Wat is LessonUp
Zoeken
Kanalen
Inloggen
Registreren
‹
Terug naar zoeken
5.4 De Opstand
1. Opstand der Nederlanden (1515-1588/1648)
Kenmerkende aspecten:
1. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
2. Het begin van staatsvorming en centralisatie.
3. De protestantse Reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.
1 / 21
volgende
Slide 1:
Tekstslide
Geschiedenis
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 4
In deze les zitten
21 slides
, met
tekstslides
en
4 videos
.
Lesduur is:
120 min
Start les
Bewaar
Deel
Printen
Onderdelen in deze les
1. Opstand der Nederlanden (1515-1588/1648)
Kenmerkende aspecten:
1. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
2. Het begin van staatsvorming en centralisatie.
3. De protestantse Reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.
Slide 1 - Tekstslide
Hoofdvraag: waardoor werd de opstand veroorzaakt?
Verzet tegen:
A. Bestuurlijk beleid Karel V (1515 - 1555):
1.
centralisatie
>
- Brussel centraal bestuur en
- Staten-Generaal:
vertegenwoordigers van de gwesten
2.
uniformering wetgeving
=
overal in de Nederlanden dezelfde wetten
Organisatie: drie bestuursraden:
- Geheime Raad (juristen)
- Raad van Financiën (juristen + edelen)
- Raad van State (edelen + juristen)
B. Godsdiensbeleid van Karel V:
vervolgingen
Slide 2 - Tekstslide
Reformatie:
Luther (1517: 95 stellingen)
Bijeenkomst in Worms (1521) > verbanning Luther >
Luther heeft steun keurvorst van Saksen
door boekdrukkunst snelle verspreiding ideeën van de hervorming > meer aanhangers > oorlog >
Vrede van Augsburg (1555):
'wiens gebied, diens godsdienst'
Slide 3 - Tekstslide
Calvijn (1509-1564)
Frans-Zwitserse geleerde
veel aanhangers in de Ned.
enkele verschillen met Luther
1. verzet tegen de vorst mag
2. onderdanen mogen een kerk oprichten (zonder toestemming van de vorst)
Slide 4 - Tekstslide
Slide 5 - Tekstslide
0
Slide 6 - Video
Begin van de Opstand:
1555: Filips II volgt Karel V op.
Verzet tegen
bloedplakkaten
>
aanbieden van
smeekschrift
(april 1566)
landvoogdes
Margaretha van Parma:
schort vervolgingen op >
grotere opkomst bij hagenpreken >
Beeldenstorm (1566) >
komst Alva (1567):
'Raad der Beroerten' (Bloedraad) >
vele vluchtelingen o.a Willem van Oranje
Slide 7 - Tekstslide
Willem van Oranje (1533-1584)
geboren op slot Dillenburg (Dld)
stadhouder in Holland,Zeeland,Utrecht
1568: Slag bij Heiligerlee (Gr) >
begin 80-jarige oorlog
Slide 8 - Tekstslide
Slag bij Heiligerlee
Slide 9 - Tekstslide
Monument bij Heiligerlee
Graaf Adolf van Nassau is omgekomen bij dit militaire treffen tussen Alva en Willem van Oranje
Slide 10 - Tekstslide
0
Slide 11 - Video
Watergeuzen
Watergeuzen succesvoller dan Oranje:
1572: Inname van Den Briel >
steeds meer steden kiezen de zijde van de Opstandelingen
Willen van oranje gaat naar gewest Holland >
leider van de Opstand
Alva reageert keihard:
belegeringen/massamoord/plunderingen >
Opstand breidt zich uit >
Alva ontslagen door Filips II
Slide 12 - Tekstslide
Beleid Filips II
ontslaat Alva omdat:
de Opstand niet neergeslagen werd
kwam in grote financiële problemen >
soldij lang niet betaald >
soldaten plunderen steden o.a.
Antwerpen: 'Spaanse Furie', 1576 >
Pacificatie van Gent:
Slide 13 - Tekstslide
Pacificatie van Gent
naar aanleiding van de Spaanse Furie (1576)
doel: alle 17 gewesten willen dat de Spaanse troepen de Nederlanden verlaten
Andere afspraken gewesten:
1. Holland en Zeeland calvinistisch
2. Rest van de gewesten katholiek
3. Geen godsdienstvervolgingen
Slide 14 - Tekstslide
Einde Pacificatie van Gent
door:
acties radicale Calvinisten in het zuiden >
Unie van Atrecht
(1579) : zuidelijke gewesten kiezen zijde van Filips II >
Unie van Utrecht
(1579):
- 7 noordelijke gewesten tegen Spanje
- er kwam een gezamenlijk leger
- gewesten onafhankelijk van elkaar
- geen godsdiensvervolgingen
- Filips II doet Willem in de ban >
- Filips II niet meer als koning erkend!!
1588: Republiek der Nederlanden !!!
Slide 15 - Tekstslide
0
Slide 16 - Video
In de Nederlanden was géén vorst,
(itt de situatie in het buitenland)
maar lag het bestuur in handen van de rijke burgers (Holland/Zeeland)
XXX
Slide 17 - Tekstslide
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
het gewest Holland betaalde 60 % van kosten leger en vloot
Slide 18 - Tekstslide
0
Slide 19 - Video
Gevolgen Hervorming/Reformatie:
RK kerk viel uiteen, protestantse kerken scheidden zich af,
Veel (godsdienst-)strijd/-oorlogen
sommige landen bleven (overwegend) katholiek, andere protestant.
Het Duitse Rijk versnipperde: de plaatselijke vorst bepaalde het geloof van zijn onderdanen (1555: Vrede van Augsburg)
Frankrijk/Oostenrijk/Italië bleven katholiek
Scandinavische landen werden lutheraans
Noordelijke Nederlanden werden calvinistisch (> 80-jarige Oorlog)
Engeland werd Anglicaans (Hendrik VIII)
Slide 20 - Tekstslide
Slide 21 - Tekstslide
Meer lessen zoals deze
5.4 De opstand in de Nederlanden
Juni 2023
- Les met
43 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
1.4. De Nederlandse opstand [deel II]
November 2019
- Les met
10 slides
Geschiedenis
Middelbare school
havo
Leerjaar 2
Het conflict dat resulteerde in de stichting van de Nederlandse staat
Maart 2019
- Les met
12 slides
Geschiedenis
Middelbare school
havo
Leerjaar 5
H5 5.5 Geweld in de gewesten
November 2022
- Les met
42 slides
Geschiedenis
Middelbare school
havo
Leerjaar 4
5.4 Uit de Opstand wordt een nieuwe Republiek geboren
Januari 2021
- Les met
24 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
5.4 Uit de Opstand wordt een nieuwe Republiek geboren
Maart 2019
- Les met
27 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
Overzicht Nederlandse Opstand & Gouden Eeuw
November 2019
- Les met
33 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 2
5.2 De Nederlandse opstand
December 2023
- Les met
18 slides
Geschiedenis
Middelbare school
mavo
Leerjaar 1