Stijlfiguren en beeldspraak Hf 1, 2 en 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Stijlfiguren en beeldspraak Hf 1, 2 en 3

Wat weet je nog van
repetitio en enumeratio?

Leg uit wat een climax en omgekeerde climax is. Je mag ook een voorbeeld geven.

Wat is een drieslag?

1. fout, fout, fout
2. Eerst wandelde hij, toen ging hij over in een draf en uiteindelijk begon hij te sprinten.
3. Spreken is zilver, zwijgen is goud.
4. rust, reinheid, regelmaat

Welk stijlfiguur herken je in dit voorbeeld:

In zo'n geval zeggen ze ook wel: horen, zien en zwijgen!

1. repetitio
2. enumeratio
3. opsomming in drieën
4. drieslag

Geen gezeur: je bord leeg eten, de spullen in de vaatwasser zetten en dan snel aan je huiswerk voor morgen.

1. Repetitio
2. Opsomming in drieën
3. Enumeratio
4. Drieslag

Veni, vidi, vici
(Ik kwam, ik zag, ik overwon)
Dit is een:

1. drieslag
2. opsomming in drieën
3. enumeratio
4. climax

Hij voelde zich goed, geweldig, fantastisch toen hij geslaagd was.

1. opsomming in drieën
2. enumeratio
3. repetitio
4. climax

De soldaten vochten voor God, vaderland en Oranje.

1. opsomming in drieën
2. climax
3. enumeratio
4. drieslag

HYPERBOOL

Stijlmiddelen: hyperbool, understatement, litotes en eufemisme

Hyperbool

•  bij een hyperbool-> de werkelijkheid wordt overdreven
•  hyperbool heeft humoristisch effect
•  hyperbolen zijn vaak uitdrukkingen

Understatement

Als je iets afzwakt, gebruik je een understatement. Je zegt dat iets minder mooi, groot of belangrijk is dan in werkelijkheid.

Een verzwakte mededeling.

Er zit vaak  een vorm van spot in een understatement.

Litotes

Dit is een bijzondere vorm van een understatement. Bij een litotes ontken je het tegenovergestelde.

"Ze is bepaald niet dom". 

Je bedoelt: ze is slim.

Litotes

Een bijzondere vorm van een understatement is de litotes. Daarmee ontken je het tegenovergestelde.

Voorbeeld:  Ze zijn niet onbemiddeld.

Je bedoelt: Ze zijn rijk.

Eufemisme

- Een eufemisme is een manier om iets verzacht uit te drukken. -   Door een eufemisme te gebruiken kan je iets wat onaardig is 

  zeggen of schrijven zonder dat het onaardig, gruwelijk of vies

  klinkt. 

Hij is helaas niet meer onder ons.

Understatement - Eufemisme

Het verschil tussen een understatement en een eufemisme is humor / spot. 

Een eufemisme werkt verzachtend, een understatement gebruik je om de lachers op je hand te krijgen of grappig of grof uit de hoek te komen.

vb. Understatement: Er is een hoge luchtvochtigheid (als het heel hard regent).

 

 

Eufemisme vs. Understatement

Asyndetische vergelijking

• Bij een asyndetische vergelijking wordt er tussen het te vergelijken object en het beeld geen verbindingswoord gebruikt.
  
  
• Karel, een echte angsthaas, was snel weg.
  
• Zijn hoofd, een biet, sprak boekdelen.

Homerische vergelijking

Een homerische vergelijking is een vergelijking die wordt uitgewerkt met allerlei bijzonderheden. De homerische vergelijking dankt haar naam aan Homerus, de dichter van de Ilias en de Odyssee, waarin dit type vergelijking veel voorkomt.

Synesthesie

• Een combinatie van de indrukken van verschillende zintuigen 
• Synesthesie kan worden gezien als een bijzondere vorm van de metafoor.
  
  vb:
  schreeuwende kleuren, bittere woorden, warme stem

Synesthesie

Combineert twee zintuigelijke indrukken. 

Horen

Voelen 

Ruiken

Zien

Proeven 

Welke van de onderstaande stijlfiguren is een hyperbool?

1. 'nat water'
2. 'brullende motor'
3. 'vlug sjokken'
4. 'eeuwen op iemand wachten'

Welke stijlfiguur is dit?
Zij is rustig heengegaan.

1. Hyperbool
2. Understatement
3. Eufemisme
4. Metafoor

Rotterdam ging in lockdown. Wat voor stijlfiguur is dit?

1. Metafoor
2. Metoniem
3. Personificatie
4. Synesthesie

Welke stijlfiguren zie je hier?

1. tegenstelling
2. herhaling
3. opsomming
4. climax

Welk stijlfiguur
zie je hier?

1. tegenstelling
2. herhaling
3. opsomming
4. omgekeerde climax

Oefenen

Even alle neuzen tellen!

Zij is als de wind, de zon en de maan

De draak heeft alweer mijn eten opgegeten!

De geuren proeven als rood en roze

Berend, het arme schaap, kreeg het niet voor elkaar

Het zonnetje lacht ons toe vandaag

metafoor

metonymia

personificatie

metafoor

synesthesie

metafoor

Synesthesie

verg. met als

synesthesie

metonymia

verg. zonder als

personificatie

Stijlfiguren en beeldspraak maken teksten interessanter.

Zeker, ze geven teksten meer kleur.

Nee, ze maken teksten onnodig ingewikkeld.

Soms, het hangt af van de context.

Ik heb er geen mening over.

Het gebruik van stijlfiguren kan de emotie in een tekst versterken.

Zeker, het geeft de tekst meer impact.

Nee, emotie komt vooral uit inhoud.

Soms, het hangt af van de stijlfiguur.

Ik heb er geen mening over.

Ik kan stijlfiguren en beeldspraak herkennen!

0100