24VZB Zenuwstelsel

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

M1W1

zenuwstelsel

24VZB

het zenuwstelsel bestaat uit...

• zenuwcellen die prikkels geleiden
• steuncellen die de zenuwcellen ondersteunen in hun werk

1.1 bouw en indeling van het zenuwstelsel

Z

S

een zenuwcel bestaat uit een cellichaam en uitlopers...

• korte uitlopers (dendrieten) brengen het impuls naar de cel toe

1.1.1

bouw van een zenuw

een zenuwcel bestaat uit een cellichaam en uitlopers...

• korte uitlopers (dendrieten) brengen het impuls naar de cel toe
• de lange uitloper (axon) brengt het impuls van de cel af

1.1.1

bouw van een zenuw

een zenuwcel bestaat uit een cellichaam en uitlopers...

• in de tussencelruimte (synaps) worden neurotransmitters overgedragen op de volgende cel

1.1.1

bouw van een zenuw

lange uitlopers gaan gebundeld naar delen van het lichaam...

• samen met bloedvaten
• wordt zenuw genoemd

1.1.1

bouw van een zenuw

een zenuw

het zenuwstelsel wordt op een aantal manieren ingedeeld...

• anatomische indeling
• fysiologische indeling

1.1.2

indeling van het zenuwstelsel

1 anatomische indeling

• centraal deel (hersenen, ruggenmerg)
• perifeer deel (uitlopers)

1.1.2

indeling van het zenuwstelsel

2 fysiologische indeling, de reactie is...

• willekeurig (bewust)
• onwillekeurig (onbewust)

1.1.2

indeling van het zenuwstelsel

het centrale zenuwstelsel bestaat uit deze onderdelen...

• grote hersenen
• tussenhersenen
• hersenstam
• ruggenmerg
• kleine hersenen

1.2

grote hersenen (cerebrum)

1.2

centraal zenuwstelsel

de grote hersenen bestaan uit twee helften...

• door de hersenbalk met elkaar verbonden

1.2.1

grote hersenen (cerebrum)

• grijze stof zijn cellichamen
• liggen in de hersenschors

1.2.1

grote hersenen (cerebrum)

grijze stof

• witte stof heeft uitlopers
• liggen dieper in de hersenen

1.2.1

grote hersenen (cerebrum)

witte stof

er zijn hersen gebieden die...

1. prikkels verwerken (sensorisch)
2. het lichaam activeren (motorisch)
3. cognitie ondersteunen (associatie)

1.2.1

grote hersenen (cerebrum)

1

2

3

er zijn drie type verbindingen...

• binnen één helft
• tussen de helften
• tussen hersenen en ruggenmerg

1.2.1

grote hersenen (cerebrum)

het centrale zenuwstelsel bestaat uit deze onderdelen...

• grote hersenen
• tussenhersenen
• hersenstam
• ruggenmerg
• kleine hersenen

Anatomische indeling (herhaling)

de tussenhersenen verbinden de grote hersenen met de hersenstam en bestaat uit...

• thalamus (schakelt signalen wel of niet door)
• hypothalamus (reageert op hormonale informatie)

1.2.2

tussenhersenen (diencefalon)

T

Ht

Hf

E

de tussenhersenen verbinden de grote hersenen met de hersenstam en bestaat uit...

• hypofyse (stuurt  hormoonklieren aan)
• epifyse (maakt melatonine, dagnachtritme)

1.2.2

tussenhersenen (diencefalon)

T

Ht

Hf

E

de hersenstam verbindt de hersenen met het ruggenmerg en de kleine hersenen en bestaat uit...

1.2.3

hersenstam (truncus cerebri)

1 middenhersenen

2 brug

3 verlengde merg

1.2.3

hersenstam (truncus cerebri)

1 middenhersenen

• nodig om een beweging te starten

1.2.3

hersenstam (truncus cerebri)

2 brug (van Varol)

• verbinding tussen grote en kleine hersenen
• nodig om bij bewegingen het evenwicht te bewaren

1.2.3

hersenstam (truncus cerebri)

3 het verlengde merg

• nodig voor hartslag, bloeddruk en ademen
• veel zenuwen kruisen hier van links naar rechts

1.2.3

hersenstam (truncus cerebri)

het ruggenmerg ligt buiten de schedel en vormt een dikke kabel tot aan het staartbeen...

• het vervoert signalen

1.2.4

ruggenmerg (medulla spinalis)

een dwarsdoorsnede laat zien...

• grijze stof (cellichamen)
• witte stof (uitlopers)
• zenuwbanen van en naar de omgeving (uitlopers)

1.2.4

ruggenmerg (medulla spinalis)

een reflex is een automatische beweging...

• buiten het brein om, dus onbewust

1.2.4

ruggenmerg (medulla spinalis)

de kleine hersenen liggen onder de grote hersenen...

• twee helften
• regelen spierbewegingen
• regelen lichaamshouding
• regelen evenwicht

1.2.5

kleine hersenen (cerebellum)

Het CZS wordt beschermd door...

• botvlies (b)
• bot (schedel, wervelkolom)
• 3 hersenvliezen (harde hersenvlies, spinnenwebvlies en zachte hersenvlies)

1.2.6

bescherming CZS

h

s

z

b

Het CZS wordt beschermd door...

• hersenvocht wat in kamers wordt gemaakt
• (liquor)

1.2.6

bescherming CZS

hersenen hebben veel bloed nodig...

• elke helft een eigen aanvoer
• een rotonde als back-up (cirkel van Willis)

1.2.7

bloedsomloop van de hersenen