§9.3 Ecosystemen kantelen

• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§9.3 ecosystemen kantelen

Je leert:

-dat ecosystemen tot een bepaald niveau (dynamisch) stabiel zijn.

- dat na het overtreden van het omslagpunt/kantelpunt een nieuw ecosysteem ontstaat

- dat terugkeer naar het oude ecosysteem dan niet meer zo makkelijk is.

Ecosystemen zijn bestand tegen abiotische en biotische veranderingen.

Schommelingen in bv temperatuur of in aantallen van producenten of predatoren zijn normaal.

(bijvoorbeeld zeehonden virusziekte)

Een ecosysteem is in een dynamisch evenwicht en herstelt zich.

Ecosysteem en UNESCO werelderfgoed: de Waddenzee

Er is wel een grens aan de flexibiliteit van ecosystemen. Als die grens wordt overschreden, dan is herstel niet meer mogelijk, maar verandert het ecosysteem blijvend. Deze grens noem je het kantelpunt of omslagpunt.

Bij successie (pionierecossteem/climaxecosysteem) kom je dat bijvoorbeeld tegen.

 Eutrofiëring van oppervlakte water.

N (nitraat, ammoniak) en P (PO₄^3-fosfaat)

kantelpunt

=> Helder water werd troebel en er ontstond een nieuw ecosysteem met een andere soorten samenstelling en andere abiotische factoren (troebel water, minder licht).

 Hoeveelheid bladgroen (chlororfyl) (Y-as) 

Fosfof belasting (in gram per m² per jaar).

verschillende soorten producenten en consumenten

Zie volgende dia's voor verdere uitleg

Rode lijn= start vanuit het oorspronkelijke ecosysteem, namelijk helder water. (van links naar rechts)

Je ziet dat lange tijd de hoeveelheid bladgroen laag blijft. Er zijn waterplanten en allerlei kleine vissoorten; het water blijft helder.

Na het kantelpunt neemt de hoeveelheid alg (bladgroen) enorm toe en zie je veel brasem, een vissoort die ook nog de bodem omwoelt.

Kantelpunt

groene lijn = start vanuit het troebele ecosysteem.

De fosfaat belasting neemt af. (van rechts naar links in de grafiek)

Lange tijd blijft de hoeveelheid bladgroen hoog (alg)

Pas na het kantelpunt is er een nieuw ecosysteem helder water.

Dit kantelpunt ligt op een andere plek. Allebei de ecosystemen zijn dus bestand tegen veranderingen.

Kantelpunt

1. kleiner dan 1
2. ongeveer gelijk aan 1
3. groter dan 1
4. -