zinsontledeing v1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom

• Werkwoord en werkwoordsvormen + opdracht 1
• Persoonsvormen + opdracht 2
•  Werkwoordelijk gezegde + opdracht 3
• Scheidbaar samengesteld werkwoord + opdracht 4
• Onderwerp + opdracht 5 en 6

Werkwoord en werkwoordsvormen

• Werkwoord: wat iemand doet of wat er gebeurt
• Verschillende vormen:
  - Persoonsvorm           bv. hij surft
  - Infinitief (heel ww)   bv. wij willen surfen
    Gaat samen met een pv. van een ander ww.
  - Voltooid deelwoord  bv. wij hebben gesurft
    Gaat samen met een pv. van hebben/worden/zijn.

Persoonsvorm

• Pv. zoeken is eerste stap bij zinsontleding.
  
  
• Hoe vind je de pv?
  - Tijdproef: zet de zin in een andere tijd.
  - Getalproef: verander de zin naar enkelvoud of meervoud.

Opdracht 1 en 2

• Wat: maak opdracht 1 en 2
• Hoe: individueel
• Hulp: vraag hulp aan buurman/vrouw, steek vinger op
• Tijd: 10 minuten
• Klaar: lezen

eten               = persoonsvorm

vindt              = persoonsvorm

bieden           = persoonsvorm

zijn                  = persoonsvorm

hebt                = persoonsvorm

raken              = infinitief

gebeten        = voltooid deelwoord

wordt             = persoonsvorm

zijn                   = persoonsvorm

aangevallen = voltooid deelwoord

hebben          = persoonsvorm

overleefd       = voltooid deelwoord

zijn                    = persoonsvorm

hebben           = persoonsvorm

a. 1 hebben

     2 vonden

     3 Zal

    4 zijn

    5 wordt

    6 Hebben

    7 wordt

    8 Hebben

b. Als je de tijd- of getalproef toepast, zie je dat
      bij zin 1 'onderzoeken' verandert in
      'onderzochten' of 'onderzoekt', in zin 2
       verandert alleen 'gaat' in 'gaan' of 'gingen'
       en blijft 'onderzoeken' gelijk. Dit is dus
       geen pv, maar een infinitief.

Werkwoordelijk gezegde

• Bestaat uit 1 of meer werkwoorden.
  
  
• Hoe vind je het wwg?
  1. Doe de tijd- of getalproef: je vindt dan de pv.
  2. Zoek dan de andere ww in de zin.
  
  
• Soms staat er 'te' voor infinitief, dit hoort ook bij wwg! 

Scheidbaar samengesteld werkwoord

• Pv kan gescheiden voorkomen in een zin.
• Bv. Jullie maken de opdracht af.
• Ook het afgescheiden stukje wat op zichzelf geen ww. is, hoort bij de pv. en het wwg.

Opdracht 3 en 4

• Wat: maak opdracht 3 en 4
• Hoe: individueel
• Hulp: vraag hulp aan buurman/vrouw, steek vinger op
• Tijd: 8 minuten
• Klaar: lezen

1 huilen

2 heb gelezen

3 kunnen worden gebruikt

4 tapten af

5 nemen op

6 kun installeren, kunt
   doorsluizen

a. De pv is gescheiden in zin 1
    en bestaat uit  'tapten' en 'af'.
     Bij zin 2 is dit ook zo, de pv
     bestaat uit 'nemen' en 'op'.

b. Zin 3 heeft twee pv's  dus
     bestaat eigenlijk uit 2 zinnen
     met allebei een eigen pv en
     wwg.

Onderwerp

• Staat in (bijna) elke zin.
  
• Geeft aan wie of wat iets doet.
  
  
• Hoe vind je het ow?
  1.  Schrijf het gezegde op.
  2. Stel de vraag: Wie/wat + gezegde? 
  

Opdracht 5 en 6

• Wat: maak opdracht 5 en 6
• Hoe: individueel
• Hulp: vraag hulp aan buurman/vrouw, steek vinger op
• Tijd: 10 minuten
• Klaar: lezen, huiswerk ander vak

a. 1 de oude Kelten

   2 de eerste filmproductie

   3 De zelfrijdende auto’s van
      de toekomst

   4 het grootste ijsplateau ter
       wereld

   5 de navigatiesystemen in de
       cockpit

   6 de passagiers in een
       vliegtuig

b. 1 Stel de vraag: Wie/wat +   
       gezegde?

   2 Doe de getalproef. Als de pv
       van getal verandert,     
       verandert het onderwerp
       ook van getal.

1 wwg: zal verschijnen

  ond: een artikel over de
  nieuwe televisieserie

2 wwg: herken

   ond: jij

3 wwg: zegt te vinden

    ond: Mijn zusje van zes

4 wwg: Vult in

    ond: Sven

5 wwg: zal krijgen

   ond: Joli

6 wwg: zendt uit

    ond: mijn favoriete zender
    Discovery

Huiswerk

• Opdracht 1 t/m 6 afmaken