Les 6: Opbouw van de aarde

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 
Startklaar:
  • Jas uit, tas op de grond
  • Telefoon en oortjes weg
  • Laptop dicht op tafel
  • Schrift en pen op tafel
1 / 35
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6

In deze les zitten 35 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 70 min

Onderdelen in deze les

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 
Startklaar:
  • Jas uit, tas op de grond
  • Telefoon en oortjes weg
  • Laptop dicht op tafel
  • Schrift en pen op tafel

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Planning
Wat gaan we doen?
Programma

  • Voorkennis platentektoniek

  • Aantekeningen en uitleg

  • Oefenen

Periode planning


Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verwachtingen lesverloop
  • We maken aantekeningen tijdens de uitleg

  • We laten elkaar uitpraten

  • Je hoeft niet je hand op te steken, de docent wijst leerlingen aan bij (open)vragen (tenzij anders aangegeven)
Witte slide = aantekeningen
Groen slide = activiteit

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Terugblik
  • Welke klimaten voorkomen in de VS
  • Waarom deze klimaten daar voorkomen
  • Hoe je een klimaatgrafiek afleest
  • Welke kenmerken horen bij de klimaten (van köppen)
    en de bijbehorende landschappen. 
  • Hoe de grote windsystemen werken aan de hand van
    de Wet van Buys Ballot
  • Wat de ITCZ is
  • Wat de invloed is van de windsystemen op Noord- en Zuid-Amerika
Tevreden met het resultaat van de SO?

Slide 4 - Tekstslide

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen
Wat weet jij al over platentektoniek?
Schrijf 5 woorden op die hiermee te maken hebben

Slide 5 - Tekstslide

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen
Wat weet je al over platentektoniek?

Slide 6 - Tekstslide

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen
Laptop in je tas
Schrift op tafel

Slide 7 - Tekstslide

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen
Voorkennis 
1. De leerlingen kennen het begrip platentektoniek

2. De leerlingen weten dat de aarde uit verschillende lagen bestaat

3. De leerlingen weten dat de korst uit aardplaten bestaat die bewegen.



Slide 8 - Tekstslide

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen
      Lesdoelen
  • Uit welke lagen de aarde bestaat 
    (aardkern (binnen- en buitenkern), de aardmantel en de aardkorst (oceanisch en continentaal). 

  • De kenmerken van de lagen (viscositeit, samenstelling en temperatuur)

Slide 9 - Tekstslide

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen
Kernbegrippen
Viscositeit: 
Dit zegt iets over hoe vloeibaar of stroperigheid van vloeistoffen en gas. 

Samenstelling: 
Dit gaat over welke materialen de lagen van de aarde vormen. Elke laag bestaat uit verschillende soorten gesteente en metalen.

Temperatuur: 
Dit geeft aan hoe heet een laag is. Hoe dieper je in de aarde gaat, hoe heter het wordt.

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Viscositeit geeft de 'stroperigheid' aan van een vloeistof of gas

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opbouw van de aarde
  Maak een tekening:        
Neem in je tekening het    
volgende mee:               
    
Binnen- en Buitenkern     
Aardmantel                
Aardkorst                 

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Handen omhoog:
Hoe weten we dat de binnenkant van de aarde uit lagen bestaat en hoe weten we welke kenmerken deze lagen hebben?

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

LEZEN 10 min
De diameter van de aarde is 6371 km

Slide 14 - Tekstslide

https://www.nu.nl/klimaat/6303415/al-een-jaar-recordtemperaturen-in-oceanen-tekenen-dat-opwarming-versnelt.html?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
Hoe weten we dit?
De samenstelling van de aardlagen weten we door het meten van P- en S-golven

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

P- en S- Golven
Uit de manier waarop deze golven door de aarde gaan kunnen wetenschappers afleiden wat de dichtheid en soort materiaal is van de lagen.


Slide 16 - Tekstslide

Wind van noorden -> kouder
Warme zeestroom-> warmer
Aardkern
Binnenkern
- Zware metalen (nikkel en ijzer)
- Heet
- Vast door hoge druk en temperatuur

Buitenkern
- Zware metalen (nikkel en ijzer)
- Heet 
- Viscositeit: Laag (vloeibaar)

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aardmantel
De bovenkant van de aardmantel is gedeeltelijk stroperig (viscositeit).

Hierdoor zijn 
convectie-
stromen 
mogelijk.

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aardkorst
Oceanische korst
- Basalt
- Relatief zwaar
- Dun (5km - 10km)

Continetale korst
- Graniet
- Relatief licht
- Dikker (30km - 50km)



Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Overzicht opbouw aarde
Laag
Materiaal-type
Viscositeit
Kenmerken
Aardkorst
Gesteenten: Basalt & Graniet


Vast
Bestaande uit de aardkorst en het bovenste deel van de mantel; stijf en breekt gemakkelijk; vormt de aardplaten.
Aardmantel
Gesmolten gesteente, opgeloste gassen
Plastisch
Gedeeltelijk gesmolten; stromingen in deze laag drijven de beweging van de tektonische platen.
Buitenkern
IJzer en nikkel
Vloeibaar
Bestaat uit vloeibaar ijzer en nikkel; bewegingen in deze laag genereren het aardmagnetisch veld.
Binnenkern
IJzer en nikkel


Vast
Bestaat uit een vaste bol van ijzer en nikkel; ondanks de hoge temperatuur, blijft het vast door de enorme druk.

Slide 20 - Tekstslide

Hoe hoge hoe kouder.
Hoe verder van de evenaar hoe kouder.
Verdieping
Gesteente kan van vorm veranderen: vast naar vloeibaar.
Deze gesteenten zijn visco-elastisch.

Dit houdt in dat ze zich onder bepaalde omstandigheden als vloeistof gedragen, maar dit gebeurt extreem langzaam (over miljoenen jaren). 


Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Doorsnede van de aarde
Met welk fruit zou je de doorsnede van de aarde kunnen vergelijken? 

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Doorsnede van de aarde
Met welk fruit zou je de 
doorsnede van de aarde 
kunnen vergelijken? 

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

     Kleine afsluiting
Aardkern (Binnen- en buitenkern)
Aardmantel
Aardkorst (Oceanisch en Continentaal)
Viscositeit
Convectiestromen
Basalt 
Graniet




Slide 24 - Tekstslide

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen
     Grote afsluiting
Vandaag gaan we ontdekken uit welke lagen de aarde bestaat en hoe deze lagen van elkaar verschillen. Specifiek gaan we kijken naar de aardkern (binnen- en buitenkern), de aardmantel en de aardkorst (oceanisch en continentaal).


We leren over hun viscositeit (hoe stroperig de lagen zijn), hun samenstelling (waaruit ze bestaan) en hun temperatuur. 

Slide 25 - Tekstslide

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen
Zelf oefenen

Slide 26 - Tekstslide

ijzer en nikkel
laag
Zelf aan de slag
De binnenkern van de aarde is vast, terwijl de buitenkern vloeibaar is. De temperatuur in de binnenkern is hoger dan in de buitenkern, en de samenstelling bestaat voornamelijk uit … 1 … (ijzer en nikkel / magnesium en silicium). De viscositeit van de buitenkern is … 2 … (laag / hoog) door de vloeibare aard.


Slide 27 - Tekstslide

ijzer en nikkel
laag
Zelf aan de slag
De aardmantel bevindt zich direct onder de aardkorst en is voornamelijk samengesteld uit … 1 … (metalen / gesmolten gesteente). De viscositeit van de aardmantel is hoger dan die van de buitenkern, waardoor de convectiestromen langzaam bewegen. De temperatuur van de aardmantel varieert, maar is lager dan die van de … 2 … (binnenkern / buitenkern)n 2.

Slide 28 - Tekstslide

gesmolten gesteente
binnenkern
Zelf aan de slag
De oceanische korst is dunner maar dichter dan de continentale korst. De continentale korst bestaat uit ander gesteente dan de oceanische korst. De oceanische korst bestaat voornamelijk uit … 1 … (basalt / graniet). De temperatuur in de aardkorst stijgt naarmate je dichter bij de … 2 … (aardmantel / aardkorst) komt.

 en 2.

Slide 29 - Tekstslide

basalt
aardmantel
 Vraag 1
Uitspraak 1: De binnenkern van de aarde is vloeibaar.
Uitspraak 2: De buitenkern van de aarde is verantwoordelijk voor het aardmagnetisch veld.
Uitspraak 3: De aardmantel bestaat voornamelijk uit gesmolten gesteente en heeft een vaste vorm.

Neem de cijfers 1, 2 en 3 van de uitspraken over op het antwoordblad en zet erachter of de uitspraak juist of onjuist is.

Slide 30 - Tekstslide

Uitspraak 1: Onjuist (de binnenkern is vast)
Uitspraak 2: Juist
Uitspraak 3: Onjuist (de aardmantel is gedeeltelijk vast en gedeeltelijk plastisch)
Vraag 2 
Uitspraak 1: De viscositeit van de buitenkern is hoger dan die van de aardmantel.
Uitspraak 2: De continentale korst is dikker en minder dicht dan de oceanische korst.
Uitspraak 3: De temperatuur in de binnenkern is lager dan in de aardmantel.

Neem de cijfers 1, 2 en 3 van de uitspraken over op het antwoordblad en zet erachter of de uitspraak juist of onjuist is.

Slide 31 - Tekstslide

Uitspraak 1: Onjuist (de viscositeit van de aardmantel is hoger dan die van de buitenkern)
Uitspraak 2: Juist
Uitspraak 3: Onjuist (de temperatuur in de binnenkern is hoger)
Vraag 3 
Uitspraak 1: De oceanische korst bestaat voornamelijk uit graniet.
Uitspraak 2: De temperatuur van de aardmantel is lager dan die van de buitenkern.
Uitspraak 3: Convectiestromen in de aardmantel spelen een rol bij het bewegen van de aardkorst.

Neem de cijfers 1, 2 en 3 van de uitspraken over op het antwoordblad en zet erachter of de uitspraak juist of onjuist is.

Slide 32 - Tekstslide

Uitspraak 1: Onjuist (de oceanische korst bestaat voornamelijk uit basalt)
Uitspraak 2: Juist
Uitspraak 3: Juist
Vraag 4
Uitspraak 1: De viscositeit van de binnenkern is zeer laag vanwege de vloeibare toestand.
Uitspraak 2: De buitenkern bestaat voornamelijk uit gesmolten ijzer en nikkel.
Uitspraak 3: De continentale korst is dunner dan de oceanische korst.

Neem de cijfers 1, 2 en 3 van de uitspraken over op het antwoordblad en zet erachter of de uitspraak juist of onjuist is.

Slide 33 - Tekstslide

Uitspraak 1: Onjuist (de binnenkern is vast en heeft dus geen lage viscositeit)
Uitspraak 2: Juist
Uitspraak 3: Onjuist (de continentale korst is dikker dan de oceanische korst)
Begrippen
https://quizlet.com/join/Rgu8QEZ9z?i=1fo1jg&x=1bqt

Slide 34 - Tekstslide

Retrieval practice (10 min)
Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

Slide 35 - Link

Deze slide heeft geen instructies