In hoeverre verandert het wezen van de mens door onze omgang met techniek? - 8.1 Inleiding & De empirische wending in de techniekfilosofie: van vervreemding naar bemiddeling

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

In hoeverre verandert het wezen van de mens door onze omgang met techniek?

8.1 Inleiding & De empirische wending in de techniekfilosofie: van vervreemding naar bemiddeling

Techniek verandert onze zintuiglijke ervaring

Techniek maakt menselijk bestaan mogelijk

Techniek geeft vorm aan de manier waarop mensen hun bestaan en hun relatie met de wereld inrichten.

Wat is de invloed van techniek op de menselijke ervaring?

Techniekfilosofie

8.1 Verschuiving van techniek opgevat als middel naar techniek als bemiddeling van onze ervaring, begrip van onszelf en de wereld.

8.2 Analyseren van de structuur van de relatie tussen mens en techniek

8.3 Kockelkoren; techniek bemiddelt onze waarneming steeds opnieuw.

Don Ihde (1934)

De empirische wending in de techniekfilosofie: 

van vervreemding naar bemiddeling

Van 

'de techniek' als massief sociaal en cultureel verschijnsel met negatieve gevolgen,

naar 

techniek als medium en bemiddeling van nieuwe relaties.

Achtergrond techniek filosofie

Karl Jaspers (1883-1969)

techniek vervreemdt de mens van zichzelf en haar eigen authenticiteit

Martin Heidegger (1889-1976)

In onze technische tijd is 'zijn' een grondstof met betekenis in beheersbaarheid en maakbaarheid

De verandering

Onderzoek naar de invloed van concrete technieken.

Wat doen concrete technieken met de mens en maatschappij door te kijken naar de invloed op menselijke waarneming van de werkelijkheid.

Én hoe ze mensen helpen vorm te geven aa hun bestaan.

Don Ihde

Techniek is niet simpelweg een middel om een doel te bereiken, maar geeft ook vorm aan de manier waarop dat doel bereikt kan worden.

Het perspectief van technologische bemiddeling; zodra techniek in gebruik zijn worden ze deel van de relatie tussen mens en wereld.

Het technologische middel bemiddelt hoe mensen hun doel kunnen verwerkelijken en hoe zij in relatie staan tot de wereld waartoe zij zich via technologie verhouden.

blz 174

Eindterm 13

De kandidaten kunnen de opvattingen van Clark, Kockelkoren, Verbeek en De Mul over de vraag of het wezen van de mens verandert door de omgang met techniek en wetenschap uitleggen, vergelijken, toepassen en evalueren.

Daarbij kunnen zij de volgende standpunten betrekken:
• dat mensen van nature al technologische wezens zijn (Clark);

• dat omgang met techniek de zintuiglijke ervaring verandert (Kockelkoren);

Geen onderdeel van Tw2:

• dat omgang met techniek het moreel oordeelsvermogen verandert (Verbeek);
• dat hedendaagse techniek de menselijke identiteit verandert (De Mul).

Eindterm 15

De kandidaten kunnen uitleggen en evalueren dat volgens Kockelkoren de omgang met techniek de zintuiglijke ervaring verandert.

Daarbij kunnen zij betrekken:
• Kockelkorens historische benadering van de technische bemiddeling van de ervaring;
• de begrippen ‘decentreren’ en ‘recentreren’;
• een uitleg met tekstfragment 9 van Kockelkorens argument dat techniek mensen een nieuwe blik geeft en de zintuigen de techniek inlijven.