Communicatie

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Communicatie

Een goed gesprek

Wat is communiceren?

Communiceren

Mensen kunnen op verschillende manier met elkaar communiceren.

 Communicatie kan direct zijn tussen twee of meer personen. De personen zien elkaar. Maar communicatie kan ook indirect zijn. 

In dat geval zit er een medium tussen. Met een medium wordt een informatiedrager bedoeld, een middel dat zorgt voor de overdracht van een boodschap. Bijvoorbeeld een appje, email, tv, krant of radio. Maar ook een boek of een verslag, zijn informatiedragers.

Meerzijdige communicatie

De ontvanger heeft de mogelijkheid om te reageren op de boodschap. 

Er is sprake van een interactie tussen zender en ontvanger. 

Dit kan tussen twee personen (tweezijdige communicatie) of met meerdere personen tegelijk zijn.

Eenzijdige Communicatie

Vroeger kwam eenzijdige communicatie ook nog wel voor. 

Je kon bijvoorbeeld niet zo gemakkelijk reageren op een artikel in een tijdschrift. Of het was ‘not done’ om de directeur van een school vragen te stellen, laat staan tegen te spreken!

Noem voorbeelden van NON verbale Communicatie

Non-verbale signalen kun je bewust of onbewust geven.

Zorg dat het congruent aan elkaar is.. verbaal en non verbaal moeten gelijk aan elkaar zijn!

Hoe bewust ben jij je hiervan?

Coderen en decoderen

Een boodschap is altijd met een bedoeling. De zender van die boodschap wil namelijk iets duidelijk maken. 

Als je communiceert, moet de informatie in het hoofd van de zender geformuleerd worden tot een boodschap. De zender bewerkt de informatie met woorden tot een boodschap. 

Dit noemen we coderen: het verpakken van de boodschap.

Decoderen

De gecodeerde boodschap gaat naar de ontvanger. 

Die moet de informatie in zijn hoofd weer decoderen zodat hij snapt wat er gezegd wordt. 

Die moet de boodschap weer uitpakken. 

Zo hoort je collega jouw uitleg over het beoordelingsformulier. In haar hoofd decodeert ze deze informatie weer tot de stappen in het proces.

Benoem communicatie
problemen

wat zijn de voorwaarden voor een goed gesprek

Test je kennis

Klik de link aan op de volgende pagina en test je kennis over communiceren in de zorg

www.zorgvoorbeter.nl

Laat om Thuis

                                                             OMA = oordelen, mening en advies.

Neem ANNA mee =  navragen, niet zomaar aannemen.

Wees gewoon een "OEN "  = Open, Eerlijk en Nieuwsgierig

Oefenen van een gesprek

Ga in twee- tal met elkaar in gesprek, de derde persoon gaat observeren.

1 persoon stelt de vragen de ander neemt in gedachten wat haar of hem bezig houdt.

Degene die observeert kijkt naar wat er non- verbaal en verbaal gebeurd. Bespreek het samen met elkaar na en wissel van rol.

wat is actief luisteren?

5 kenmerken van actief luisteren

1. Geef aandacht

2. Laat zien dat je luistert

3. Geef feedback 

4. Stel je mening en oordeel uit

5. Reageer gepast

1.Geef aandacht

Focus je volledig op de ander: herhaal in je hoofd wat de ander zegt.

Laat de boodschap van de ander echt binnenkomen.

Maak oogcontact, kijk de ander aan (maar ga niet zitten ‘staren’ naar de ander).

Zet je belemmerende gedachten opzij, denk niet alvast na over wat jij wilt zeggen.

Laat je niet afleiden, dus: mobiel uit, niet ‘even’ een verslag doorlezen of je mail checken.

Luister’ naar de lichaamstaal van de ander, observeer goed.

2. Laat zien dat je luistert

• Knik zo nu en dan (op een manier en in een tempo die bij jou passen).
• Lach en laat je gezicht ‘spreken’.
• Zeg zelf niets, hou zelf je mond dicht.
• Let op je lichaamshouding: open en uitnodigend, probeer ‘rust’ uit te stralen.
• Moedig de ander aan door zo nu en dan te ‘hummen’ of ‘ja ja’ te zeggen.

3. Geef feedback 

Vat samen wat de ander zegt: ‘Wat ik hoor is….’ of ’Als ik je goed begrijp….’ .

Stel vragen als: ‘Wat bedoel je daarmee?’ of ‘Is dit wat je bedoelt?’

Als je emotioneel geraakt wordt, zeg dat en vraag om meer informatie. 

‘Ik begrijp je misschien niet goed, want wat je vertelt raakt me nogal of vat ik misschien te persoonlijk op’, 

‘Wat ik denk dat je zegt is: ….. Is dat wat je bedoelt?’

4. Stel je mening en oordeel uit

Laat de ander uitpraten.

Onderbreek niet met tegenargumenten of met je eigen verhaal.

Denk na voor je je mening of oordeel geeft. Tel eerst tot drie (of tien…).

5. Reageer gepast

Reageer open, eerlijk en begripvol.

Geef je mening respectvol.

Behandel de ander zoals je zelf behandeld wilt worden.

Welke kenmerk van goed luisteren vind jij lastig?

Aan de slag met je leerdoel

Ga in twee- tal oefenen wat je lastig vind, welke kenmerk van goed luisteren zou je nog eens willen oefenen?

Samenvatten en doorvragen

Regelmatig samenvatten is het meest actieve onderdeel van actief luisteren. 

Door het verhaal van de ander in je eigen woorden na te vertellen, breng je orde en structuur aan in het gesprek. 

Samenvatten

Je kunt op twee manieren samenvatten:

Op inhoud: je geeft dan in je eigen woorden weer wat er is gezegd

Op gevoel: je vat dan vooral de non-verbale signalen samen en vertelt hoe jij denkt dat de ander zich voelt. Je benoemt de emoties.

Een formeel gesprek is

1. Teamoverleg
2. Gesprek tijdens dagelijkse zorg
3. Gesprek met een collega tijdens lunchpauze
4. cliënten bespreking