Incongruentie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Incongruentie

Incongru... wat?

congruentie = overeenstemming

incongruentie = gebrek aan overeenstemming, in het bijzonder in aantal tussen het onderwerp van een zins(stuk) en de bijbehorende persoonsvorm

Dus: ow enkelvoud = pv enkelvoud

ow meervoud = pv meervoud. Logisch toch? Nou...

Het klinkt zo simpel, maar is de volgende zin correct of niet?

Eneco verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende jaren bij de meeste huishoudens alleen maar verder zullen toenemen.

1. goed
2. fout
3. geen idee

Een stappenplan om incongruentie op te sporen of te voorkomen...

Nogmaals de zin:

Eneco verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende jaren bij de meeste huishoudens alleen maar verder zullen toenemen. 

1. Zoek de pv 

2. Zoek het onderwerp bij de pv

Benoem de persoonsvormen met bijbehorende onderwerpen:

Eneco verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende jaren bij de meeste huishoudens alleen maar verder zullen toenemen.

We weten nu hoe we de pv en het onderwerp vinden, maar dan?

(1. zoek de pv's)

(2. zoek het onderwerp)

3. stel vast welk zelfstandig naamwoord het kernwoord is,

namelijk het eerste zelfstandig naamwoord uit het zinsdeel onderwerp

4. bepaal of dat kernwoord grammaticaal enkelvoud of meervoud is. Dat moet je pv namelijk ook zijn.

We hadden het volgende onderwerp bij de pv ' zullen':
het gebruik van gas, water en elektriciteit.

Wat is in dat onderwerp dan het kernwoord?

1. gebruik
2. gas
3. water
4. elektriciteit

Het kernwoord was dus 'gebruik'. Is dat woord enkelvoud of meervoud?

1. enkelvoud
2. meervoud

De zin wordt dus:

Eneco verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende jaren bij de meeste huishoudens alleen maar verder ZAL toenemen.

Er was sprake van incongruentie want (een van de) pv('s) kwam in aantal niet overeen met het onderwerp.

Goed of fout?
De media schrijft bijzonder negatief over deze superster.

1. Goed
2. Fout

De media schrijft bijzonder negatief.

media = onderwerp = meervoud

schrijft = pv = ev

-> getal onderwerp en pv komen niet overeen = incongruentie

Goed of fout?
De jeugd in de grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht hebben een probleem.

1. Goed
2. Fout

Verzamelwoord als onderwerp

'De jeugd' lijkt meervoud , is enkelvoud

->incongruentie

De jeugd heeft de toekomst, maar ze weet het nog niet.

1. Goed
2. Fout

De kudde schapen stak de weg over.

1. Goed
2. Fout

Mensen die belangstelling hebben voor de functie worden verzocht te reageren.

1. Goed
2. Fout

Meewerkend vw wordt ten onrechte als ow gezien.

verzwegen ow: Er wordt aan mensen die belangstelling hebben....

-> incongruentie

Incongruentie kan dus komen door:

-verzamelwoord als onderwerp
-onderwerp en pv staan te ver uit elkaar
-het mv wordt ten onrechte als ow gezien

Onjuist begrenzen

Bij deze stijlfout gaat het om twee verschillende

fouten:

1. losstaand zinsgedeelte 

2. zinnen aan elkaar plakken

losstaand zinsgedeelte

Soms wordt een deel van een samengestelde

zin ten onrechte geschreven als een aparte zin,

die met een hoofdletter begint en met een punt 

eindigt. 

Die bijzin komt dus los te staan van de hoofdzin.

Goed of fout?
Ik snap wiskunde niet. Daardoor ben ik bang dat ik een onvoldoende haal.

1. goed
2. fout

Dus in welke drie situaties kan een incongruentie voorkomen?

Incongruentie

Dit kan komen door: 

-verzamelwoord als onderwerp

De politie hebben

-onderwerp en pv staan te ver uit elkaar

-het mv wordt ten onrechte als ow gezien

Ik snap wat een incongruentie is

1. eens
2. oneens

zelf maken opdr. 11 blz. 217, 218