31-03-2021 Betrekkelijk voornaamwoord

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vandaag

Het betrekkelijk voornaamwoord: wat is dat en wat doet dat?

In het Latijn: de rijtjes en vertaling

Betrekkelijk voornaamwoord

Voorbeeld in NL?

Betrekkelijk voornaamwoord

De man, die daar loopt, is mijn vriend

De man, die jij ziet, is mijn vriend

Welk verschil tussen 1e en 2e 'die'?

Betrekkelijk voornaamwoord

In de eerste zin: onderwerp

In de tweede zin: lijdend voorwerp

Maar: slaat in beide zinnen terug op de man (onderwerp)

De man, die je ziet

Betrekkelijk voornaamwoord: die

Verwijst naar?

= ?

De man, die je ziet

Betrekkelijk voornaamwoord: die

De man: antecedent (belangrijke term!)

Betrekkelijk voornaamwoord

De man, die daar loopt, is mijn vriend

De man, die jij ziet, is mijn vriend

Hoe noemen we het onderstreepte zinsdeel?

Belangrijke termen

Betrekkelijk voornaamwoord

Antecedent

Betrekkelijke bijzin

LA: Andere naamval

Vir, qui venit, amicus est.

De man, die komt, is een vriend.

Vir, quem vides, amicus est.

De man, die je ziet, is een vriend.

LA: gedeeltelijke congruentie

Puella, quae venit, amica est.

Het meisje, dat komt, is een vriendin.

Puellae, quas vides, amicae sunt.

De meisjes,  die je ziet, zijn vriendinnen.

Belangrijke regel

Vir, quem vides, amicus meus est.

Het antecedent en het betrekkelijk voornaamwoord komen altijd overeen in geslacht en getal, maar niet altijd in naamval.

Qui, quae, quod

Zelfde vormen als bijvoeglijk vragend voornaamwoord (SUMMA p. 23)

Vir, qui ambulat, amicus est.

De man, die loopt, is een vriend.

dat ev

gen ev

dat mv

abl ev

nom mv

cui

cuius

quae

quibus

quo

Voorbeelden naamvallen

Vir, cuius canem vides, amicus est.

Voorbeelden naamvallen

Vir, cuius canem vides, amicus est.

De man, van wie/wiens hond je ziet, is een vriend.

Urbem, quae aedificata est, Romam vocamus.

1. De stad, waarin gebouwd is, noemen wij Rome.
2. De gebouwde stad noemen wij Rome.
3. De stad, die gebouwd is, noemen wij Rome.
4. Welke stad die gebouwd is noemen wij Rome?

Populus, cuius rex erat Romulus, Romae vivebat.

1. Romulus was koning van het volk dat in Rome leefde.
2. Het volk dat Romulus als koning had, leefde in Rome.
3. Het volk, waarvan Romulus koning was, leefde in Rome.
4. Welk volk had Romulus als koning en leefde in Rome?

Urbs, cui muros Romulus aedificabat, erat Rome.

1. De stad, waarvoor Romulus muren bouwde, was Rome.
2. De stad, waarvan Romulus de muren bouwde, was Rome.
3. Romulus bouwde muren voor de stad, die Rome was.
4. De stad, die met muren door Romulus was gebouwd, was Rome.

Ingesloten antecedent

(Quis hoc legit?

Is, qui hoc legit, sapiens erit.

=  Qui hoc legit, sapiens erit.

Wie leest dit? )

Hij, die dit leest, ...

= Wie dit leest, ...

Ingesloten antecedent

(Quid legi?

Id, quod legi, stultum est.

=  Quod legi, stultum est.

Wat heb ik gelezen? )

Dit, wat ik heb gelezen ...

= Wat ik heb gelezen, ...

Maak oefenzinnen