Communicatie - Actief luisteren 2

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

Communicatie

Echt luisteren

Wat gaan we doen vandaag?

• Terugblik vorige les
• Luisteren
• Opdracht 

Wat is actief luisteren

1. Je oren goed gebruiken zodat je alles opvangt
2. achteraf goed samenvatten en afspraken noteren
3. met je volle aandacht zoeken naar het echte verhaal achter de boodschap
4. zorgen dat je met een goede oplossing komt

Als ik actief luister dan...

1. Kijk ik de ander aan
2. Doe ik twee dingen tegelijker tijd
3. Maak ik ondertussen notities
4. Luist ik alleen maar

Wat is het doel van actief luisteren?

1. Er ontstaat een veilige omgeving/vertrouwen, zodat je veel zaken bespreekbaar kan maken
2. LSD (luisteren, samenvatten, doorvragen)
3. Hiermee zorg je dat je de boodschap begrijpt
4. Hummen en knikken

Met een reactie als ‘Ik begrijp wat je bedoelt’ laat je goed merken dat je je inleeft in de ander.

1. Juist
2. Onjuist

Actief luisteren is goed bruikbaar als de ander een praktisch probleem heeft.

1. Juist
2. Onjuist

Een voorwaarde voor actief luisteren is dat je nieuwsgierig bent naar anderen.

1. Juist
2. Onjuist

Als je actief luistert, moet je vooral letten op wát iemand zegt, niet hóé iemand het zegt.

1. Juist
2. Onjuist

Hoe luister je echt naar iemand?

Luistervaardigheden

De luistervaardigheden zijn:

1. Aandacht gevend gedrag
   
2. Vragen stellen
   
3. Samenvatten en ordenen
   
4. Analyseren
   
5. Gevoelsreflectie
   
6. Confronteren
   
7. Geruststellen
   
8. Zelfonthulling

Analyseren

Dit houdt in dat je als luisteraar dieper op een bepaald punt ingaat, bijvoorbeeld om oorzaken te achterhalen of verbanden te leggen. 

Vragen gericht op de analyse:

• Wat betekent dat precies?
  
• Hoe werkt dat dan bij jou?
  
• Kun je dat ook uitleggen?
  

Vragen gericht op patronen:

• ‘Ik hoor je zo vaak mopperen, dan weer over dit, dan weer over dat, heb je het hier nog wel naar je zin?’
  
• ‘Het valt me op dat telkens als je over je oma vertelt, je ogen beginnen te stralen.’

Gevoelsreflectie

• Reflecteren= terugkaatsen/overdenken. 

• Wanneer je als luisteraar de gevoelens van de spreker reflecteert, geef je in eigen woorden weer welke gevoelens in zijn boodschap doorklinken. 

• Een gevoelsreflectie is een uitnodiging aan de spreker om meer over zijn gevoelens te vertellen of dieper op het onderwerp te gaan. 

Voorbeelden geven. 

Wat heb je gezien?

Is dit volgens jouw een goede manier?

Confronteren 

• Confronteren: tegenover elkaar stellen. Wanneer je de indruk krijgt dat er tegenstrijdigheden in het verhaal van de spreker zitten, kun je hem op een neutrale en vriendelijke toon met deze tegenstrijdigheid confronteren. 

Belangrijk: neutrale en vriendelijke toon!

Wat houdt volgens jouw de luistervaardigheid confronteren in?

Geruststellen

Belangrijk om in een gesprek voorzichtig te zijn met geruststellen. 

Teveel geruststellen = de ander neemt je niet meer serieus.  

Ook valse geruststelling werkt niet. Denk aan de situatie dat je zegt dat er niets aan de hand is, terwijl er wel degelijk iets gaande is. 

Waarom werkt een valse geruststelling niet? --> men prikt hier doorheen. 

Zelfonthulling

• Met zelfonthulling geef je informatie over jezelf, waarmee je je eigen kwetsbaarheid toont. Die informatie kan zijn: gevoelens, ervaringen, wensen en verwachtingen. 

Vraag jezelf af: 

• Wil jij deze persoonlijke informatie wel delen?
• Heeft de ander wel behoefte aan deze persoonlijke informatie?
• Is de informatie nuttig voor de ander?

Gebruik dit voorzichtig! 

Wat wordt er volgens jouw bedoeld met zelfonthulling?

Wat maakt dat je het voorzichtig moet gebruiken?

Wat is belangrijk bij effectief luisteren?

Aandachtspunten effectief luisteren

• Richt je zoveel mogelijk op de spreker, oogcontact.
• Neem de juiste luisterhouding en toon interesse.
• Luister met al je zintuigen.
• Let niet alleen op de woorden die de ander spreekt, maar ook op de non-verbale communicatie.
• Vraag je af wat de ander bedoelt te zeggen.
• Probeer je te verplaatsen in de gedachte- en belevingswereld van de spreker.
• Houd je aandacht er steeds bij en laat je niet afleiden door een ruis.
• Concentreer je op de hoofdzaken.
• Stel vragen wanneer je iets niet begrijpt of wanneer je meer wilt weten.  

Hoe dan wel?

De meeste mensen gebruiken de woorden ‘luisteren’ en ‘horen’ door elkaar. Als jij dat ook doet, ben je dus niet de enige. Toch heeft luisteren een veel bredere betekenis dan horen. Voor horen gebruik je alleen je oren, voor luisteren gebruik je al je zintuigen.
Alledaags luisteren
Alledaagse gesprekjes met cliënten voer je de hele dag door en zijn enorm belangrijk voor het opbouwen van een vertrouwensrelatie. Nodig de ander uit om iets over zichzelf te vertellen. Dat is een goed vertrekpunt bij een alledaags gesprek. Verder is het belangrijk de verbinding te zoeken en het initiatief te laten wisselen tussen jou en de ander.

Actief luisteren
Actief luisteren is een manier van luisteren waarbij je in je reactie het gevoel of de behoefte van de ander verwoordt. Je geeft geen mening, geen advies, je komt niet met een oplossing of analyse. Actief luisteren is onder andere belangrijk wanneer de ander je iets belangrijks of emotioneels vertelt. Door actief te luisteren voelt de ander zich geaccepteerd in zijn gevoelens.

Welke luistervaardigheden zie je in het filmpje?

Welke luistervaardigheden heb je in het filmpje gezien?