3.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Revolutie in Nederland

Lesdoelen

Aan het einde van deze les weten jullie:

• Wie de patriotten waren
• Hoe de Bataafse revolutie tot stand kwam

Nederland in 1780

• Situatie rond 1780 vergelijkbaar met Frankrijk voor de revolutie:
• Voor de vierde keer in oorlog met Engeland vanwege militaire hulp aan Amerika
• Onvrede bij het volk over geleden verliezen op zee
• ''Patriotten'' gaven de Stadhouder en regenten de schuld van de Nederlandse zwakte

Wie waren die Patriotten?

Beweging van Democraten

Geïnspireerd door de Amerikaanse Revolutie en de verlichting.

Streefden naar vrijheid, gelijkheid en democratie.

Joan Derk van der Capellen tot den Pol

Joan Derk van der Capellen tot den Pol

Van der Capellen was een Edelman en politicus, en oprichter van de Patriottenbeweging. 

In 1781 schreef hij een pamflet genaamd: 'Aan het volk van Nederland'.

Hierin riep hij zijn medepatriotten op in opstand te komen tegen de Oranjes, omdat hij hen zag als de koningen van oude tijden. Hij noemde de Stadhouder en zijn familie heerszuchtige lieden die het volk behandelden als een erfelijk eigendom.

De Bataven

De Germaanse stam der Bataven waren een van de oorspronkelijke bewoners van Nederland.

Rond het jaar 70 kwam deze stam in opstand tegen hun onderdrukkers, de Romeinen. 

De patriotten zagen de Bataven als hun grote voorbeeld en noemden hun leger, Het Bataafs Legioen, dan ook naar hen.

Boze burgers

Pamflet ''Aan het volk van Nederland'' verspreidde zich snel

Beeld ontstond van de Regenten die onder een hoedje speelde met de stadhouder, en alle baantjes en voorrechten onder zichzelf verdeelden.

(Vergelijkbaar met de 2e stand in Frankrijk)

Woedende burgers sluiten zich aan bij de Patriotten

''Vrijkorpsen''

Vrijkorpsen

Vrijkorpsen of Exercitiegenootschappen waren gewapende groepen burgers die niet bij het leger hoorde, maar wel een soort leger vormden.

In 1786 namen enkele van deze aan de Patriotten geallieerde groepen in enkele steden de macht over. Ze verjoegen de regenten uit het stadhuis.

Als gevolg hiervan vluchtte Stadhouder Willem V van Den Haag naar Nijmegen.

De Aanhouding bij de Goejanverwellesluis

Wilhelmina, de vrouw van Willem V, was een daadkrachtige vrouw. Om te proberen de gemoederen te kalmeren reisde zij in het geheim vanuit Nijmegen naar Den Haag om de staten van Holland over te halen haar man terug te laten keren. Ze werd echter ontdekt door een Gouds Vrijkorps die haar terugstuurde naar Nijmegen. Blijkbaar werd zij door deze patriotten ruw behandeld wat haar zo schoffeerde dat zij haar broer om hulp vroeg.

Frederik Willem II, Koning van Pruisen

De Bataafse Revolutie

In 1795 trok het Bataafse legioen samen met het Franse leger de Republiek binnen

Regenten gaven de macht over aan de Patriotten

Willem V vlucht naar Engeland