les 9: gesteentekringloop

Je gaat leren:
Je kan de volgende gesteenten de ontstaanswijze uitleggen en indelen in groepen:
basalt, graniet, zandsteen, kalksteen, marmer, leisteen


1 / 23
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 23 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Je gaat leren:
Je kan de volgende gesteenten de ontstaanswijze uitleggen en indelen in groepen:
basalt, graniet, zandsteen, kalksteen, marmer, leisteen


Slide 1 - Tekstslide

De gesteentekringloop
3 hoofdtypen gesteente met hoe ze ontstaan.

Slide 2 - Tekstslide

stollingsgesteente
lava komt uit de aarde (mid-oceansiche rug), koelt af, stolt en wordt gesteente.
stollingsgesteente
magma stijgt op, koelt af, stolt en wordt gesteente.
sedimentgesteente
los sediment (bijv. zand) wordt als dikke laag neergelegd.
De onderste laag staat door het gewicht onder hoge druk. 
Het sediment wordt samengeperst en komt aan elkaar vast te zitten.
Het vormt een vast sedimentgesteente.
metamorfgesteente
Bestaand gesteente staat onder hoge druk en hoge temperatuur (kan bij plooiingsgebergte, of door hitte bij magma in aardkorst).
Het bestaande gesteente verandert van uiterlijk door de hoge druk en hoge temperatuur.

Slide 3 - Tekstslide

Stollingsgesteenten
basalt
vulkanisch gesteente
graniet
dieptegesteente
Oceanische korst
Snelle stolling.
Grijs, effen, geen kristallen zichtbaar.
stolt in zuilvorm
continentale korst
langzame stolling
verschillende kleuren, kristallen zichtbaar met blote oog.

Slide 4 - Tekstslide

sedimentgesteente
zandsteen
kalksteen
Losse sedimenten (zandkorrels/schelpen/klei) worden samengedrukt waardoor ze aan elkaar vast komen te zitten en een vaste gesteentelaag worden.

Laagjes en fossielen zijn kenmerkend.
schalie

Slide 5 - Tekstslide

Metamorfgesteenten
marmer
leisteen
ontstaat uit kalksteen.
Kalksteen komt onder grote druk en hoge temperatuur waardoor het uiterlijk verandert.
ontstaat uit schalie.
Schalie komt onder grote druk en hoge temperatuur waardoor het uiterlijk verandert.

Slide 6 - Tekstslide

metamorf gesteente
metamorf gesteente
metamorf gesteente
sedimentgesteente
sedimentgesteente
sedimentgesteente
stollingsgesteente
stollingsgesteente
stollingsgesteente
stollen van magma/lava
druk door zware bovenliggende lagen sediment
hoge druk en hoge temperatuur
basalt
graniet
kalksteen
zandsteen
leisteen
marmer

Slide 7 - Sleepvraag

Wat is de naam van dit
gesteente?

Slide 8 - Open vraag

Welk hoofdtype gesteente
is dit?

Slide 9 - Open vraag

Er zijn 2 soorten stollings-
gesteente. Welk type is dit?

Slide 10 - Open vraag

Wat is de naam van dit
gesteente?

Slide 11 - Open vraag

Welk hoofdtype gesteente
is dit?

Slide 12 - Open vraag

Leg uit hoe
zandsteen ontstaat (2p)

Slide 13 - Open vraag

Wat is de naam van dit
gesteente?

Slide 14 - Open vraag

Welk hoofdtype gesteente
heeft dit gesteente?

Slide 15 - Open vraag

Welk type stollingsgesteente
is dit?

Slide 16 - Open vraag

Neem 1 t/m 4 over uit de tekst en vul het juiste woord in.

Gletsjers in gebergten schuren een stuk steen af, dit afschuren wordt ....1..... genoemd.
Wanneer deze afgebroken stukken steen grover zijn dan klei, maar kleiner zijn dan grind, dan noem je het .....2....... Dit zijn sedimenten die los kunnen worden neergelegd (gesedimenteerd).
Als de laag dikker wordt neemt de druk op de losse sediment toe waardoor ze aan elkaar vast komen te zitten. Er ontstaat dan ......3..... . Het hoofdtype van dit gesteente is .....4.......

Slide 17 - Open vraag

In welk type gesteente kan je fossielen vinden?
A
stollingsgesteente
B
sedimentgesteente
C
metamorfgesteente

Slide 18 - Quizvraag

Leg uit waarom fossielen in de andere 2 gesteentelagen niet gevonden kunnen worden (2p).

Slide 19 - Open vraag

Vulkanische eilanden zijn ontstaan door vulkanen. Toch kunnen op vulkanische eilanden fossielen aangetroffen worden.

Leg uit hoe dat kan. (3p)

Slide 20 - Open vraag

Koraalriffen bestaan uit kalksteen en zijn
opgebouwd uit de kalkskeletjes.

Tot welke hoofdgroep gesteenten
behoort een koraalrif?

Slide 21 - Open vraag

Zandsteen is een sedimentgesteente. Volgens de gesteentekringloop kan sedimentgesteente op verschillende manieren worden omgezet in een het vulkanische gesteente basalt.

Zet de volgende stappen/gesteenten in de juiste volgorde om van zandsteen naar basalt te gaan. Gebruik alle stappen:
basalt – erosie – eruptie – magma – subductie – zandsteen.

Slide 22 - Open vraag

Je kan nu van de volgende gesteenten de ontstaanswijze uitleggen en indelen in groepen:
basalt, graniet, zandsteen, kalksteen, marmer, leisteen


Slide 23 - Tekstslide