H4-ned Literatuur 15 Huilbaby en 16 Het adres

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom H4d!

Programma

1. 10 minuten lezen (alleen boek, als je P. 14 hebt gelezen)
   
2. Antwoorden vragen bij Literatuur 14: Een onbekende trekvogel bespreken
3. Leerwerkcheck & maken formatief proeftoetsje
   
4. Literatuur 15: Huilbaby
5. Literatuur 16: Het adres
6. Afsluiting en vooruitblik

Thema en motieven

Wat is ook alweer een belangrijk doel van Literatuur?

• Aan het denken zetten over diepere betekenislaag -->
  
• Dit noemen we het thema = het onderwerp, in één woord, waarover de schrijver jou aan het denken wil zetten.
• Motieven zijn verhaalelementen die je op het spoor kunnen zetten van deze diepere betekenislaag/ het thema
• Een Leidmotief is een motief dat steeds terugkeert en als rode draad door het verhaal loopt.
  

Kader Abdolah kwam in 1988 op 34-jarige leeftijd als politieke vluchteling uit Iran in Nederland terecht. Hoewel hij zich als vreemdeling eerst de taal van zijn nieuwe vaderland moest eigen maken, is hij al gauw uitgegroeid tot een van de meest gelezen Nederlandse auteurs.

Motief = een beeldspraak, een uitspraak van een personage of een zin van de verteller, een handeling, een gedachte of een ander element dat telkens terugkomt in het verhaal en verwijst naar het thema.

Thema = het belangrijkste onderwerp, de boodschap van het verhaal.

De onbekende trekvogel

1. De titel verwijst naar de ik-figuur, hij is een onbekende trekvogel, een asielzoeker.
2. De woorden, handelingen en gebeurtenissen zijn een metafoor voor de asielzoekersproblematiek.
3. De motieven van dit verhaal zijn: het onderzoeker of prepareren van de trekvogels; het feit dat Gerrit niet in de ik is geïnteresseerd; de V-formatie; groene ogen; de regen; de koude lucht; de bevroren plas; de plastic zak; de akelige kelder met de oude diepvries. Het thema van dit verhaal is verlangen naar vrijheid en het gevoel van ontheemding en miskenning in een vreemd land. 
4. Het perspectief van dit verhaal is een ik-verteller: we zien en beleven alles door de ogen, gedachten en gevoelens van de ik-figuur. Hierdoor kun je je beter inleven in het verhaal.
5. De stijl komt overeen met Jip en Janneke-taal. De zinnen zijn kort en weinig gevarieerd.

Wat is het verschil tussen een hij/zij-verteller en een alwetende verteller?

Wanneer is er sprake van een functionele ruimte? Geef ook een voorbeeld van een functionele ruimte.

Kun je een flash forward hebben in een verhaal met een ik-perspectief? Leg je antwoord uit.

'Huilbaby' is het eerste verhaal uit de bundel 'Halleluja'. Huilbaby is een kort verhaal over een baby die in de toekomst kan kijken. Daar wordt hij niet vrolijk van.

Waarom is dit een fantasieverhaal? Maar waarom is dit desondanks wel een realistisch verhaal?

Is er sprake van een round of een flat character? Leg je antwoord uit.

Wat is het vertelperspectief? En wat is hier bijzonder aan?

Welke motieven herken je in dit verhaal? Welke daarvan is het leidmotief (= een motief dat terugkeert en als een rode draad door het verhaal loopt)?

Marga Minco groeide op in een Joods gezin in Breda. Als enige van haar gezin wist zij aan deportatie door de Duitsers te ontkomen, waarna zij de hele oorlog zat ondergedoken. Haar ouders en haar broer en zus overleefden de Holocaust niet. De Tweede Wereldoorlog is het grote thema van Marga Minco.

Vragen bij Het adres

Lees Het adres en geef antwoord op onderstaande vragen (in je schrift). We bespreken deze volgende les.

1. Is dit verhaal realistisch? Waar zie je dat aan?
   
2. Dit verhaal begint in medias res (midden in een gebeurtenis). Wat is het effect hiervan op jou als lezer?
   
3. Mis je voorkennis om dit verhaal te begrijpen of zijn er voor jou open plekken die je niet kunt invullen?
   
4. Hoe zou je de schrijfstijl omschrijven en hoe draagt de schrijfstijl bij aan jouw beleving van dit verhaal?

Vragen bij Het adres

1. Ja, dit verhaal is realistisch. Dit zie je aan de beschrijving van de gebeurtenissen en de ruimte. 
2. Je wordt als lezer gelijk het verhaal ingetrokken. 
3. Ja, het boek Het bittere kruid gaat vooraf aan dit korte verhaal. Als je dat niet hebt gelezen, mis je kennis. Ook als je de geschiedenis van Marga Minco niet kent, heb je bepaalde voorkennis niet.
4. De schrijfstijl is vrij sober. Dat past bij de ernst van de gebeurtenissen, maar laat ook veel aan de lezer over (de lezer kan zelf zaken invullen en eigen conclusies trekken). 

Afsluiting en vooruitblik

Aankomende lessen:

• ma 23/9; Bespreken P. 15-P.16, huiswerk: Lees P. 15, blz 175-178 en herhalen van alle behandelde lesstof incl. 174
  
• Wo 25/9; Bespreken P. 16- & herhaling; Huiswerk; lees P. 16 en herhalen van  alle behandelde lesstof incl. 179 en 183
  
• Vrij 27/9; Toets literaire begrippen en verhaalanalyse