V5 analyse dans

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

dansanalyse

Doel van de les: oefenen analyseren van een dans

Wat moet je aan het eind van deze les kunnen:

gestructureerde analyse maken

verschillende begrippen toepassen in je analyse

waar gaat het om:

leren interpreteren van dans dmv formele aspecten

Wat heb je nodig voor een dans?

Wat betekenen deze woorden voor een dansmaker?

Ruimte​

Tijd​

Kracht​

Tijd: duur, tempo, ritme, maat

Kracht: krachtig <> licht, gewicht inzetten, actief/passief gewicht

Ruimte: grote bewegingen <> kleine bewegingen, richtingen , lagen, vormveranderingen

Dansanalyse

Eerste indruk

In eerste opzicht doet de dans ons denken aan de indianen die bezig zijn met een ritueel uit te voeren. Dat komt vooral door de komst van de witharige oude man. Bij de achtergrond van Nijinsky greep hij terug op vroeger. De manier waarop zij gekleed waren, deed ons denken aan de indianen. Ik vind de muziek erg schreeuwerig. Het past bij het dansen. Maar in eerste instantie vind ik het vervelend. Ik weet niet hoe ik uiteindelijk over de muziek ga denken als ik het hele stuk heb uitgezien.

Waar en wanneer

Het ballet “le sacre du printemps” speelt zich af ten tijde van de opstanden tegen het tsarenregime rond 1900. Ook het Russische ballet was volgens Diagelev aan vernieuwing toe. Hierbij kwam het romantische klassieke ballet ten einde. Diaghilev was op zoek naar nieuwe uitingen van kunst. Een beroemde uitspraak van hem was: Etonne-moi, ofwel verbaas mij. Les Ballet Russes had zijn oorsprong in Rusland in 1909. Diaghilev danste zelf niet en was ook geen choreograaf. Hij was vooral een liefhebber van kunst. Hij wist verschillende kunstenaars bij elkaar te brengen. Van zijn balletten maakte hij een “totaalkunstwerk”, met behulp van componisten, schilders, en designers. Na 1911 werden de balletten geschreven in Monte Carlo en de premières waren meestal in Parijs.

De eerste vaste choreograaf van Diaghilev, Fokine, vernieuwde de dans maar bleef binnen het kader van het academisch ballet. Toen Diagilev aan Nijinsky vroeg of hij ook choreografie wilde doen vertrok Fokine woedend. In 1912 maakte Nijinsky zijn eerste ballet. Het heet “l ’apres midi d’un faune”. Het derde stuk dat Nijinsky schreef was “le sacre du printemps”. Het ging in première in Parijs op 29 mei 1913. Nijinsky week af van de gebruikelijke vloeiende dansbewegingen, geïnspireerd door schilderingen op Grieks aardewerk. Nijinsky leek zich hierdoor af te zetten tegen de basisprincipes van het academisch ballet.

Vorm

Tijd: Er wordt gebruik gemaakt van snelle korte bewegingen waarbij de vorm van het lichaam hoekig is. Snelle, korte bewegingen worden in hoog tempo met elkaar afgewisseld. Tussendoor zijn er ook langzame bewegingen. In het eerste stukje zijn er 4 groepjes dansers op het toneel die afwisselend hetzelfde bewegen, maar ook weer net even wat anders van elkaar bewegen. Uiteindelijk danst de hele groep door elkaar heen.

In het tweede gedeelte zijn er twee groepjes dansers die afwisselend van elkaar bewegen maar ook hetzelfde bewegen. De bewegingen zijn langzamer met plotseling een korte snelle beweging ertussendoor. Op een gegeven moment worden de bewegingen sneller en met een hoog tempo afgewisseld. Een persoon als middelpunt staat stil.

Kracht: In het gehele stuk wordt gebruik gemaakt van isolatie, en van het totale lichaam wat beweegt.

Is er een verhaal?

Ja, het ballet is in de vorm van een verhaal geschreven. Het heet “le sacre du printemps” wat het “lente offer” betekend. ” Het idee voor het ballet komt van de componist Strawinsky. Hij vertelde dat hij op een gegeven moment een visioen krijgt. In zijn verbeelding zag hij een oude rite: voorouders zaten in een kring, kijkend naar een meisje dat danste tot ze dood zou neervallen. Deze heidense voorouders offerden haar om de god van de lente gunstig te stemmen. Dat werd het thema van Le Sacre de Printemps: het lenteoffer.

Analyse

Doordat Nijinsky het totale plaatje van het ballet heeft veranderd, is het zeer duidelijk overgekomen dat “les sacre de printemps” een totaal ander ballet is dan de balletten die niet van les Ballet Russes afkomstig zijn. Hoewel het publiek in eerste instantie zeer grote moeite had om zijn ballet te accepteren werd het een tijdje later toch een enorm succes en een grote inspiratiebron voor anderen.

Interpretatie

Les Ballet Russes bestond in een periode waarin veel vernieuwingen in Rusland (ook in Europa) plaatsvonden. Diaghilev die een groot voorstander was van het vernieuwen van allerlei soorten kunst, verzamelde een grote groep kunstenaars om zich heen die allen op hun eigen manier ook bezig waren om nieuwe dingen te ontwikkelen. Les Ballet Russes was op veel punten anders dan het traditionele ballet. Om dat tot uiting te laten komen moest er het een en ander veranderd worden. In plaats van een romantisch ballet verhaal werd er nu gekozen om een barbaars ogend verhaal te gebruiken. Om de vernieuwing tot uiting te brengen werd het totale ballet aangepast. Er werd op blote voeten gedanst in plaats van met spitzen, er wordt in folkloristische kleding gedanst in plaats van met een tutu, de muziek was anders als men gewend was; druk en schreeuwerig in plaats van romantisch en ook de stijl van het schilderen van de decors was vernieuwend. Het decor geschilderd door Roerich was in een expressionistische stijl geschilderd.

Evaluatie

Nu ik het filmpje opnieuw bekeken heb en de opbouw en achtergrond van het ballet bestudeerd, klopt mijn eerste indruk behoorlijk goed. Het gaat dan wel niet om indianen, maar om Russische voorouders die een lenteoffer houden. De kleding blijkt Russische, folkloristische kleding te zijn. De muziekstijl en de bewegingen van de dansers passen goed bij dit thema.

Gebruikte bronnen

http://kunstonderwijs.eu/ONDERBOUW/3e%20KLAS/sacre/sacre.htm

Van hofballet tot postmoderne dans, Luuk Utrecht

Dansgeschiedenis

Wikipedia: Nijinsky en Diaghilev

opdracht

Bekijk het toegewezen filmpje

eerste indruk

waar waneer?

vorm->ruimte, tijd, kracht

examenvraag

De Châtel confronteert haar dansers vaak met natuurelementen. Zij

bracht een stuk ten tonele waarin dansers te kampen hadden met harde

wind uit turbines. Ook liet de choreografe hen bewegen in levensgrote

cilinders gevuld met water.

In Föld worden de dansers geconfronteerd met het element aarde.

2p Leg uit hoe dansers en aarde elkaar wederzijds beïnvloeden. 

maximumscore 2

De antwoorden moeten de volgende strekking hebben:

• De dansers oefenen kracht uit: ze ploegen, maaien, hakken, waardoor

de aarden wal gaandeweg afkalft door hun bewegingen 1

• De aarde biedt weerstand en ‘hindert’ de dansers in hun bewegingen

en put hen uit (en besmeurt hen)

De voorstelling werd begin jaren negentig ook in Hongarije, De Châtels

geboorteland, gedanst. Het Hongaarse publiek bracht het stuk in verband

met vrijheidsstrijd. Dat kan verklaard worden vanuit de politieke situatie in

het toenmalige Hongarije.

1p Leg dit uit

Het antwoord moet de volgende strekking hebben:

Men kon zich vereenzelvigen met het geploeter van de dansers die zich

lijken te willen bevrijden uit een ingeperkte ruimte. De Hongaren hebben

als inwoners van een voormalig Oostblokland lang in onderdrukking en/of

gevangenschap geleefd en herkenden hun geschiedenis in een strijd als

deze.