BS 4.1: Voedsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

BS 4.1: Voedsel

Planning

1. Deze periode
2. Leerdoelen
3. Uitleg basisstof 4.1
4. Opdrachten maken
5. Wat hebben we geleerd?

Deze periode

Eerst: thema 4 (voeding en vertering) en thema 5 (gaswisseling)

• BOEK B
• Deze worden samen getoetst!

Daarna: thema 2 (ecologie) en thema 3 (mens en milieu)

• BOEK A
• Deze worden ook samen getoetst!

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven welke rol bacteriën en schimmels spelen bij de voedselproductie en bij voedselbederf
  
• Je kunt de werking van enzymen beschrijven
  
• Je kunt manieren noemen waarop voedsel kan worden geconserveerd
  

Wat voor soort stoffen zijn enzymen?

1. Koolhydraten
2. Eiwitten
3. Vetten
4. Mineralen

Enzymen

• Ze versnellen de reactie van stofwisselingsprocessen zonder daarbij zelf verbruikt te worden
• Het zijn eiwitten
• Ze werken specifiek: 1 enzym kan 1 reactie versnellen
  

Sommigen werken maar 1 kant op, anderen beide kanten!

Welk enzym zit in speeksel?

1. Amylase
2. Lipase
3. Protease
4. Katalase

Amylase

Enzym wat in speeksel zit zorgt ervoor dat zetmeel kleiner wordt gemaakt in glucose zodat het opgenomen kan worden in het bloed

Enzymactiviteit

= de snelheid waarmee een enzym een reactie versnelt

Wat is de optimum (=beste) temperatuur voor amylase?

1. 15 °C
2. 28 °C
3. 37 °C
4. 80 °C

Enzymactiviteit

Is afhankelijk van: 

• temperatuur
• zuurgraad (pH)

Bijvoorbeeld: enzymen in de maag werken het best bij 37 °C en een lage pH (= heel zuur)

Conserveren

= voedsel behandelen zodat het niet of minder snel bederft

• Omstandigheden voor bacteriën en schimmels ongunstig maken
  

Ken je voorbeelden van conserveren?

Conserveren

Kan op drie manieren:

1. Productie proces aanpassen
   
2. Conserveermiddelen toevoegen
   
3. Additieven toevoegen
   

Productie processen aanpassen:

Invriezen	Temperatuur verlagen tot -18 °C
Koelen	Temperatuur verlagen tot 4 °C
Pasteuriseren	Temperatuur verhitten tot 72 °C
Steriliseren	Temperatuur verhitten tot 130-140 °C
Luchtdicht verpakken	Inblikken of vacuüm verpakken
Drogen	Onttrekken van water aan het voedsel

Conserveermiddelen toevoegen:

Natuurlijke conserveermiddelen:

• Zuur (augurken), suiker (jam), zout (olijven)
  

Kunstmatige conserveermiddelen:

• Sulfiet (dranken)
  

Additieven toevoegen:

Stoffen die het product langer houdbaar maken of die het product er aantrekkelijker uit laten zien

• Geurstoffen, kleurstoffen en smaakstoffen
• Worden vaak aangegeven met een E-nummer
• E staat voor een keurmerk dat het in Europa goed gekeurd is dit te gebruiken
  

Opdracht samen maken (1)

Opdracht samen maken (2)

Opdrachten maken (K)

Maak BS 4.1: opdrachten 3, 5, 7, 8

Opdrachten maken (GT)

Maak BS 4.1: opdrachten 1, 2, 5, 6

Wat hebben we geleerd?

1. Wat doen enzymen?
2. Werkt 1 enzym (bijvoorbeeld amylase) op alle reacties in ons lichaam?
3. Van welke twee dingen is enzymactiviteit afhankelijk?
4. Wat is conserveren? 
5. Wat zijn voorbeelden van conserveren?