en zet erachter of de uitspraak juist of onjuist is.

Slide 26 - Tekstslide

Uitspraak 1: Onjuist (de binnenkern is vast)
Uitspraak 2: Juist
Uitspraak 3: Onjuist (de aardmantel is gedeeltelijk vast en gedeeltelijk plastisch)
Vraag 2 
Uitspraak 1: De viscositeit van de buitenkern is hoger dan die van de aardmantel.
Uitspraak 2: De continentale korst is dikker en minder dicht dan de oceanische korst.
Uitspraak 3: De temperatuur in de binnenkern is lager dan in de aardmantel.

Neem de cijfers 1, 2 en 3 van de uitspraken over op het antwoordblad en zet erachter of de uitspraak juist of onjuist is.

Slide 27 - Tekstslide

Uitspraak 1: Onjuist (de viscositeit van de aardmantel is hoger dan die van de buitenkern)
Uitspraak 2: Juist
Uitspraak 3: Onjuist (de temperatuur in de binnenkern is hoger)
Vraag 3 
Uitspraak 1: De oceanische korst bestaat voornamelijk uit graniet.
Uitspraak 2: De temperatuur van de aardmantel is lager dan die van de buitenkern.
Uitspraak 3: Convectiestromen in de aardmantel spelen een rol bij het bewegen van de aardkorst.

Neem de cijfers 1, 2 en 3 van de uitspraken over op het antwoordblad en zet erachter of de uitspraak juist of onjuist is.

Slide 28 - Tekstslide

Uitspraak 1: Onjuist (de oceanische korst bestaat voornamelijk uit basalt)
Uitspraak 2: Juist
Uitspraak 3: Juist
Vraag 4
Uitspraak 1: De viscositeit van de binnenkern is zeer laag vanwege de vloeibare toestand.
Uitspraak 2: De buitenkern bestaat voornamelijk uit gesmolten ijzer en nikkel.
Uitspraak 3: De continentale korst is dunner dan de oceanische korst.

Neem de cijfers 1, 2 en 3 van de uitspraken over op het antwoordblad en zet erachter of de uitspraak juist of onjuist is.

Slide 29 - Tekstslide

Uitspraak 1: Onjuist (de binnenkern is vast en heeft dus geen lage viscositeit)
Uitspraak 2: Juist
Uitspraak 3: Onjuist (de continentale korst is dikker dan de oceanische korst)
  Binnenkern           Buitenkern
Viscositeit

      Druk

Vast
Relatief hoog
Relatief vloeibaar
Relatief laag

Slide 30 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies