Les 1. Landbouw vernieuwingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Landbouwvernieuwingen

Hoe konden er door vernieuwingen in de landbouw rond het jaar 1000 steden ontstaan?

Wat gaan we doen vandaag?

Leervraag: Hoe konden er door vernieuwingen in de landbouw rond het jaar 1000 steden ontstaan?

Uitleg over hoe we gaan werken

Uitleg

Filmpje kijken

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

Wat weten we al? Leg het drieslagstelsel uit in je eigen woorden.

Klimaatverandering

• Rond het jaar 1000 veranderde het klimaat in Europa
• Warmer en zonniger
• Hierdoor kon er meer groeien

Ontginningen

• Veel heren wilden hun domeinen groter maken
• Moerassen droogleggen, bossen kappen
•  Zwaar en moeilijk werk
• Horigen deden dit als herendiensten 

Maar ook andere vernieuwingen als:

Arabisch Halsjuk

Hiermee beter gebruik van dieren bij het ploegen

Keerploeg

Kon het land dieper en beter doorploegen

En beter gebruik drieslagstelsel

Landbouwoverschotten

• Door vernieuwingen steeds betere opbrengst landbouw
• Zelfs overschotten (dus te veel eten) 
• Dat heeft veel gevolgen......

Gevolgen overschotten

• Minder mensen hoeven in de landbouw te werken
• Daarom kan je specialiseren
•  Ontstaan ambachten
• Bijvoorbeeld schoenmaker, bakker, smid

Ambachten zijn een soort beroepen in de middeleeuwen

Niet meer op het domein

• Ambachtslieden zijn geen horigen meer
• Verkochten hun spullen > ook over lange afstand
• Gingen bij elkaar wonen
• Handige plekken

Steden ontstaan als gevolg van landbouwvernieuwingen

1. Waar
2. Niet waar

Klimaat in Europa werd warmer

Vernieuwingen in de landbouw

Niet iedereen hoeft meer in de landbouw te werken

Ontstaan steden

Wat nu doen?

Op Magister bij les van vandaag staat documentje 'Leerteksten'

Lees tekst 1 in ZS

Beantwoord dan de vraag in de volgende slide

Noem drie vernieuwingen in de landbouw en hoe ze hebben gezorgd voor voedseloverschotten

om samen sterk te staan verenigden de arbeiders zich in een:

1. voetbalclub
2. politieke partij
3. vakbond
4. leger

Liberalen

Socialisten

algemeen kiesrecht

Vrijheid

sociale wetten

minder macht voor de koning