Taalverzorging - samenstelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Taalverzorging - samenstelling

Waar denk je aan bij samenstellingen?

Aantekening samenstellingen

Drie groepen! 

Groep op - en

Groep op -e 

Groep op -s

Welke samenstelling past bij de groep op - en?

Groep op -en

De regel: 

Als het eerste woord van de samenstelling alleen een meervoud heeft op -en, dan schrijf je de -en in de samenstelling. 

DUS

Boek + kast >boekenkast

Kat + bak > kattenbak

Groep op -e 

Regel: 

Als het eerste woord van de samenstelling in meervoud twee meervouden heeft, dan schrijf je alleen een -e. 

DUS

groente + soep > groenten /groentes > groentesoep

Groep 2  op -e UITZONDERINGEN!

Het eerste deel heeft een versterkende betekenis. 

beer + sterk = beresterk > zo sterk als een beer

aap + trots = apetrots > heel erg trots

reus + sterk = reuzesterk >  heel erg sterk

Het eerste deel, daar is er maar één van.

zon + bril = zonnebril --> er is maar één zon.

maan + schijn = maneschijn à er is maar één maan.

 

Groep op -s 

Soms kun je in de samenstelling niet horen of je een S of twee S'en moet schrijven. Je vervangt het tweede woord voor een woord zonder S-klank. 

Bijvoorbeeld: 

Dorp + straat = je hoort het niet 

Dus 

Dorp + winkel > je hoort een s dus dorpswinkel 

Dorpsstraat

De eerste s hoort bij dorps....

Samenstellingen met tussen -s

Samenstellingen met tussen -n

Samenstellingen zonder tussenletter

Dorp 

huis

Peer 

sap

prof

voetballer

stad

schouwburg

ski

instructeur

televisie

omroep

Sleep de samenstellingen naar de juiste plaats.

Samenstelling met tussenletter -s-

Samenstelling met tussenletter  -(e)n-

Samensteling met tussenletter -e-

plant + bak

lamp + kap

maan + schijn

groente + boer

lieveling + stad

bakker + room

Aan de slag