Les 4 - 1.3.2 & 1.4.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Irrigatielandbouw in Mesopotamië en Egypte

Welke bewering is waar?

1. Landbouw + veeteelt = akkerbouw
2. Jagen + verzamelen = landbouw
3. Verzamelen + akkerbouw = veeteelt
4. Akkerbouw + veeteelt = landbouw

De overgang van jagen en verzamelen naar landbouw was een revolutie

1. Waar
2. Niet waar

Welke bewering is waar?

1. De overgang van jagen-verzamelen naar landbouw ging heel langzaam en er veranderde weinig.
2. De overgang van jagen-verzamelen naar landbouw ging niet snel. Toch noemen we het een revolutie omdat er zoveel veranderde.
3. Met het ontstaan van de landbouw moesten mensen rondtrekken om aan eten te komen.
4. Door het ontstaan van de landbouw kromp de bevolking.

Jagers en verzamelaars

De eerste boeren

Mensen gaan op vaste plekken wonen

Het middel van bestaan is landbouw

Het middel van bestaan is jagen, vissen en verzamelen

Mensen leven als nomaden (rondtrekken)

Het leven speelt zich af in kleine groepen

Door de uitvinding van de landbouw groeit de bevolking

Kijk het filmpje en beantwoord de volgende vragen:

-  Waarom is de Nijl zo belangrijk voor Egypte?

- Waarom zorgt de overstroming van de Nijl voor vruchtbare grond?

- Hoe zorgde landbouw voor het ontstaan van andere beroepen?

- Hoe krijgen de boeren het later verder op het land, en hoe noemen ze dit systeem?

https://schooltv.nl/video-item/histoclips-de-oude-egyptenaren

Nijldelta =

Veel splitsingen van de rivier de Nijl in het noorden van Egypte vormen met elkaar een rivierdelta

Irrigatielandbouw =  akkers van zoet water voorzien via sloten en kanalen. Deze sloten en kanalen staan in verbinding met een rivier.

Irrigatielandbouw vroeg om bestuur, iedereen was namelijk afhankelijk van dezelfde rivier. Het bestuur zorgde voor het onderhoud van de waterwerken en afspraken over het gebruik ervan. 

De ontwikkeling van het schrift

De afspraken die door het bestuur werden bepaald, werden genoteerd met schrift, dit betekende het einde van de prehistorie.

In Mesopotamië bestond het spijkerschrift, in Egypte schreven ze met hiërogliefen. 

Functies van het schrift

Het schrift werd gebruikt om de afspraken  over de irrigatielandbouw vast te leggen, daarnaast werd het gebruikt voor wetten. Wetten zijn afspraken waar iedereen zich in een bepaald gebied aan moeten houden.

Ook werd het schrift gebruikt voor administratie, bijvoorbeeld om belasting 

de landbouw bij te houden.

Maken: 

1.3: 11&12

1.4: 1 t/m 4

Ontstaan van ambachten

Naast het schrift, zorgde landbouw ook voor het ontstaan van ambacht. Dit zijn beroepen waar producten of goederen met de hand worden gemaakt.  De landbouw bracht namelijk genoeg op, dus niet iedereen hoefde meer boer te zijn.

Landbouw-stedelijke samenleving

Door de irrigatielandbouw en het ontstaan van ambacht en bestuur ontwikkelde de eerste steden in Mesopotamië. Mesopotamië werd de eerste landbouw-stedelijke samenleving. Dit is een samenleving waarin de meeste mensen boer zijn. Steden zijn er centrum van ambacht, handel en bestuur

 

Het ontstaan van sociale lagen

Het ontstaan van landbouw, bestuur en ambachten zorgden ook voor verschillen in de samenleving. De een had meer bezit en/of aanzien dan de ander. Er ontstond een gelaagde samenleving.

In Egypte had de farao de meeste macht. Hij werd als koning én god gezien. Ook was de farao opperpriester, legeraanvoerder en bezat ál het land.

Priesters zorgden voor de tempels en de offers aan de goden.

Ambtenaren waren belangrijk doordat zij konden schrijven. Dit was belangrijk voor het innen van belasting, het uitbetalen van loon aan ambtenaren en priesters en het toezien op de irrigatielandbouw.

Ambachtslieden maakten goederen en producten met de hand

Boeren werkten op het land van de farao. Van de oogst moesten ze een deel afstaan. Als de akkers onder water stonden, werkten ze mee aan bijvoorbeeld de bouw van piramides.

Tot slaaf gemaakte voerde dwangarbeid aan. Ze hadden niet tot nauwelijks rechten. Vaak waren het krijsgevangenen, veroordeelden of mensen met schuld.

In Egypte had de farao de meeste macht. Hij werd als koning én god gezien. Ook was de farao opperpriester, legeraanvoerder en bezat ál het land.

Priesters zorgden voor de tempels en de offers aan de goden.

Ambtenaren waren belangrijk doordat zij konden schrijven. Dit was belangrijk voor het innen van belasting, het uitbetalen van loon aan ambtenaren en priesters en het toezien op de irrigatielandbouw.

Ambachtslieden maakten goederen en producten met de hand

Boeren werkten op het land van de farao. Van de oogst moesten ze een deel afstaan. 

Als de akkers onder water stonden, werkten ze mee aan bijvoorbeeld de bouw van piramides.

Tot slaaf gemaakte voerde dwangarbeid aan. Ze hadden niet tot nauwelijks rechten. 

Vaak waren het krijsgevangenen, veroordeelden of mensen met schuld.

Maken: 

1.3: opdracht 14, 17, 18

1.4: opdracht 5 t/m 8

Klaar? Druk op inleveren bij beide paragrafen, en steek je hand op.

Huiswerk:

Maak: 1.4 opdracht 1 tm/8

Lees: 1.4.2 & 1.5

Leer: 

- Alle tijdvakken met de bijbehorende afbeeldingen en jaartallen

16 oktober S.O. over alle tijdvakken