H1 en H2 'Lezen' - 19 oktober 2022

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we vandaag doen?

- Planning na de herfstvakantie

- Herhalen theorie H1 - Lezen 

'hoofd- en bijzaken en kernzinnen'.

- Bespreken van opdracht 3 - blz. 14

- Theorie H2 - Lezen

'Tekstverbanden en signaalwoorden -deel 1' 

- Zelf aan de slag met opdrachten 

Doel van deze les ...

... je leert hoofd- en bijzaken uit een tekst te halen en kernzinnen herkennen en je leert tekstverbanden te herkennen aan de hand van signaalwoorden.

Hoe zat het 

ook alweer met hoofd- en bijzaken en kernzinnen?

Hoe zat het ook alweer met hoofd- en bijzaken en kernzinnen?

Hoofd- en bijzaken en kernzinnen

De belangrijkste informatie in een tekst noemen we de hoofdzaken. Wat niet zo belangrijk is, zijn de bijzaken. De hoofdzaken van een tekst vind je vaak op voorkeursplaatsen, zoals de inleiding en het slot van een tekst.

De hoofdzaak van een alinea staat vaak in de kernzin. Dat is meestal de eerste zin van de alinea en soms de laatste. In de zinnen voor of na de kernzin staat dan een nadere uitleg of een voorbeeld.

Antwoorden opdracht 3  - blz.14

1. sociale vaardigheden

2. eigen antwoord

3a. sloten buiten (al. 1): lieten niet meedoen

b. verschraling (al. 2): vermindering van kwaliteit

c. ontwikkeling (al. 4): verandering (die doorwerkt op andere gebieden)

Vervolg antwoorden opdracht 3  - blz.14

d. voldoen (al. 4): geschikt zijn; passen (in de situatie)

e. toereikend (al. 6): genoeg; voldoende

f. interpreteren (al. 7): verklaren; uitleggen

g. empathie (al. 7): vermogen om je in iemand in te leven

h. op gezette tijden (al. 8): op vaste momenten

i. motto (al. 8): (toepasselijke) spreuk

Vervolg antwoorden opdracht 3  - blz.14

Vervolg antwoorden opdracht 3  - blz.14

Hoe zat het 

ook alweer met hoofd- en bijzaken en kernzinnen?

Welke verbanden in teksten zijn er ook al weer en hoe herken je ze?

Tekstverbanden en signaalwoorden

Verbanden tussen zinnen en alinea's herken je aan 

signaalwoorden.

Tekstverbanden

Welke tekstverbanden ken je nog? 

Waaraan herken je deze verbanden? Weet je een voorbeeld?

Tekstverbanden

Kijk op blz. 237 voor de theorie hierover van vorig jaar.

Chronologisch verband	vroeger - nu - later: eerst - vervolgens, nadat, terwijl, daarna, dadelijk, intussen, binnenkort, tot slot, jaartallen en data
Opsommend verband	allerlei dingen achter elkaar genoemd: ten eerste - ten tweede, om te beginnen, bovendien, verder, ook (nog), en, niet alleen... (maar) ook, opsommingstekens, getallen of punten, streepjes
Tegenstellend verband	er worden tegenovergestelde dingen genoemd: maar, daarentegen, tegenover, ondanks dat, toch, echter, hoewel, ofschoon, ondanks dat, aan de ene kant... aan de andere kant
Toelichtend verband	er wordt extra uitleg of voorbeelden gegeven: bijvoorbeeld, zoals, als, neem nou, denk aan, zo

Tekstverbanden en signaalwoorden

Lees de zinnen a tot en met d. Wat is het verschil tussen de zinnen met ‘Daarom’ (a en c) en de zinnen met ‘Daardoor’ (b en d)?

a. De weg is spiegelglad. Daarom lopen de kinderen heel voorzichtig naar school.

b. De weg is spiegelglad. Daardoor gaan veel fietsers op de brug onderuit.

c. Max' buurjongen is fanatiek aan het drummen. Daarom doet Max oordoppen in.

d. Max' buurjongen is fanatiek aan het drummen. Daardoor kunnen ze elkaar bij Max thuis niet verstaan.

Tekstverbanden en signaalwoorden

In de zinnen met 'daarom' is sprake van een menselijke overweging: hier worden redenen gegeven.

In de zinnen met 'daardoor' is sprake van een noodzakelijk gevolg: buiten iemands wil gebeurd er iets. 

Dit zijn signaalwoorden bij een redengevend en oorzakelijk verband.

Tekstverbanden en signaalwoorden

In een goede tekst hangen woorden, zinnen en alinea's met elkaar samen. In deze les leer je drie nieuwe tekstverbanden:

- concluderend verband

- redengevend verband

- oorzakelijk verband

Tekstverbanden en signaalwoorden

Planning 

De toetsweek vindt plaats in week 46 en start op woensdag 16 november.

Te leren lesstof is:

- De Brug blz. 236 en 237

- Hoofdstuk 1, 2 en 3 van 'Lezen' 

- Hoofdstuk 1, 2 en 3 van 'Woordenschat' 

Zelf aan de slag!

Oefenen met deze nieuwe tekstverbanden!

Maak in zelf in stilte opdracht 1 op blz. 42

Na 10 minuten bespreken we de opdracht klassikaal.

Ben je klaar? Vergelijk dan je antwoord met die van je buur.

Antwoorden opdracht 1 - blz. 42

1. de straatkunst van Lor-K / het project Eat Me van Lor-K

2. eigen antwoord

3. Daarom

4. Ze bedoelt daarmee: ‘Als ik zin heb om kunst te maken.’

5. Het gevolg is 

6. oorzaak: Lor-K past het recept aan de voorwerpen en de locatie aan.

gevolg: de maaltijd past perfect in het landschap.

7. Ze voelt zich sterk aangetrokken tot kleur.

Vervolg antwoorden opdracht 1 - blz. 42

8. Omdat

9. dus

10. Ze zal nooit weten of en hoe haar kunstwerken verder leven.

11. Ze houdt wel van zulke mysteries.

12. want

13. dankzij 

14. oorzaak: haar projecten

gevolg: Lor-K ziet de stad op nieuwe manieren.

Huiswerk 

Leren aantekeningen, theorie en opdrachten:

De Brug - blz. 237

Hoofdstuk 1: Hoofd- en bijzaken en kernzinnen

Hoofdstuk 2: tekstverbanden en signaalwoorden (deel 1)

Lezen:

Hoofdstuk 3: tekstverbanden en signaalwoorden (deel 2)

Je kunt / weet ...

... tekstverbanden herkennen aan de hand van signaalwoorden en in het bijzonder kun je concluderende, redengevende en oorzakelijke verbanden in een tekst herkennen.