5.1 Handel en de opkomst van Steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5.1 Handel en de opkomst van steden

• Wat zijn de oorzaken van de opkomst van steden in de late middeleeuwen? 
• Waarom werkte middeleeuwse steden samen en wat is een voorbeeld hier van?

Verandering en continuïteit

• Rond het jaar 1000 gingen mensen weer in steden wonen
• Dat was een grote verandering -> iets wat anders ging dan voorheen 
• Toch bleef er ook veel hetzelfde - mensen waren erg gelovig
• Dan spreken we van continuïteit -> iets wat hetzelfde blijft

Oorzaken van steden

Drieslagstelsel

Invoering drieslagstelsel - verdeling van het veld in drie delen. Een deel werd zomergraan op verbouwd, een deel werd wintergraan en een deel braak dus leeg. Dat zorgde voor betere opbrengst.

Ontginningen

Heren wilden graag meer van hun land gebruiken voor de landbouw. De woeste gronden die eerst bijna niet gebruikt konden worden werden nu als herendiensten klaar gemaakt voor de landbouw. Dat klaarmaken voor de landbouw heet ontginnen.

Nieuwe uitvindingen

Steeds meer nieuwe uitvindingen zorgen voor betere opbrengsten. Waaronder het halsjuk en de ploeg, waarmee je met behulp van dieren het land beter kon bewerken.

Gevolgen overschotten

• Minder mensen hoeven in de landbouw te werken
• Daarom kan je specialiseren
•  Ontstaan ambachten
• Bijvoorbeeld schoenmaker, bakker, smid

Ambachten zijn beroepen waar je iets maakt met je handen

Niet meer op het domein

• Ambachtslieden zijn geen horigen meer
• Verkochten hun spullen > ook over lange afstand
• Gingen bij elkaar wonen
• Handige plekken

Steden ontstaan als gevolg van landbouwvernieuwingen

1. Waar
2. Niet waar

Heren wilden meer land - daarom ontginnen

Vernieuwingen in de landbouw

Niet iedereen hoeft meer in de landbouw te werken

Ontstaan steden

Opkomst geldeconomie

• Vroege middeleeuwen was alles ruilhandel 
• Maar met specialisatie wordt geld weer belangrijker
• Elke koning, elke heer, elke stad had zijn eigen munt

Hanze

• Handelen was nog gevaarlijk
• Daarom gingen steden samenwerken in een hanze
• Beveiliging - schepenbouw - afspraken

Maken

• Opdrachten: 4, 5, 7, 11, 13, 14, 15
• (mag digitaal)
• Maak een samenvatting