3 - 4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Syllabus

Door toenemende sociale ongelijkheid en politieke bewustwording organiseerden arbeiders coöperaties, vakbonden en politieke partijen die zich oriënteerden op het socialisme. Anarchisten en communisten streefden daarbij naar een sociale revolutie zoals Karl Marx die had voorspeld, sociaaldemocraten naar geleidelijke verandering via verkiezingen. 

Onder meer door het burgerlijk gezinsideaal kreeg het feminisme lang weinig aanhang. In de tweede helft van de 19e eeuw ontstonden in Europa niettemin feministische bewegingen onder vooral welgestelde vrouwen én mannen. Behalve met de strijd voor kiesrecht en meer ontwikkelmogelijkheden voor vrouwen hielden vrouwen als Aletta Jacobs zich bezig met maatschappelijke thema's als prostitutie, drankmisbruik en opvoeding. 

Syllabus

 Tegenstand kregen deze politieke stromingen uit religieuze en aristocratische kringen. Met het uitbreiden van het kiesrecht organiseerden deze zich in conservatieve en confessionele politieke partijen. Geconfronteerd met de sociale kwestie organiseerden zij religieuze arbeidersbewegingen en ontwikkelden eind 19e eeuw ideeën over christelijk-sociale politiek.

Socialisme

Benadrukt de gelijkheid van mensen, die de gemeenschap of de staat ook materieel kan garanderen.

Socialisme

Hoe moet dit doel (gelijkheid) bereikt worden?

Communisme: revolutie

Sociaaldemocraten: via verkiezingen een steeds grotere socialistische invloed in de politiek krijgen.

Feminisme

Strijdpunten:

• Kiesrecht
• Sociale kwestie: bestrijden van de uitwassen van de industriële samenleving 

Feminisme

Burgerlijk gezinsideaal waarbij de vrouw thuis blijft en zorgt voor het gezin, blijft heersend. Daarom krijgt het feminisme lang weinig aanhang. 

Conservatisme

Politieke stroming die tegen snelle hervormingen is en veel waarde hecht aan traditie.

Confessionalisme

Politieke stroming waarvan de aanhangers hun politieke en maatschappelijke opvattingen baseren op hun godsdienstige overtuiging (christendom).

Conservatieven en confessionelen gaan zich organiseren in politieke partijen om tegenstand te bieden aan het liberalisme, socialisme en feminisme. 

Opvattingen

Tegen uitbreiding stemrecht: overheid ontleent haar macht aan God.

Christelijk-sociale politiek: aanpak van uitbuiting en misstanden. O.a. door oprichting (katholieke) vakbonden, waar de nadruk lag op overleg en samenwerking tussen werknemer en werkgever.