HC 2.2 DDR vs. BRD

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

BRD vs DDR

H5

Programma

1. Terugblikvraag (10 min.) 
2. Bespreken communisme vs. Kapitalisme (15 min.)
3. Aantekening + examenvraag (15 min.)
4. Pauze (5 min.)
5. Opdracht BRD vs. DDR (rest van de les)

Lesdoelen

• Je kunt beschrijven in welke opzichten de Sovjetbezettingszone van Duitsland anders werd behandeld dan de andere bezettingszones
• Je kunt beschrijven wat het doel was van de Trumandoctrine en het Marshalplan en je kunt uitleggen wat de relatie is tussen de Marshalhulp en de Europese eenwording
• Je kunt uitleggen dat de BRD en de DDR economisch en politiek meer van elkaar gingen verschillen en wat daarvan de oorzaken waren. 

KA's: 

37. De rol van moderne propagandamiddelen en vormen van massaorganisatie 

38. Het in de praktijk brengen van totalitaire ideologieën: communisme 

46. De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog

Noem de KA's van TV 8

1

2

3

4

5

6

Hernieuwde oriëntatie op de klassieke oudheid

verlichting 

Opkomst politieke stromingen 

Industriële revolutie

Democratische revoluties 

Wetenschappelijke revolutie 

Verklaar welk KA uit de tijd de 19e eeuw bij deze prent past

1

2

3

4

5

Barbarossa

Communi

-stische

Revolutie

Postdam 

Stalin aan de macht 

Jalta

Opdracht 

Jullie zitten in Duo's. 1 verdiept zich in het communisme, de ander in het kapitalisme. Beantwoord hierover de volgende vragen: 

1. Wat houdt mijn stroming in? (zoveel mogelijk kenmerken) 
2. Welke belangrijke landen behoren tot mijn stroming? 
3. Hoe heet de organisatie waarin de landen van mijn stroming zijn verenigd? 
4. Hoe wordt de grens genoemd tussen mijn stroming? 
5. Voor kapitalisme: Leg uit wat de dominotheorie, de Trumandoctrine en het Marshalplan is en wat ze te maken hebben met de Koude Oorlog
6. Voor Communisme: Leg uit wat de Breznevdoctrine is en wat het te maken heeft met de Koude Oorlog 

Kapitalisme

• Economische systeem met als doel winst maken, gebaseerd op privé bezit en investeringen
• Amerika als belangrijkste speler
• Verenigd in de NAVO: Militaire verdedigingsorganisatie tegen het communisme.

Belangrijke begrippen: 

1. Dominotheorie: Het idee dat als een land valt voor het communisme, vele landen zullen volgen 
2. Trumandoctrine: Het idee dat ten alle tijden moet voorkomen worden dat een land communistische wordt  (komt voort uit de dominotheorie)
3. Marshalplan: financieel hulpplan door Amerika voor Europa, zodat Europese landen economische konden herstellen en niet zouden vallen voor het communisme 

Communisme

• Een  samenleving waar privé-bezit niet bestaat, omdat het ultieme doel is dat iedereen gelijk is aan elkaar
• Geleid door SU en later ook door China (vanaf 1949)
• Warshawpact: SU + landen uit Oost-Europa 

Belangrijke Begrippen: 

1. Breznevdoctrine: Als 1 land het communisme verlaat, is dat een gevaar voor alle communistische landen. (tegenhanger Trumandoctrine)
2. Satellietstaten: Een land dat officieel onafhankelijk is, maar dat eigenlijk wordt gedomineerd door een ander land 

Winst 

Privatisering

Truman

doctrine

Satalietstaten

Breznevdoctrine

NAVO

Collectivisering

Marshalhulp

Communisme 

Kapitalisme

SU

Gelijkheid

Warsawplan

Amerika

Ontwrichting Duitse samenleving

• Na WOII Ontwrichting van de Duitse samenleving op allerlei gebieden:

1. 2 miljoen Duitse soldaten gevangen genomen (economische en sociale ontwrichting) 
2. Trauma oorlog (sociale ontwrichting) 
3. Heimatvertriebenen: Circa 12 miljoen                                                        Duitstaligen moeten gedwongen vertrekken                                                              uit gebieden die nu van Polen en de SU zijn.                                                    (sociale ontwrichting)

Duitstaligen tot 1945

Duitstaligen na 1945

Vraag 

Bron 

Antwoord

Duitsland raakt gescheiden

• Geallieerden hadden in Jalta en Postdam afgesproken om alle delen van Duitsland democratisch te houden
• Stalin verbrak deze afspraak: 

1. Richtte nieuwe communistische politieke partij op (SED): Behaalde meerderheid (fraude?)
2. Democratie wordt afschaft, geheime politie actief, Oost-Duitsland kaalgeplukt: wordt totalitaire dictatuur.  Oost-Duitsland gaat wel Duitse Democratische Republiek heten (DDR)  

• In andere Oost-Europese landen in de invloedssfeer van SU gebeurt hetzelfde 
• Westelijke zones worden bij elkaar gevoegd, Duitsers worden betrokken, blijven een democratie, richten nieuwe Duitse munt op (Deutsche Mark) = BRD

Opdracht (20 min.)

1. Er liggen een aantal vragen voor jullie over Duitsland tijdens de Koude Oorlog. 
2. Zometeen ga je een video zien. Probeer de vragen en het eerdere vergelijkingsschema met behulp van de video te beantwoorden. 
3. De vragen die je niet met de video kunt beantwoorden, moet je daarna met behulp van HC 2.2 beantwoorden.