3.2 Sparta en Athene

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

3.1 De Griekse wereld, monarchie, aristocratie en tirannie 

Je begrijpt hoe de Atheense democratie ontstond en hoe deze democratie werkte

-Wat weet je al? bestuursvormen: monarchie, aristocratie en tirannie 

- lezen paragraaf 3.2

- Uitleg Atheense democratie 

Geschiedenis

Rollenspel Griekse bestuursvormen 

s het gelukt met alle opdrachten? Zijn er nog vragen over de leerstof? 

Geen ;) 

Uitchecken

Hoe zitten we erbij? Wat ging er allemaal goed vandaag? 

Leerdoel

Je begrijpt hoe de Atheense democratie ontstond en hoe deze democratie werkte

Lezen paragraaf 3.2 

Bladzijde 48 en 49 leerboek 

Monarchie 

Koning

Erfopvolging Alleenheerser

Advies door Aristoi (besten) 

Aristocratie 

Kleine groep 

Hebben een goede afkomst 

Tirannie 

Alleenheerser 

Krijgt de macht door plegen van een staatsgreep 

Athene

• 6e eeuw v.Chr. Aristocratie 

•  Tiran Peisistratos grijpt in 546 v.Chr. de macht 

• Goede welvaart voor gewone Atheners 

• Mensen die tegen waren werden onderdrukt 

Athene

• Na dood Peisistratos  (514 v.Chr.) willen Atheners zelf de stadstaat besturen 

• 508 v.Chr. Atheense Democratie

•  'Demos' = volk 
• 'Kratos' = Heersen  

Atheense democratie 

• Burgers hebben het recht om mee te beslissen in Athene 

• Vrouwen, kinderen, vreemdelingen en slaven waren geen burgers 

• Alleen vrije volwassen mannen, vader moest Atheense burger zijn

Atheense democratie 

• Burgers kwamen bijeen bij de volksvergadering 

•  Directe democratie ⮕ direct invloed op bestuur 

• Raad van 500 ⮕ voorbereiding volksvergadering

Schervengericht

Om te voorkomen dat iemand de macht zou grijpen om tiran te worden was er het schervengericht.

De Atheense volksvergadering kon een schervengericht houden.

De burgers konden de naam van een ongewenste politicus in een postscherf krassen.

Wie de meeste stemmen kreeg werd voor tien jaar verbannen.

- Volkssoevereiniteit: macht bij het  volk 

- Bepaalde leeftijd om te mogen stemmen

- Alleen mannelijke burgers mogen stemmen

- Burger heeft direct inspraak

- Macht bij het volk: eerste en tweede kamer

- Bepaalde leeftijd om te mogen stemmen

- Algemeen kiesrecht

- Volk kiest vertegenwoordigers voor Eerste en Tweede Kamer 

Nederlandse democratie

Atheense democratie

Verschillen

Overeenkomsten

Rollenspel Griekse bestuursvormen 

Berullos 

Andreos 

Alexios 

Japeitros 

3.2 Athene en Sparta 

-Wat weet je al? bestuursvormen: monarchie, aristocratie en tirannie 

- lezen paragraaf 3.2

- Uitleg Atheense democratie 

Geschiedenis

Rollenspel Griekse bestuursvormen 

s het gelukt met alle opdrachten? Zijn er nog vragen over de leerstof? 

Geen ;) 

Uitchecken

Hoe zitten we erbij? Wat ging er allemaal goed vandaag? 

Leerdoel

Je begrijpt hoe de Atheense democratie ontstond en hoe deze democratie werkte

Lezen paragraaf 3.2 

Bladzijde 50 en 51 leerboek 

Atheense democratie 

• Burgers hebben het recht om mee te beslissen in Athene 

• Vrouwen, kinderen, vreemdelingen en slaven waren geen burgers 

• Alleen vrije volwassen mannen, vader moest Atheense burger zijn

Atheense democratie 

• Burgers kwamen bijeen bij de volksvergadering 

•  Directe democratie ⮕ direct invloed op bestuur 

• Raad van 500 ⮕ voorbereiding volksvergadering

Sparta

• Bestuur: twee koningen, raad van aristocraten 

• Atheense burgers: nadruk op opleiding 

• Sparta: burgers worden soldaat, zware opvoeding 

Perzische rijk 

• Darius I --> heerser van het Perzische rijk

• Griekse poleis worden ingelijfd (geen handel)

• onvrede --> opstand (499 v C)

• Athene komt te hulp

Oorlog!

Perzische oorlogen 

-Slag bij Marathon --> Perzen verpletterend verslagen

Themistokles 

Staatsman en vlootvoogd

waarschuwt voor wraak!

Oorlog tegen de Perzen

(492-479 v.Chr.) 

• Samenwerking Sparta en Athene 

• Sparta vocht op land - slag bij Thermopylae 

• Athene vocht op zee

• Athene sloot bondgenootschappen met andere poleis 

Peloponesische oorlogen

• Na de Perzische oorlogen Athene zeer machtig
•  Sparta wil voorkomen dat Athene het machtigste werd 
• Oorlog tussen Sparta en Athene

Opdrachten maken

Leerboek: 50 en 51 

Werkboek: 55, 56 en 57 

Opdrachten maken bij paragraaf 3.2: 3, 5, 9, 10 en 11 

Let op, je mag opdrachten overslaan