formuleerfouten havo 4 incongruentie en dat/als constructie

Goed of fout?
De media schrijft bijzonder negatief over deze superster.
A
Goed
B
Fout
1 / 28
volgende
Slide 1: Quizvraag
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 28 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

Goed of fout?
De media schrijft bijzonder negatief over deze superster.
A
Goed
B
Fout

Slide 1 - Quizvraag

De media schrijft bijzonder negatief.
media = onderwerp = meervoud
schrijft = pv = ev
-> getal onderwerp en pv komen niet overeen = incongruentie

Slide 2 - Tekstslide

Goed of fout?
De jeugd in de grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht hebben een probleem.
A
Goed
B
Fout

Slide 3 - Quizvraag

Verzamelwoord als onderwerp
'De jeugd' lijkt meervoud , is enkelvoud
->incongruentie

Slide 4 - Tekstslide

De jeugd heeft de toekomst, maar ze weet het nog niet.
A
Goed
B
Fout

Slide 5 - Quizvraag

De kudde schapen stak de weg over.
A
Goed
B
Fout

Slide 6 - Quizvraag

Mensen die belangstelling hebben voor de functie worden verzocht te reageren.
A
Goed
B
Fout

Slide 7 - Quizvraag

Incongru... wat?
congruentie = overeenstemming

incongruentie = gebrek aan overeenstemming, in het bijzonder in aantal tussen het onderwerp van een zins(stuk) en de bijbehorende persoonsvorm

Dus: ow enkelvoud = pv enkelvoud
ow meervoud = pv meervoud. Logisch toch? Nou...

Slide 8 - Tekstslide

Het klinkt zo simpel, maar is de volgende zin correct of niet?

Eneco verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende jaren bij de meeste huishoudens alleen maar verder zullen toenemen.
A
goed
B
fout
C
geen idee

Slide 9 - Quizvraag

Een stappenplan om incongruentie op te sporen of te voorkomen...
Nogmaals de zin:
Eneco verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende jaren bij de meeste huishoudens alleen maar verder zullen toenemen. 

1. Zoek de pv 
2. Zoek het onderwerp bij de pv

Slide 10 - Tekstslide

Benoem de persoonsvormen met bijbehorende onderwerpen:

Eneco verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende jaren bij de meeste huishoudens alleen maar verder zullen toenemen.

Slide 11 - Open vraag

We weten nu hoe we de pv en het onderwerp vinden, maar dan?
(1. zoek de pv's)
(2. zoek het onderwerp)
3. stel vast welk zelfstandig naamwoord het kernwoord is,
namelijk het eerste zelfstandig naamwoord uit het zinsdeel onderwerp
4. bepaal of dat kernwoord grammaticaal enkelvoud of meervoud is. Dat moet je pv namelijk ook zijn.

Slide 12 - Tekstslide

We hadden het volgende onderwerp bij de pv ' zullen':
het gebruik van gas, water en elektriciteit.

Wat is in dat onderwerp dan het kernwoord?
A
gebruik
B
gas
C
water
D
elektriciteit

Slide 13 - Quizvraag

Het kernwoord was dus 'gebruik'. Is dat woord enkelvoud of meervoud?
A
enkelvoud
B
meervoud

Slide 14 - Quizvraag

De zin wordt dus:
Eneco verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende jaren bij de meeste huishoudens alleen maar verder ZAL toenemen.

Er was sprake van incongruentie want (een van de) pv('s) kwam in aantal niet overeen met het onderwerp.

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Tekstslide

Gesnapt?!
Wat moet er dan veranderd worden in de volgende zin?

De jeugd in de grote steden als Amsterdam, Utrecht en Den Haag hebben een schrijnend gebrek aan speelplaatsen en hangplekken.

Slide 17 - Open vraag

Is de volgende zin goed of fout? Denk aan het stappenplan.
Een groot aantal mensen konden niet naar binnen.
A
goed
B
fout

Slide 18 - Quizvraag

Is de volgende zin goed of fout?

De Verenigde Staten hebben besloten om een nieuwe verkiezing te organiseren.
A
goed
B
fout

Slide 19 - Quizvraag

Is de volgende zin goed of fout?

Noch de meester noch de juf zullen het meisje straf geven.
A
goed
B
fout

Slide 20 - Quizvraag

De volgende zin is fout. Wat moet er veranderd worden?

Hoewel de opkomst tijdens de ledenvergadering hoog was, stemden twintig procent van de aanwezigen voor.

Slide 21 - Open vraag

Dus....
Bij incongruentie is er geen overeenkomst in aantal tussen de pv en het ow.

  1. Zoek eerst de pv('s) en bijbehorende onderwerp(en).
  2. Bepaal in het onderwerp het kernwoord (eerste zn).
  3. Pas de pv aan als het aantal van de pv en het ow niet overeenkomen.

Slide 22 - Tekstslide

Tagliafico (speler van Ajax):
"Maar we hebben afgesproken dat als de situatie zo blijft, wij als spelers een bepaald percentage afstaan als dat nodig is."
A
Ik vind deze zin goed geformuleerd.
B
Ik vind deze zin niet goed geformuleerd.

Slide 23 - Quizvraag

Slide 24 - Tekstslide

Dat/als-constructie
Hoe verbeter je een dat/als-constructie?
  • Je kijkt waar de constructie begint. Dat is makkelijk te herkennen aan de combinatie (om/zo)dat als, (om/zo)dat wanneer of (om/zo)dat indien.
  • Je verplaatst het eerste deel van de constructie (vanaf als, wanneer of indien) naar het einde van de zin.

Slide 25 - Tekstslide

Dat/als-constructie
Als je het lastig vindt om te herkennen waar het eerste deel eindigt, kun je op de volgende aanwijzingen letten:
  • welk deel is de voorwaarde en welk deel is het gevolg?
  • gebruikt de schrijver een komma om de delen te scheiden?

Slide 26 - Tekstslide

Het openbaar vervoer moet snel beter worden, omdat als er niets gebeurt, de Randstad onbereikbaar wordt.

Slide 27 - Open vraag

De leiding heeft besloten dat wanneer ze alcohol bij zich hebben, zij verwijderd worden.

Slide 28 - Open vraag