Uitleg Portret

• Beeldende vorming
• Tekenen
• +1
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Introductie

Aan het eind van deze les kun je herkennen, uitleggen en toepassen welke verschillende soorten portretten er zijn.

Portret

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen, uitleggen en toepassen welke verschillende soorten portretten er zijn. 

Wat is een portret?

Een portret is een afbeelding van een persoon. Meestal van het gezicht, soms van heel het lichaam. De herkenbaarheid van het gezicht is het belangrijkste. Portretten kunnen worden geschilderd, gefotografeerd of gebeeldhouwd. Portretten kunnen realistisch zijn of juist niet.

Amy Robins, 2011, tekening op papier,
Gloucester.

Waarom

Soms is de reden, om van iemand een portret te maken heel eenvoudig: om de schoonheid van iemand te laten zien. Is een geliefd persoon gestorven, dan is een portret een goede manier om aan hem of haar herinnerd te worden. Maar ook als iemand lange tijd afwezig is, kan een portret uitkomst bieden. 

In dit schilderij van Francoise Nielly zit veel emotie. Dit komt door de gezichtsuitdrukking maar ook door het uitgesproken kleurgebruik en de expressieve manier van 
schilderen. Ze maakkt deze grote schilderijen (195 x 62 cm) met 
behulp van schildersmessen. Daardoor ontstaan de ‘vegen’ en 
‘verdikkingen’ in het werk.

Francoise Nielly, acryl op doek, 2013, Parijs.

3 manieren

Een portret kan op 3 verschillenden manieren worden afgebeeld:

1. en face, het hoofd recht van voren. 
2. a trois quart, een beetje van twee kanten.
3. en profiel, het hoofd van opzij gezien.

Portret vroeger

Kunstenaars werkten vroeger vooral in opdracht. Ieder welvarend mens liet vroeger een portret van zichzelf maken. Een portret laten maken was duur, maar je kon kosten besparen wanneer je maar een deel van jezelf liet afbeelden. Zo had je een 'kniestuk', een 'buste', 'ten voeten uit' en 'ten halve lijve'. 

Een portret weergegeven tot de knieën noemen we een kniestuk.

Portret van kroonprins Frederik de Grote (1712-1786). Geschilderd door Antoine F. Pesne, 1736.

Portret ‘en buste’. Er is iets meer dan het hoofd afgebeeld. Dit was de goedkoopste variant.

Dit is een buste van koningin Nefertiti van Egypte. Zij was de echtgenote van Achnaton, de farao.

Het beeld wordt gedateerd op ca. 1340 v.Chr. En staat in het Neues Museum in Berlijn..

Werd je afgebeeld tot je middel, dan noemen we dat ‘ten halve lijve’.

Hier zie je de Mona Lisa van Leonardo da Vinci, het is geschilderd van 1503 – 1506, olieverf op doek.

Een portret ‘ten voeten uit’ is een portret waar de afgebeelde persoon of personen helemaal op staan. De duurste variant.

Het officiële Staatsieportret van Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima gemaakt door Erwin Olaf in maart 2018.

Je hebt dus 4 soorten portretten: 'kniestuk', een 'buste', 'ten voeten uit' en 'ten halve lijve'. 

Portret nu

Tegenwoordig werken kunstenaars bijna niet meer in opdracht. Er wordt vrijer omgegaan met het maken van portretten. We zien niet alleen meer traditionele schilderijen, beelden en fotografie. Alles kan en mag!

Alex Queral, 2010, snijwerk in telefoonboek, Philadelphia.

David Walker is een graffiti kunstenaar. Hij spuit zijn portretten direct op een muur. Het zijn explosief kleurrijke werken. De kunstenaar moet een enorme controle hebben over de spuitbus om met natte verf toch zo gedetailleerd te kunnen werken. 

Kunstenaar Aaron Smith maakt portretten van mannen met baard. Hij heeft daarvoor jarenlang afbeeldingen van Victoriaanse heren verzameld. Deze schildert hij vervolgens in felle kleuren en met ruwe penseelstreken. Hierdoor krijgen ze een eigentijdse uitstraling.

Aaron Smith, Pommie, 2012,
olieverf op doek, Los Angeles.

Jo Hamilton is een kunstenares die portretten haakt van gekleurde garens van verschillende diktes. 

Dit werk is een zelfportret dat ze haakte in 2009.

Jo Hamilton, 2009, haakwerk, garen Portland.

Carne Griffiths is een kunstenaar uit London die portretten schildert met koffie, thee, inkt, whisky en wodka. 

Hij gebruikt veel bloemachtige motieven in zijn werk.

Carne Griffiths, 2013, koffie, thee, whisky, wodka, inkt, London.

Welke manier van afbeelden zie je hier? Leg uit.

Welke manier van afbeelden zie je hier? Leg uit.

Welke manier van afbeelden zie je hier? Leg uit.

Welk soort portret is dit? Leg uit.

Welk soort portret is dit? Leg uit.

Welk soort portret is dit? Leg uit.

Welk soort portret is dit? Leg uit.

Long-Bin Chen is een kunstenaar afkomstig uit Taiwan. In zijn kunst probeert hij ideeën uit het westen en oosten te combineren. Op het eerste gezicht lijken zijn beelden van marmer, wanneer je beter kijkt zie je dat ze van papier zijn gemaakt. Als materiaal voor zijn beelden gebruikt hij oude telefoonboeken, tijdschriften en boeken. Dat is goed te zien aan de achterkant van het beeld.

Long Bin-Chen

Met zijn werk uit hij kritiek op de consumptiemaatschappij.
Wat bedoeld hij daarmee?

Daarnaast rouwt hij om het verlies van de pre-digitale tijd waarin er nog veel gebonden boeken waren.
Wat bedoeld hij daarmee?