Herhaling lessen 1 + 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H2 Voeding en vertering

Leerdoel: Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezels in voedingsmiddelen noemen

Werken met Lessonup

Ga naar Lessonup.com 

Vul rechtsboven de pin-code in

Vul je eigen naam in

We kunnen beginnen!! 

Huiswerk controleren 

Iedereen maakt opdracht 1+ 8, 9 + 10 (blz. 119)

Heb je een onvoldoende bij test jezelf dan maak je onderstaande opdrachten die bij dat leerdoel horen:

2.4.8Maak opdracht: 4 + 5 + 6 + 7

2.4.9 Maak opdracht: 4 + 6 + 7

2.4.10 Maak opdracht: 3 + 4

6 Voedingsstoffen

Functies voedingstoffen

• Bouwstoffen: groei, ontwikkeling, herstel.
  
  
• Brandstoffen: energie.
  
  
• Reservestoffen: opslag.
  
  
• Beschermende stoffen: voorkomt ziekte.
  
• Sommige voedingsstoffen hebben meerdere functies!
  

Eiwitten

Functie: Bouwstof

teveel eiwitten --> brandstof

Opbouw van spieren + vorming cytoplasma

Vlees - Vis - Noten

Linzen - Eieren

Koolhydraten

Functie: Brandstof en soms bouwstof

suikers: glucose, zetmeel

Brood - pasta - banaan - rijst

Vetten

Functie: Brandstof, bouwstof of reservestof

Vette vis - avocado - noten - boter - olie - chips

Water

Functie: Bouwstof

Je lichaam bestaat uit 60% water

Dranken - fruit - groente

Mineralen

Functie: Bouwstof

Worden ook wel zouten genoemd

Calcium, natrium, magnesium, ijzer

Vitaminen

Functie: Bouwstof of beschermende stof

Vit A - goede huid en oog

Vit D - stevige botten

Hoe wordt je voedsel verteerd?

Vertering is het kleinmaken van voedingsstoffen, zodat ze naar het bloed kunnen.

Verteringssappen ‘knippen’ grote voedingsstoffen in kleine stukken. Dat gebeurt door vier verteringssappen, op vier plekken:

1 speeksel – in de mond 

2 maagsap – in de maag 

3 alvleessap – in de twaalfvingerige darm 

4 darmsap – in de dunne darm

Verteringsstelsel

Alles wat je eet of drinkt gaat door het verteringsstelsel

Doel van het verteringsstelsel: Het klein maken van voedsel zodat de voedingsstoffen opgenomen kunnen worden.

Kauwen

(Mechanische vertering)

Verteringssappen

(Chemische vertering)

Mechanische vertering

Darmperistaltiek

In het darmkanaal bevinden zich kringspieren en lengtespieren.

Door afwisselend samentrekken van deze spieren ontstaan peristaltische bewegingen, die samen darmperistaltiek heten. 

Door darmperistaltiek wordt de voedselbrij voortgeduwd. Kringspieren en lengtespieren trekken zich samen. 

Darmperistaltiek

kringspieren en lengtespieren

samentrekken

peristaltisch bewegingen

voedselbrij:

• gekneed
• geduwd
• gemengd

MONDHOLTE/KEELHOLTE/SLOKDARM

• Voedsel kauwen --> vergroting oppervlakte
• In speeksel zit het enzym amylase dat zetmeel afbreekt + slijm (glijbaarheid)
• Peristaltiek in de slokdarm - kneden van voedsel

Maag

Maag

twaalfvingerige darm

Na de maag komt de voedselbrei terecht in de twaalfvingerige darm.

De lever en de alvleesklier zijn verbonden aan de twaalfvingerige darm.

Na de twaalfvingerige darm komt het eten terecht in de dunne darm.

Alvleesklier

In alvleessap zitten 

verschillende enzymen

die zorgen voor 

vertering van eiwitten, 

koolhydraten en vetten

Galblaas

Gal wordt tijdelijk opgeslagen in de galblaas voor het naar de twaalfvingerige darm gaat.

De lever produceert gal. Gal emulgeert vet --> oppervlak vergroten --> enzymen

Dunne darm

Dunne darm: darmsap
Maakt het verteren af

6 meter lang 

Dunne darm: Verteringssappen bevatten veel water + voedingsstoffen --> opgenomen in het bloed. 

De dikke darm

- In de dikke darm wordt water opgenomen uit de voedselbrij.

-anderhalve meter lang 

- In de dikke darm leven bacteriën die een enzym maken die bijvoorbeeld cellulose kunnen verteren

ENDELDARM

De afdalende tak van de dikke darm gaat over in de endeldarm

Functies:

• verzamelen van ontlasting = feces
• uitscheiden van ontlasting via de anus

Zet de organen van het verterings-stelsel in de juiste volgorde. 

Dunne darm

Slokdarm

Mondholte

Dikke darm

Maag

Anus

endeldarm

Lever

Galblaas

Twaalfvingerige darm

Welke taak hoort bij welk orgaan? Maak de juiste combinatie

eiwitvertering

koolhydraat-

vertering

galproductie

opname voedingsstoffen

                                  Wat is de functie?

speeksel

maagsap

gal

darmsap

alvleessap

voedsel smeuig maken,
start vertering van zetmeel

doden bacterien
vertering eiwitten

emulgeert vetten:
grote vetdruppels worden kleine vetdruppels

afronden van de vertering van eiwitten en koolhydraten

de vertering van eiwitten, koolhydraten en vetten

Wel of niet verteren?

Moeten deze voedingsstoffen wel of niet worden verteerd?

wel verteren

niet verteren

koolhydraten

eiwitten

mineralen

vitaminen

vetten

water

voedingsvezels

In de afbeelding zie je een schematische tekening van het verteringsstelsel. De delen van het verteringsstelsel zijn aangeven met nummers. Hieronder zie je beschrijvingen van de delen van het verteringsstelsel. Sleep de nummers naar de juiste beschrijving. 

produceert gal
produceert speeksel
slaat gal tijdelijk op
sluit de maag af
vermengt gal en alvleessap met de voedselbrij
verplaatst voedsel van de keelholte naar de maag

1

2

3

4

5

6

Aan de slag

Maak diagnostisch toets

Magister --> leermiddelen --> Bio --> H2 voeding en vertering --> afsluiting (onderaan)

Opdracht 1 t/m 10 

Ben je klaar?

-Maak samenvatting

-Leerdoelen beantwoorden

-Oefenen op biologiepagina.nl

-Oefenopdrachten maken malmberg.nl 

H2 Voeding en vertering

Leerdoel: Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezels in voedingsmiddelen noemen

Huiswerk controleren 

Basisstof 4 Gezonde voeding

Maken opdracht 2+ 3 + 4 blz. 120 

Eiwitten

Functie: Bouwstof

teveel eiwitten --> brandstof

Opbouw van spieren + vorming cytoplasma

Vlees - Vis - Noten

Linzen - Eieren

Koolhydraten

Functie: Brandstof en soms bouwstof

suikers: glucose, zetmeel

Brood - pasta - banaan - rijst

Vetten

Functie: Brandstof, bouwstof of reservestof

Vette vis - avocado - noten - boter - olie - chips

Water

Functie: Bouwstof

Je lichaam bestaat uit 60% water

Dranken - fruit - groente

Mineralen

Functie: Bouwstof

Worden ook wel zouten genoemd

Calcium, natrium, magnesium, ijzer

Vitaminen

Functie: Bouwstof of beschermende stof

Vit A - goede huid en oog

Vit D - stevige botten

Hoe wordt je voedsel verteerd?

Vertering is het kleinmaken van voedingsstoffen, zodat ze naar het bloed kunnen.

Verteringssappen ‘knippen’ grote voedingsstoffen in kleine stukken. Dat gebeurt door vier verteringssappen, op vier plekken:

1 speeksel – in de mond 

2 maagsap – in de maag 

3 alvleessap – in de twaalfvingerige darm 

4 darmsap – in de dunne darm

Verteringsstelsel

Alles wat je eet of drinkt gaat door het verteringsstelsel

Doel van het verteringsstelsel: Het klein maken van voedsel zodat de voedingsstoffen opgenomen kunnen worden.

H2 Voeding en vertering

Leerdoel: Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezels in voedingsmiddelen noemen

Huiswerk controleren 

Iedereen maakt opdracht 1, 2, 3, 5 + 10 (blz. 135)

Heb je een onvoldoende bij test jezelf dan maak je onderstaande opdrachten die bij dat leerdoel horen:

3.6.12 Maak opdracht: 4 + 7 + 9

Oefentoets 

Oefentoets 

Ben je klaar? 

Maak diagnostisch toets 

Magister --> leermiddelen --> Bio --> H2 voeding en vertering --> afsluiting

Opdracht 1 t/m 10 

Of 

Biologiepagina.nl 

Samenvatting maken 

Antwoorden 

1. 1 juist

2 onjuist

3 juist

 4 juist 

5 onjuist

6 juist 

7 onjuist 

8 onjuist 

8 punten (-1 per fout)

2. C (2punten) 

3. B (2punten) 

4. A (2punten) 

5.  A (2punten) 

6. D (2punten) 

7. C (2punten) 

8. D (2punten) 

Vraag 9

4= galblaas

functie=  opslag van gal.  (2 punten)

8= alvleesklier 

functie= produceren van alvleeskliersap dit sap zorgt voor de vertering van:Eiwitten, Koolhydraten en vetten. (2 punten) 

10= dikke darm

functie= Onttrekken van vocht van de verteerde voedselbrij (2 punten)

Vraag 10 

In de tekst wordt aangeven dat fitfluencers veel pasta eten, pasta bevat veel koolhydraten, dit is een energierijke voedingsstof. 

(2pt) 

Cijfers 

aantal punten / 30 X 9 + 1 = cijfer 

Ben je klaar? 

-samenvatting maken

-mindmap maken 

-begrippenlijst doornemen

-oefentoets maken op biologiepagina.nl 

Proefwerk 

Versie B vraag 2 --> afbeelding 2 = 1 

Ben je klaar? 

Leg toets op de hoek van de tafel.

Ga iets voor jezelf doen.