LL module 2 - les 6

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

di. 20 dec. - 4V - 5e uur

Lesdoel: aan het einde van de les heb je meer handigheid in het duiden van literair taalgebruik. 

Programma

• Bespreken opdracht 17 blz. 50-52 - vraag 7 t/m 15 
• Oefenen met stijlfiguren en beeldspraak
• Klassikale start  opdr. 1 blz. 59 en opdr. 3 blz. 63

Opdracht 17

Opdracht 17

Stijlfiguren

Nu volgen een paar voorbeelden om te oefenen. 

Pak je telefoon erbij met de LessonUp-App of gebruik een 'splitscreen'. 

Spreken is zilver, zwijgen is goud

1. tegenstelling
2. paradox
3. chiasme
4. parallellisme

Leef je voor je baan,
of werk je om te leven

1. tegenstelling
2. paradox
3. chiasme
4. parallellisme

Zelfs als je altijd eerlijk bent,
lieg je wel eens.

1. tegenstelling
2. paradox
3. chiasme
4. parallellisme

Huis ten Bosch?
Hij woont daar niet onaardig.

1. tegenstelling
2. eufemisme
3. litotes
4. hyperbool

Ze heeft nog nooit de liefde bedreven.

1. tegenstelling
2. eufemisme
3. litotes
4. hyperbool

Beeldspraak

• Metaforen
  (beeld is vergelijkbaar met het object)
• Metonymia (beeld heeft een andere relatie met het object)
• Personificatie
  
• Synesthesie

          --> Symboliek

Symboliek

Het leven is een feest. Je moet alleen zelf de slingers ophangen.

1. metafoor
2. metonymia

Hij heeft een Rembrandt aan de muur hangen.

1. metafoor
2. metonymia

Ze won goud op de olympische spelen.

1. metafoor
2. metonymia

Voetbal is oorlog.

1. metafoor
2. metonymia

Huiswerk do. 22/12

• Maak opdr. 1 blz. 59 en opdr. 3 blz. 63
• Lezen in Het Diner t/m hfst. 23 (blz. 148)

di. 11 jan. - 4V - 5e uur

Gelukkig nieuwjaar!

Vandaag over een week: 

       --> SE Laagland M1, M2, Twee vrouwen en Hersenschimmen.

wo. 12 jan. - 4V - 5e uur

Gelukkig nieuwjaar!

Aanstaande dinsdag: 

       --> SE Laagland M1, M2, Twee vrouwen en Hersenschimmen.

Programma deze week:

• Les 1: bespr. opdr. 8 blz. 37 + start opdr. Hersenschimmen + vraag 5, 6 en 7 (v.d. groepsopdracht) over Twee vrouwen
• Les 2: herhalen module 1 en 2 Laagland
• Les 3: bespr. opdr. Hersenschimmen en Twee vrouwen

Programma vandaag:

• Bespreken opdr. 8 blz. 37
• Zelfstandig werken aan opdr. over Hersenschimmen. 

Opdracht 8

We lezen het gedicht 'De Vogels' op blz. 37 van Laagland. 

De volgende 12 vragen gaan over dat gedicht.

1. In vs. 5 staat 'de vogels'. Welke twee vogelsoorten komen letterlijk in vs 1-8 voor? ....en en ....en

2.

Foregrounding kan zorgen voor onduidelijkheid. Over het algemeen is redelijk duidelijk wat in vs. 1-8 gebeurt, maar in vs. 6 "De hemel vraagt om kruimels van het land" is het niet direct duidelijk. 

2a. Leg in eigen woorden uit wat er in vs. 1-8 gebeurt.

Antwoord vraag 2a.

Fabrieksarbeiders gaan na een signaal van de stoomfluit schaften (pauzeren) op een ommuurd terrein. Tijdens hun pauze voetballen, vechten en eten ze. Terwijl de arbeiders pauzeren, verzamelen vogels (meeuwen en mussen) zich in de dakgoten. De vogels krijgen eten (stukjes brood waarschijnlijk) van de etende arbeiders. 

2b. Leg in eigen woorden uit vs. 6 uit.

Antwoord vraag 2b

Met de “de hemel” in vs. 6 worden de vogels bedoeld (de vogels zijn ‘hemelbewoners’, daar vliegen ze) en deze vogels hopen eten te krijgen van “het land”: de ‘landbewoners’, de pauzerende arbeiders.  

3.

Vs. 6 "De hemel vraagt om kruimels van het land" is beeldspraak. 

3a. Wie of wat wordt met "De hemel" bedoeld?

3b. Welke vorm van beeldspraak is "De hemel"?

1. metafoor
2. metonymia

4.

In vs. 9 staat "Andere vogels". 

Hier moet je 'vogels' figuurlijk opvatten.

4. Wie worden in vs. 9 met deze "Andere vogels" bedoeld?

5. Wat gebeurt er in vs. 9-14 met de andere vogels?

Antwoord vraag 5

De “andere vogels” zijn de werklozen. Voor hun levensonderhoud (brood, vs. 11) moeten ze naar het stempelbureau en als ze opstandig meer zouden eisen (‘luxe’, vs. 13), zou dat met geweld worden onderdrukt.

6. Waarom is "Andere vogels" een metafoor?

7. Welke vorm van beeldspraak herken je in vs. 14?

1. chiasme
2. paradox
3. tegenstelling
4. personificatie

8.

In vs. 6 staat "kruimels van het land" en

 in vs. 12 staat "kruimels van de hemel". 

Is dit een chiasme, paradox of tegenstelling?

8. "kruimels van het land" vergeleken met "kruimels van de hemel"

1. chiasme
2. paradox
3. tegenstelling
4. personificatie

9. Welke stijlfiguur herken je in vs. 13?

1. personificatie
2. opsomming
3. tegenstelling
4. paradox

10. Welke stijlfiguur vormt de structuur van het gedicht?

1. personificatie
2. opsomming
3. tegenstelling
4. paradox

Antwoord vraag 10

Tegenstelling: echte vogels, arbeiders met werk – andere vogels is beeldspraak, werklozen, arbeiders zonder werk.

11. Is "De vogels" een beschrijving van een situatie of een aanklacht van een situatie? Leg je antwoord uit.

12. Leg uit of je het gedicht nog steeds actueel vindt, of niet.

Opdracht  Hersenschimmen

• Vergelijkbaar met de opdracht die je ingeleverd hebt toen we Twee vrouwen net uit hadden.
• Bedoeld om je voor te bereiden op het gpw. 
• Zorg dat je LL module 1+2 en het uittreksel bij de hand hebt.

Vragen over Hersenschimmen

1. Beschrijf in een paar zinnen het verhaal van het boek Hersenschimmen.

2. Leg uit waarom Hersenschimmen fictie is en waarom het geen non-fictie is. (Zie LL. M1 blz. 26)

3. Gelet op het taalgebruik in Hersenschimmen kun je zeggen dat er sprake is van foregrounding, leg dat uit. Gebruik ook de informatie uit het uittreksel in je antwoord. (Zie o.a. LL M1 blz. 26)

4. Geef een voorbeeld van spanning ontstaan door een raadsel, een geheim of door dreiging.

5. Noem een open plek in Hersenschimmen. Leg uit hoe deze open plek wordt ingevuld.

6. Bernlef is van mening dat er geen eenduidig beeld van de werkelijkheid bestaat. Ieder mens construeert een beeld aan de hand van zijn eigen herinneringen, zijn eigen persoonlijke hersenschimmen. Toch probeert de mens voortdurend vat te krijgen op de werkelijkheid; met behulp van allerlei systemen probeert hij de realiteit te ordenen. (Zie het uittreksel bij “Onderwerpen”.)

Vragen over Hersenschimmen

Vervolg vraag 6

Leg met behulp van voorbeelden uit Hersenschimmen uit dat het bovenstaande naar voren komt in het boek. Gebruik in ieder geval de volgende woordgroepen in je antwoord: geen eenduidig beeld van de werkelijkheid; voortdurend vat te krijgen op de werkelijkheid.

7. Hoe weet je aan het einde van het boek dat Maarten overleden is?

8. Het motto van de roman is afkomstig uit het gedicht 'The Building' van Philip Larkin:

              A Touching dream to which we are all lulled

             But wake from separately

In vertaling van Jan Eijkelboom (in: Philip Larkin, Gedichten, Amsterdam,1983) luidt het:

'een mooie droom waar iedereen wordt ingewiegd / en elk apart uit wakker wordt'.

       --> Probeer uit te leggen wat dit motto met het verhaal van Hersenschimmen te maken heeft.

Huiswerk

• do. 13/1 --> maak een samenvatting van M1 en M2
• vr. 14/1 --> maak de opdr. over Hersenschimmen af + vraag 5, 6 en 7 (v.d. groepsopdracht) over Twee vrouwen