8.3 Democratisering in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.3 Democratisering in Nederland

De opkomst van de politiek-maatschappelijke stromingen:

liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Hoe kwamen het liberalisme, nationalisme
en socialisme op?

Vanaf 1815 ontstonden politieke stromingen als het liberalisme, nationalisme en socialisme, die zich verzetten tegen de conservatieve monarchieën. Door de opkomst van de burgerij en de arbeidersklasse groeide hun invloed.

Liberalisme

Aanhangers: burgerij (daar horen arbeiders niet bij)

• Vrijheid van het individu
  
• Macht van de koning beperken met grondwet die rechten  van burgers garandeert
• Gekozen parlement
  
• Weinig/geen bemoeienis van de overheid met burgers
• Markteconomie (vraag en aanbod)

Nationalisme

Aanhang: voornamelijk burgerij.

Door democratische revoluties ontwikkelde het idee dat mensen behoorden tot een volk met een eigen taal, geschiedenis en cultuur. Mensen hadden liefde/trots voor hun eigen land en vonden dat ze recht hadden op een eigen staat (natiestaat). Populair onder volken zonder eigen land zoals in Duitsland, Italië, Griekenland en Servië.

Conservatisme

Aanhang: adel, geestelijkheid en officieren in leger

• Recht tegenover liberalen en nationalisten
  
• Conservatieven vonden ideeën van vrijheid en gelijkheid gevaarlijk. Door menselijke instincten vrij te laten ontstaat chaos (Franse revolutie)
  
• Leiding door kerk, adel, monarchie en leger is het beste voor iedereen
  

Socialisme

Aanhang: arbeiders

• Gelijkheid staat centraal. Tegen verschillen in macht en inkomen
  
• Productie moet plaatsvinden op basis van behoefte, niet op basis van winst
  

Confessionelen & de schoolstrijd

Bijzonder onderwijs

• Confessionelen gingen eigen scholen stichten: Bijzonder onderwijs. 
• Openbare scholen werden uit de staatskas betaald.
• Bijzondere scholen moesten alles zelf betalen

Pacificatie 1917

Compromis (=overeenkomst) gesloten over twee slepende kwesties:
- de Schoolstrijd
- Invoering algemeen mannenkiesrecht

En de vrouwen...?

Feminisme

Beweging die strijdt voor gelijke rechten voor vrouwen (Eerste Feministische Golf)     

- Wilhelmina Drücker en Aletta Jacobs

- Hoger onderwijs voor vrouwen, betaalde arbeid en vrouwenstemrecht.

- 1919 kiesrecht voor vrouwen

LIBERALISME

SOCIALISME

NATIONALISME

CONFESSIONALISME

CONSERVATISME

FEMINISME

geloof / religie

gelijkheid

volksgeest

vrouw!

vrijheid

‘Waar de mannen strijden, wint de vrouw.’

1. Confessionalisme
2. Feminisme
3. Liberalisme
4. Nationalisme

‘Karakter hebben en Duits-zijn, dat is één en hetzelfde.’

1. Confessionalisme
2. Feminisme
3. Liberalisme
4. Nationalisme

‘Het verzekeren van het permanente geluk van ieder en allen.’

1. Confessionalisme
2. Nationalisme
3. Liberalisme
4. Socialisme

‘Vrijheid. Over zichzelf, over zijn eigen lichaam en geest, ieder mens zijn eigen meester.’

1. Confessionalisme
2. Nationalisme
3. Liberalisme
4. Socialisme

‘De kerk dringt onverbiddelijk door in alle levenssferen.’

1. Confessionalisme
2. Nationalisme
3. Liberalisme
4. Socialisme

welke stroming?

Artikel 10.

Het recht der ingezetenen tot vereeniging en vergadering wordt erkend. De wet regelt en beperkt de uitoefening van dat recht in het belang der openbare orde. (1848)

Welke stroming?

Welke stroming?

welke stroming?