samenvatting Systeem aarde


2.10 Systeem aarde



H2 Endogene en exogene processen
Domein Aarde

1 / 44
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 44 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 5 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les


2.10 Systeem aarde



H2 Endogene en exogene processen
Domein Aarde

Slide 1 - Tekstslide

onderwerp ideeen?

Slide 2 - Woordweb

Wie heeft er gekeken naar My life on our planet?

Slide 3 - Poll

Welke tipping points zijn er?

Slide 4 - Woordweb

Slide 5 - Video

Lesdoel
  • Je begrijpt de directe en indirecte invloed van de hydrologische kringloop op de gesteentekringloop.
  • Je begrijpt hoe de koolstofkringloop werkt en welke gevolgen deze heeft voor de aarde.
  • Je kent de endogene en exogene krachten
  • Je begrijpt de werking van vulkanen en aardbevingen

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

De sferen
beïnvloeden elkaar over en weer.

Systeem aarde:
  • Klimaatsysteem: de aarde wordt verwarmd
  • Platentektonieksysteem: de aarde moet zijn warmte kwijt
  • Geodynamosysteem: een natuurlijke kerncentrale

Slide 8 - Tekstslide

Systeem aarde
De aarde is een groot dynamisch systeem waarin alle componenten met elkaar in interactie zijn.

De aarde is materieel gesloten er gaat nauwelijks tastbaar spul in of uit. Dit betekent dat alles rond blijft gaan, niets gaat verloren.
Bijvoorbeeld in de verschillende kringlopen.

Slide 9 - Tekstslide

De kringlopen
Overgang tussen de verschillende sferen.

Welke kringlopen zijn er?
Waar worden ze door aangestuurd?

Slide 10 - Tekstslide

Hydrologische kringloop

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

Gesteentekringloop

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Video

Koolstofkringloop

Slide 15 - Tekstslide

De koolstofkringloop
Zet de begrippen op de juiste plek
timer
5:00

Slide 16 - Tekstslide

0

Slide 17 - Video

Kijk nog een keer naar de combinaties die je hebt gemaakt.
Klopt het?

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Koolstofkringloop
  1. Fotosynthese 
  2. Vorming van veenlagen 
  3. Vulkanisme 
  4. Oceaan neemt CO₂ op 
  5. Algen en schelpdieren sedimenteren 
  6. Kalk verdwijnt naar mantel door subductie 

Slide 20 - Tekstslide

De koolstofkringloop
Koolstof zit opgeslagen in de atmosfeer, de lithosfeer, de biosfeer en de hydrosfeer.

De koolstof in de atmosfeer draagt bij aan het broeikaseffect van de aarde. 
Maar alle andere sferen zorgen juist dat dat broeikaseffect niet te sterk wordt. 

Slide 21 - Tekstslide

opdrachten H1
par 1:  1, 4, 6 en 7
par 2: 1, 2, 4, 6 tm 8

Slide 22 - Tekstslide

Huidige gebergtevorming: Alpiene fase

Slide 23 - Tekstslide

Gesteentekringloop

Slide 24 - Tekstslide

Gesteentekringloop
1. Stollingsgesteente
2. Sedimentgesteente
3. Metamorf gesteente

Slide 25 - Tekstslide

Uiterlijke kenmerken
Sedimentgesteente:
  • Gelaagd
  • Vaak met fossielen
  • Oorspronkelijke sedimentdeeltjes kunnen zichtbaar zijn

Voorbeeld: 

Slide 26 - Tekstslide

Uiterlijke kenmerken
Stollingsgesteente:
  • Geen gelaagdheid
  • Geen fossielen
  • Mineralen zijn zichtbaar als aparte kristallen

Voorbeeld: 

Slide 27 - Tekstslide

Uiterlijke kenmerken
Metamorf gesteente:
  • Helemaal gekristalliseerd
  • Geen holtes of barsten
  • Geen fossielen

Voorbeeld: 

Slide 28 - Tekstslide

Het broeikaseffect
  1. De zonne-intensiteit is met 25% toegenomen
  2. De concentratie CO2 in de atmosfeer is afgenomen             van >90% naar 0,035%
  3. De aarde is leefbaar gebleven door de opslag van CO2 in de sferen. Voorbeeld?
  4. De kringloop houdt zichzelf en systeem aarde in evenwicht


Slide 29 - Tekstslide

Het versterkte broeikaseffect
Toegenomen CO2 concentratie in de atmosfeer sinds de industriele revolutie. 

Maar had meer moeten zijn gezien de grote hoeveelheid geproduceerde CO2 -> weer opgeslagen in de biosfeer. 

De vraag blijft in hoeverre de mens de koolstofkringloop verstoord. 

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Video

Oefenen met paragraaf 2.10
Hierna maken we samen de verkorte leerroute van paragraaf 2.10. Opdracht 1 - 2 - 5

Slide 32 - Tekstslide

1a.
Op welke wijze nemen levende mensen en dieren dagelijks deel aan de koolstofkringloop

Slide 33 - Open vraag

1b
Op welke wijze nemen levende planten deel aan de koolstofkringloop?

Slide 34 - Open vraag

Alles heeft met alles te maken
A
juist
B
onjuist

Slide 35 - Quizvraag

De samenstelling van de atmosfeer wordt indirect beïnvloed door platentektoniek
A
juist
B
onjuist

Slide 36 - Quizvraag

Het broeikaseffect bestaat niet
A
juist
B
onjuist

Slide 37 - Quizvraag

In de kern van de aarde zit een thermostaat
A
juist
B
onjuist

Slide 38 - Quizvraag

Levende organismen beïnvloeden de temperatuur van de aarde
A
juist
B
onjuist

Slide 39 - Quizvraag

C. geodynamosysteem >> platentektonieksysteem
D. platentektonieksysteem >> geodynamosysteem
B. platentektoniek >> klimaatsysteem
A. Klimaatsysteem >> platentektoniek
1. Afvoer van warmte
2. Verwarming van de mantel
3. Samenstelling van de atmosfeer
4. Afbraak van gebergten

Slide 40 - Sleepvraag

2c.
Leg uit op welke wijze het systeem van platentektoniek het klimaatsysteem beïnvloedt. Je uitleg moet een oorzaak - gevolg relatie bevatten

Slide 41 - Open vraag

Lithosfeer <> atmosfeer
Atmosfeer <> hydrosfeer
Atmosfeer <>biosfeer
Biosfeer <> lithosfeer
Hydrosfeer <> lithosfeer
Lithosfeer <> lithosfeer
A. samenpersen
B. Vulkanisme
C. Metamorfose
D. Sedimentatie van de resten van algen en schelpen
E. Verwering
F. Subductie
G. Verdampen
H. opname door oceaanwater
I Fotosynthese
J Verrotten van planten
K. Wegzakken

Slide 42 - Sleepvraag

5b.
Door welke 3 processen raakt de atmosfeer CO2 kwijt?

Slide 43 - Open vraag

5c
Welke vier processen zorgen ervoor dat het CO2 gehalte van de atmosfeer toeneemt?

Slide 44 - Open vraag