4.1 - Voedsel (KB4)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 4 - Voeding en vertering

GTL 4

Voeding en vertering

4.1 - Voedsel

4.2 - Voedingsmiddel en voedingsstoffen

4.3 - Voeding en leefstijl

4.4 - Het verteringsstelsel

4.5 - Organen voor de vertering

4.6 - Planteneters, vleeseters en alleseters

4.1 - Voedsel

Doelen van deze paragraaf

Je kan de rol van bacteriën en schimmels bij voedselproductie en -bederf omschrijven

Je kan de werking van enzymen beschrijven

Je kunt manieren noemen waarop voedsel kan worden geconserveerd

Schimmels

bestaan uit: dunne draden

planten zich voort door: sporen

Bacteriën

bestaan uit: één cel

planten zich voort door: celdeling

Voedsel conserveren

Conserveren = behandelen zodat het minder snel bederft. Door de organismen die bederf veroorzaken te doden of te voorkomen dat ze kunnen voortplanten/groeien.

Net als mensen en dieren hebben bacteriën en schimmels nodig:

• Een goede temperatuur om voort te planten
• Voldoende zuurstof
• Voldoende vocht

Daar maken we gebruik van bij conserveren van voedingsmiddelen.

Bacteriën zijn wel sterker dan wij en kunnen bij extremere omstandigheden blijven leven!

Conserveren

Natuurlijke conserveermiddelen: bijv. azijn, zout, suiker

Kunstmatige conserveermiddelen: bijv. sulfiet 

Aantrekkelijker maken: geur-, kleur- en smaakstoffen

Toegevoegde stoffen: additieven

Micro-organismen gebruiken

Zetten koolhydraten om in andere stoffen

Hierdoor ontstaan soms lekkere/goede voedingsmiddelen

Stofwisseling

Vindt plaats in alle levende organismen

Stoffen omgezet in andere stoffen

Voorbeeld: afbraak of opbouw van eiwitten

Afbraak/omzetten vaak d.m.v. enzymen

Enzymen

Enzymactiviteit

Enzymactiviteit: de snelheid waarmee een enzym de reactie versnelt​​Factoren die enzymactiviteit beïnvloeden:​

• Temperatuur​ (optimumtemperatuur)
• Zuurgraad (pH)​

Vragen

Voedselbederf ontstaat door..........

1. schimmels
2. celdeling
3. bacteriën
4. schimmels en bacteriën

Wat is conserveren?

1. Een manier om voedsel te bewaren
2. Een manier hoe bacteriën en schimmels zich voortplanten
3. Een manier om voedsel te maken
4. Een manier om bacteriën en schimmels te doden

Welk enzym vertoont de grootste enzymactiviteit?

1. x (rood)
2. y (groen
3. z (paars)
4. ze zijn allemaal gelijk

Wat is voedselbederf

1. door micro-organismen is het voedsel ongeschikt
2. je kunt het nog eten
3. alleen bacteriën kunnen dat veroorzaken
4. alleen schimmels kunnen dat veroorzaken

Welke bewering klopt over de enzymactiviteit en de enzymconcentratie bij temperaturen P, Q en R?

1. Bij alle drie de temperaturen is de enzymactiviteit gelijk.
2. Tussen P en Q neemt de activiteit af.
3. Tussen Q en R neemt de activiteit af.
4. Bij R is de enzymactiviteit het hoogst.

Wat is geen conserveermiddel?

1. suiker
2. water
3. zuur
4. zout

Aan het werk

Maken: Opdrachten 4.1 + begrippenlijst

Volgende week controle begrippenlijst

Begrippen (overnemen en aanvullen):

Enzymen

Enzymactiviteit

Optimumkromme

Optimumtemperatuur

Zuurgraad (pH)

Conserveren

Conserveermiddelen

Natuurlijke conserveermiddelen

Kunstmatige conserveermiddelen

Kleurstoffen

Geurstoffen

Smaakstoffen

Additieven