literatuurgeschiedenis - alle slides met aantekeningen en filmpjes

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

literatuurgeschiedenis - alle slides met aantekeningen

Gebruik deze slides om je aantekeningen te controleren. Je kunt de links naar de filmpjes kopiëren naar je browser om ze te bekijken.

middeleeuwen

maatschappij

religie

literatuur

burgerij

• vanaf 1100 bevolkingsgroei en opkomst van steden
• van ruileconomie naar geldeconomie
• Gilden 

memento mori

• theocentrische samenleving
• (on)geletterdheid
• macht van de kerk

literatuur

• mondelinge overlevering (o.a. Artur)
• vaak op rijm
• handschriften vanaf 1100
• 1170 Henric van Veldeke - Einide

bekijk het filmpje en maak aantekeningen

Katholicisme & literatuur

• omstreeks 690-1000 n.C. gekerstend
• Germaanse cultuur ingezet: Heliand van Nazarethburg
• Feestdagen bepalen het ritme van het jaar 

Vijf soorten geestelijke literatuur

• levensbeschrijvingen van Christus
• heiligenlevens; hagiografieën
• exempelen (Beatrijs)
• legenden (Walewein)
• mystieke teksten
  mystiek = streven naar 'verlichting' door ascese en meditatie

Middeleeuws toneel

• verboden, maar geestelijk toneel duikt op rond 800
• start Reformatie 1517
• Mariken van Nieumeghen 1580 
• wereldlijk toneel vanaf 1350:
  - klucht (komedie)
  - abele spelen --> Lanseloet van Denemerken

'dierenverhalen'

Renaissance

Rederijkers-poëzie

• ABC-dicht: elke strofe een alfabetische beginletter 
• Rondeel: twee rijmklanken, herhaling van versregels
• Acrostichon of naamdicht: elke strofe beginletter van naam

vragen bij het filmpje (volgende slide)

• Waarom wordt juist in Antwerpen onderzoek gedaan worden naar Rederijkers-toneel?
• Op welke manier wordt er onderzoek naar gedaan?

het Wilhelmus

• geschreven 1568-1572 (Opstand)
• Doel: aanhang voor Willem van Oranje verenigen
• Volkslied sinds 1932* 

*) Koninkrijk bestaat sinds 1815... (welk lied 1815-1932?)

vraag bij het filmpje (volgende slide)

Hoe zijn ze erachter gekomen wie de auteur is van het Wilhelmus?

Toneel in de 17e eeuw

• Renaissance start in Italië; Romeinse overblijfselen + kunstenaars die uit Constantinopel naar Venetië vluchten
• De tekstwetenschap ontstaat; kritisch kijken naar bronnen
• Protestantisme gaat uit van individuele geweten;  minder hiërarchie -> meer democratie. Geloof blijft belangrijk!

noteer tijdens het kijken

• Welke schrijvers waren van belang in de 17e eeuw?
• Waarom kregen bezoekers van de schouwburg altijd twee stukken te zien op één avond?
• Waar gaat de 'Klucht van de molenaar' over?

Wat is de moraal (les) van 'De klucht van de koe'?

Wie was PC Hooft?

• Amsterdam, 1581-1647
• humanistische opvattingen; 'semper idem' 
• direct contact met Renaissance-kunst 

Wat schreef PC Hooft?

• poëzie: vooral liefdesgedichten (Petrarkisme)
• proza: geschiedenisboeken (onaf) & brieven
• toneel: tragedie, komedie, pastorale

Wat is petrarkisme?

• Petrarca (veertiende eeuw)
• sonnetten en epigrammen over Laura
• navolging begint rond 1570 in Nederland
• auteur als slachtoffer van zijn hartstocht
• idealisering van de liefde en de geliefde