Ongelijkheid en emancipatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Ongelijkheid en emancipatie 

Aan het eind van de les kun je

Uitleggen wat er word bedoelt met censuskiesrecht

UItleggen wat Liberalen zijn 

UItleggen wat we bedoelen met een districtenstelsel

Situatie grondwet na 1848

• Er was sprake van Censuskiesrecht. Alleen mensen die belasting betalen (dus rijke mannen) mogen stemmen
• Vrouwen hebben nog geen stemrecht dus alleen rijke mannens stemmen
• Ongeveer 11% van de mannen mag maar stemmen 
• 
  

Liberalen

Veel rijke mannen stemmen voor hun eigen club -> andere rijke mannen 

Hierdoor kregen de liberalen de overhand in het parlement en dus de macht

Liberalen 

vrijheid burgers heel belangrijk 

Overheid moet zich zo min mogelijk met de samenleving bemoeien 

Alleen zorgen voor orde en veiligheid

Situatie grondwet na 1848

• Naast Censuskiesrecht was er ook een Districtenstelsel

• Elk district kiest zijn eigen

     vertegenwoordiger voor

     het parlement → Voor elk district is
      er een zetel in de 2e kamer 

2.2 Het kiesrecht breidt zich uit 1848-1887

aan het eind van de les kun je uitleggen

Waar de Socialisten voor strijden

Waar liberalen voor strijden

Wat confessionelen zijn 

 DRIE POLITIEKE GROEPEN

• LIBERALEN: vrijheid staat centraal

• SOCIALISTEN: iedereen is gelijk, regering moet zorgen voor betere leef- en werkomstandigheden van de arbeiders

• CONFESSIONELEN: geloof is belangrijk (protestanten en katholieken)
  

Waarom ontstaan politieke partijen?

• Katholieken voelen zich achtergesteld. Zij strijden voor emancipatie: gelijke rechten als protestanten
  

• Socialisten willen de sociaal zwakkeren helpen.

• Tegen de ideeën van de Liberalen  (vooral protestanten)

Liberalen

• 1885: Liberale Unie
  

• Nachtwakersstaat: overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid

• Economie helemaal vrij laten

• Sociale wetten kosten teveel geld

• "hogere burgerij": advocaten, dokters, rijke handelaren
  

• Rechts in de politiek

Protestanten

• 1879: A.R.P.: Kuyper

• "kleine luyden" : boeren, arbeiders, kleine winkeliers

• kiesrecht voor het mannelijke hoofd van het gezin

Socialisten

• 1894: S.D.A.P.
  
• Troelstra
  
• Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen

• Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)

• Om dit te bereiken: strijd voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)

• Links in de politiek

Katholieken

• Protestantisme was het officiële geloof in Nederland

• Katholieken achtergesteld
• 1926: Schaepman: R.K.S.P.
• Limburg, Noord-Brabant
  

Emancipatie

tweede helft 19e eeuw: arbeiders, protestanten en katholieken voelen zich achtergesteld 

ze willen gelijke rechten - Emancipatie 

Zuilen 

Mensen voelen zich alleen thuis in eigen groep

Daarom heeft elke club ( bvb socialisten of protestanten ) zijn eigen vereniging

Eigen rechten 

Vanuit groepen komen arbeiders, protestanten en katholieken op voor belangen

Hebben ook eigen vakbonden, kranten, radio omroepen

Dit noemen we verzuiling

De schoolstrijd

Belangrijk conflict over het onderwijs

Openbaar vs Bijzonder  onderwijs

Openbaar Onderwijs

Openbare scholen

Onderwijs volgens vaste staatsregels

Staat betaalt wel

Bijzonder Onderwijs

Katholieke en protestante scholen

Onderwijs volgens regels eigen godsdienst 

Staat betaalt niet

vragen paragraaf 2

-Hoe breidde het kiesrecht zich tussen 1848 en 1887 uit?

- Hoe kwamem de socialisten op voor hun rechten?

KEIHARD AAN HET WERK

Werk verder aan 1.2 vraag 4-6