Aspecten van de voorstelling

• Handvaardigheid
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

Aspecten van de voorstelling en aspecten van de vormgeving

VOORSTELLING EN VORMGEVING

 

In het schriftelijk examen en bij het centraal examen wordt vaak verwezen naar kunstbeschouwelijke begrippen.

Let er bij de vraagstelling op of gevraagd wordt naar aspecten van de VOORSTELLING of aspecten van VORMGEVING.

De voorstelling betreft alles wat er te zien is.
De vormgeving betreft hoe het een en ander (bijvoorbeeld de voorstelling) zichtbaar is gemaakt

Aspecten van de voorstelling

Voorstelling

De meest producten hebben geen voorstelling, beeldende kunst kan een voorstelling hebben. Dat wat je kunt herkennen in een schilderij, beeldhouwwerk,

foto enzovoort noem je dus de voorstelling

• Met een voorstelling heet: figuratief

• Zonder voorstelling heet: non-figuratief of abstract

• Daar tussen heet: half abstract of geabstraheerd.

Figuratieve kunst is het soort kunstwerken waarin herkenbare onderwerpen zijn afgebeeld. Voorbeelden van figuratieve werken zijn landschappen, portretten of stillevens.

Figuratieve kunst vertoont dus een herkenbare overeenkomsten met de werkelijkheid. Dat hoeft geen fotografische weergave van de werkelijkheid te zijn en kan daar duidelijk van afwijken.

De voorstelling van het schilderij, herft in Beieren van Kandinsky is nog duidelijk herkenbaar. Je ziet een impressie van zon overgoten straatje, toch zitten er ook verschillende non-figuratieve elementen in het schilderij.

De tegenpool van figuratieve kunst wordt meestal abstracte kunst  maar soms ook non-figuratieve kunst genoemd.

Bij abstract kunst hebben kleuren, vormstructuren en lijnen de plaats ingenomen van de figuratieve voorstelling. De compositie kan een harmonische of wanordelijk beeld opleveren.

Abstraheren

Onder invloed van het expressionisme lieten kunstenaars steeds meer herkenbare voorstelling los en verbeeldden ze hun bedoeling alleen met kleuren, vormen en lijnen.

Het winterlandschap met locomotief is een tussenstadium op weg naar abstractie. Met enige moeite is in het midden nog een donkere stoomlocomotief te herkennen. De boom op de voorgrond is bijna geheel geabstraheerd.

Wat is dit?

• Dit is een standbeeld.

Wat stelt het voor?

• Dit is de schilder Rembrandt van Rijn

• Boomwortels
• Preciezer: je ziet op deze foto het onderste deel van een boomstam met de wortels. De stam staat een beetje scheef. De grond is bedenkt met bladeren. Linksachter de boom ligt een tak schuin in beeld.

Wat voor een voorstelling zie je hier?

Het is een schilderij. De voorstelling is: een zeeschap. Preciezer: midden in het schilderij staat een paard met een kar erachter. Het paard kijkt naar links. Het paard staat op het strand, aan de rand van de zee. De lucht is leeg en grijs bewolkt. Links van het paard staat een man tot zijn knieën in het water. Met een schepnet schept hij schelpen.Hij is ‘schelpenvisser’. Verder is er niemand te zien.

En nu andersom...

Het schilderij is realistisch geschilderd. Ondanks de realistische

manier van schilderen is de voorstelling vervreemdend.

> Noem een aspect van de voorstelling dat vervreemdend is.

− de (zware) zwevende rots

− Het onbereikbare / ontoegankelijke kasteel

Het centrale gedeelte lijkt op een griezelig monster.

>Noem twee aspecten van de voorstelling van het centrale

gedeelte waardoor het lijkt op een griezelig monster.

− grote / open ogen

− grote / open bek

− bloed

− tentakels

− alleen kop, geen lijf / lijf dat uit slangen bestaat