Les 1.2.1 De chemische hoeveelheid

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 1.1.2 Atoombouw en periodiek systeem

Planning

• Nakijken: 4, 8, 9, 10 en 11(vanaf blz 22)
• 1.2 De chemische hoeveelheid
• Maken opgaven
• (nakijken opgaven)

Nakijken: 4, 8, 9, 10 en 11 

(vanaf blz 22)

4

• a) valentie-elektronen
• b) Magnesium heeft atoomnummer 12 (Binas tabel 99) en heeft dus ook 12 elektronen.
  
• K-schil: 2
  
• L-schil: 8
  
• M-schil: 2
  
• Uit de elektronenconfiguratie volgt dat er 2 elektronen in de buitenste schil zitten. Er zijn dus 2 valentie-elektronen.

4

• c) Een magnesiumatoom is een metaalatoom. Metaalatomen staan elektronen af om de edelgasconfiguratie te bereiken.

8

• a) De elementen zijn gerangschikt op atoomnummer en chemische eigenschappen.
• b) groepen
• c) perioden
• d) groep 17
• e) groep 18
• f) Dit is het element mendelevium, Md, met atoomnummer 101.

9

• a) 2 Na(s) + F₂(g) → 2 NaF(s)
• b) Natrium heeft één valentie-elektron en fluor heeft zeven valentie-elektronen.
• c) Als natrium een elektron afstaat, wordt de vorige schil de buitenste schil die acht elektronen bevat. Als fluor een elektron opneemt, heeft het ook acht elektronen in de buitenste schil. Beide atomen krijgen door de reactie met elkaar dus de edelgasconfiguratie.

9

• d) 

10

• a) ¹H¹H¹⁶O, ¹H²H¹⁶O en ²H²H¹⁶O. Beide isotopen van waterstof kunnen voorkomen.
  
• b) 1 × 16,00 + 2 × 1,008 = 18,02 u 
• 1 × 16,00 + 1 × 1,008 + 1 × 2,014 = 19,02 u 
• 1 × 16,00 + 2 × 2,014 = 20,03 u
• c) Zwaar water is water met relatief veel deuteriumatomen. Deuteriumatomen hebben een grotere relatieve molecuulmassa dan 18,02 u, dus zwaar water heeft een hogere dichtheid en is per liter dus zwaarder.

11

• a) Bismut heeft 83 protonen, zink heeft 30 protonen. Wanneer deze kernen fuseren, zijn er dus 113 protonen. Het aantal protonen geeft het atoomnummer weer, dus uit de fusie van een bismutkern en een zinkkern ontstaat een deeltje met atoomnummer 113.
• b) Uit het atoomnummer is af te leiden dat er 113 protonen in de kern zitten. Het massagetal is 286. Er zijn 286 − 113 = 173 neutronen in de kern.
• (Elektronen zitten niet in de kern, dus die worden hier niet besproken.)

11

• c) in groep 2, periode 8
  
• d) Omdat het element in groep 2 staat, is de verwachting dat het ook twee valentie-elektronen bezit. Elementen in dezelfde groep vertonen dezelfde eigenschappen

Leerdoelen 1.2

• 1.2.1 Je kunt rekenen met de molaire massa en het getal van Avogadro.
  
• 1.2.2 Je kunt rekenen met dichtheid.

mol (voorbeeld voor logisch maken)

• 1 dozijn NH3-moleculen komt overeen met 12 NH3-moleculen.
  
• In 1 dozijn NH3-moleculen (12 stuks) bevinden zich 1 dozijn N-atomen (12 stuks) en 3 dozijn H-atomen (3 × 12 = 36 stuks).
  
• De verhouding =  NH3-moleculen : N-atomen : H-atomen 
•                                 =          1                         :             1         :        3

mol (voorbeeld voor logisch maken)

• 1 dozijn mol NH3-moleculen komt overeen met 6,02∙1023                         NH3-moleculen.
  
• In 1 dozijn mol NH3-moleculen (6,02∙1023 stuks) bevinden zich 1 dozijn mol N-atomen (6,02∙1023 stuks) en 3 dozijn mol waterstofatomen (3 × 6,02∙1023 = 18,06∙1023 stuks).
• De molverhouding =  NH3-moleculen: N-atomen : H-atomen 
•                                         =          1                         :             1         :        3

mol

• N = n ∙ N_A
  

Hierin is:

• N het aantal deeltjes;
  
• n de chemische hoeveelheid in mol (mol);
  
• N_A het getal van Avogadro, 6,02∙10²³ deeltjes per mol (mol⁻¹).

mol

• Avogadro heeft het aantal deeltjes dat zich in één mol bevindt niet zomaar gekozen. Het is precies het aantal u dat in één gram past:

• 
  

mol

• Dit betekent dat als je 1,00 mol koolstofatomen afweegt, met Ar(C) = 12,01 u, de weegschaal 12,01 g zal aangeven. 
• De relatieve massa van een atoom of molecuul in u komt dus overeen met de massa van één mol stof in gram. 
• Met andere woorden: de relatieve molecuulmassa Mr in u is gelijk aan de molaire massa M in gram per mol.

mol

• m = n ∙ M     of

Hierin is:

• m de massa van de stof in gram (g);
  
• n de chemische hoeveelheid in mol (mol);
  
• M de molaire massa in gram per mol (g/mol) (binas tabel 98, of zelf uitrekenen tabel 99)

Voorbeeldopdracht 1

Een mens ademt per uur ongeveer 33 g koolstofdioxide uit.

Bereken de chemische hoeveelheid van 33 g koolstofdioxide.

antwoord voorbeeldopdracht 1

Een mens ademt per uur ongeveer 33 g koolstofdioxide uit.

Bereken de chemische hoeveelheid van 33 g koolstofdioxide.

Maken: 1a, 2, 3 

dichtheid

dichtheid

• 
  

Hierin is:

• ρ de dichtheid in kilogram per kubieke meter (kg m−3);
• m de massa van de stof in kilogram (kg);
• V het volume van de stof in kubieke meter (m3).

dichtheid

dichtheid

Bereken met behulp van Binas tabel 11 en 98 het volume van 2,0 mol ethanol, C2H6O(l), in milliliter (mL).