les 2: tijd, setting, motieven, thema

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Ga lekker zitten.

Pak alvast je leesboek, pen, schrift en markeerstift.

                                                    Nederlands havo4

Verhaalanalyse

• Ik kan manipulaties van de chronologie herkennen, het effect van het tijdsverloop benoemen en onderscheid maken tussen fabel en sujet.
• (personages, type, karakter, conflictmodel, perspectieven)

Setting

• De tijd
• De ruimte 
• De omstandigheden 

--> vormen samen de setting

Bijvoorbeeld: 24 februari 2025 om 11:30 uur in C1.20  op een zonnige warme dag, na een gymles waarin er ruzie ontstond.

Maak aantekeningen

Tijd

• historische tijd: tijdstip waarop het zich afspeelt. 
• chronologisch: de gebeurtenissen worden verteld in de tijdsvolgorde waarin ze plaats hebben gevonden.
• flashback: lezer wordt teruggenomen naar het verleden
• terugverwijzing: kort iets uit het verleden benoemen

Tijd

• historische tijd: tijdstip waarop het zich afspeelt. 
• chronologisch: de gebeurtenissen worden verteld in de tijdsvolgorde waarin ze plaats hebben gevonden.
• flashback: lezer wordt teruggenomen naar het verleden
• terugverwijzing: kort iets uit het verleden benoemen
• flashforward: meegenomen naar de toekomst
• vooruitwijzing: kort iets wat gaat gebeuren benoemen
• niet-chronologisch: er zitten flashbacks of -forwards in het verhaal.

Tijd

• vertraging: een gebeurtenis wordt uitgebreid verteld
• versnelling: een gebeurtenis wordt kort samengevat
• tijdsprong: er worden gebeurtenissen overgeslagen (uren/dagen/weken/jaren)

Tijd

• belevende ik vs vertellende ik
• proloog: voor de tekst, vaak flashforward
• fabel: samenvatting op chronologische volgorde
• sujet/plot: samenvatting op volgorde van het boek

Schrijf mee: vragen/opmerkingen etc.

Opdracht

We lezen het verhaal Hoogtevrees. 

Noteer voor jezelf: 

• een omschrijving van de personages, (karakter of type);
• het perspectief + voorbeeld;
• de setting;
• de tijd.

Onderwerp en thema

• Onderwerp: in een paar woorden waarover het verhaal gaat

• Thema: de hoofdgedachte van het verhaal, waar de schrijver je over aan het denken wil zetten. Je vindt deze door na te gaan wat de titel is, welke motieven er zijn, wie de belangrijkste personages zijn, wat ze met elkaar te maken hebben.

Motieven

• Elementen uit het verhaal die steeds terugkeren in de tekst:
  
• Leidmotief: concreet iets kleins wat steeds weer in dezelfde woorden terugkeert (een voorwerp/kleur/zinnetje enz.)
  
• Verhaalmotief: abstract een gebeurtenis, beschrijving of gevoel dat steeds weer terugkeert in de tekst, maar (meestal) er niet letterlijk in staat.

Opdracht

• Wat zijn thema's en motieven in dit verhaal? Kan je een aantal van Dagen van gras noemen?
• Zoek eventueel op.

Hoogtevrees: concrete motieven: het mes, het touw, abstracte motieven: hoogtevrees, angst, er niet bij horen horen/haat/boosheid. Thema: wat woorden met je doen/ effecten van haat, dat het niet goed afloopt oid.

Evaluatie

Rechterbuur: vertel in 1 minuut wat je vandaag geleerd hebt.

Linkerbuur: straks een paar van jullie klassikaal navertellen.

Huiswerk

• Lees in je boek