Grammatica B: zn, lw, bn

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Voordat we gaan beginnen...

Doe je telefoon in de telefoontas

Leg je boeken op tafel

Lezen uit je leesboek

10 minuten

in stilte

Wat gaan we vandaag doen?

Lezen uit je leesboek

Uitleg

Snap je het?

Opdrachten maken

De woordsoorten...

... die we gaan leren:

• werkwoorden (ww)
• lidwoorden (lw)
• zelfstandige naamwoorden (zn)
• bijvoeglijke naamwoorden (bn)

Aan het einde van deze les ...

Aan het einde van deze les weet je wat ... 

... lidwoorden

... zelfstandige naamwoorden

... en bijvoeglijke naamwoorden zijn

... en kun je deze herkennen in een zin.

Uitleg

Op de volgende slides volgt de uitleg over:

de lidwoorden

de zelfstandige naamwoorden

de bijvoeglijke naamwoorden

Lidwoorden (lw): de, het, een

Als ‘een’ het cijfer ‘1’ betekent = het geen lidwoord

Ik heb maar een keer gespijbeld op de middelbare school.

Als ‘het’ naar iets verwijst en je het daardoor kunt vervangen = het geen lw

Het regent al het hele weekend.

Ik vind het beter als zijn ouders het (het slechte nieuws) aan hem vertellen.

Als 'het' naar iets verwijst is = het onderwerp of lijdend voorwerp.

Zelfstandige naamwoorden (zn)

Zelfstandige naamwoorden zijn: mensen, dieren, dingen, eigennamen en aardrijkskundige namen

Henk, Nederland, (de) Rijn (= een rivier), Albert Heijn, aap, kaas, mus, tulp, Brabant, Hilversum, spin, maaltijd 

 Ik ga naar het Alberdingk Thijm College.

 

Zelfstandige naamwoorden (zn)

Voor een zn kun je altijd een lidwoord zetten.

de Albert Heijn, de aap, de kaas, een vogel, de bloem, de mus, een tulp, het kind, de Henk, het Nederland, de Rijn

Bij eigennamen en aardrijkskundige namen klinkt dit een beetje raar.

Soms is een infinitief (het hele werkwoord) een zelfstandig naamwoord. 

Je kunt er dan een lidwoord voor zetten.

(het) Skiën vind ik de leukste sport die er is.

Bijvoeglijke naamwoorden (bn)

Bijvoeglijke naamwoorden zeggen iets over een zn. Ze voegen informatie bij!

De verliefde jongen gaf rode rozen aan het lieve meisje. 

Een bn kan voor een zn, maar ook achter een zn staan.

De jongen is verliefd. De rozen zijn rood. Het meisje is lief.

Zelfstandige naamwoorden (zn)

Let op! Zegt het woord iets over ...

... een zelfstandig naamwoord? Dan is het een bijvoeglijk naamwoord. 

... een werkwoord of een ander bijvoeglijk naamwoord? Dan is het geen bn.

De hardwerkende leerling heeft hard gestudeerd.

• 'hardwerkende' zegt iets over het zn leerling en is dus bn
• 'hard' zegt iets over het werkwoord 'gestudeerd' en is dus geen bn

Aan de slag! Les 5, slide 15

Op de volgende slides volgende opdrachten.

Benoem in iedere zin:

de lidwoorden

de zelfstandige naamwoorden

de bijvoeglijke naamwoorden

1. 'Het lelijke eendje' is een sprookje van Andersen
(lw - zn - bn)
Neem over en benoem: het, lelijke, eendje, een, sprookje, Andersen

2. Deze uilen nestelen in hoge torens.
(lw - zn - bn)
Neem over en benoem: uilen, hoge, torens

3. De gehele nacht lag hij wakker.
(lw - zn - bn)
Neem over en benoem: de, gehele, nacht

4. Dat was een zwarte bladzijde uit onze vaderlandse geschiedenis.
(lw - zn - bn)
Neem over en benoem: een, zwarte, bladzijde

Huiswerk

Opdrachten 2, 3, 5, 6 en 7

Let op! Lees ook bladzijdes 160 + 161

Bladzijde 94

Alleen en in stilte
Donderdag 2 november
Klaar? Lees verder in je leesboek

Voordat we gaan beginnen...

Doe je telefoon in de telefoontas

Leg je boeken op tafel

Leg je huiswerk (2, 3, 5, 6 en 7, blz. 94) op de hoek van je tafel

Lezen uit je leesboek

10 minuten

in stilte

Wat gaan we vandaag doen?

Lezen uit je leesboek

Weet je het nog?

Huiswerk nakijken

Opdrachten maken

Afsluiter

Weet je het nog?

Definitie + voorbeeld

Lidwoord

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Opdrachten 5 + 6 + 7

a. De tweejarige Rapi Pamungkas uit Indonesië begon te roken nadat hij peuken op straat had opgeraapt.

b. Nu paft hij de hele dag door sigaretten.

c. De rookwaren krijgt hij van zijn moeder, die zegt dat haar jonge zoon anders in woede uitbarst.

d. Rapi's zucht naar sigaretten is zo groot, dat je van een stevige verslaving kunt spreken.

Opdrachten 5 + 6 + 7

e. Hij krijgt ze ook van toevallige voorbijgangers, zoals Mo en Caro, die hem wel schattig vinden.

f. Roken is slecht voor de gezondheid en richt blijvende schade aan in het onvolgroeide brein.

g. Rapi drinkt bij zijn peukje ook graag een bakje koffie.

h. Binnenkort gaan moeder en zoon naar de dokter, want deze gewoontes worden te duur.

Huiswerk

Opdracht 8

Bepaald lw: de + het
Onbepaald lw: een

Bladzijde 95

Alleen en in stilte
Donderdag 16 november
Klaar? Lees verder in je leesboek

5. Christina, mijn zusje, zat in een luie stoel te lezen.

Neem over en benoem: Christina, zusje, een, luie, stoel

6. Onze gevlekte kater is deze nacht weggelopen.

Neem over en benoem: gevlekte, kater, nacht

7. Zijn vader is een 'warme bakker'.

Neem over en benoem: vader, een, warme, bakker

8. Kaviaar is een dure lekkernij.

Neem over en benoem: kaviaar, een, dure, lekkernij

9. Deze is dus niet in de kantine verkrijgbaar.

Neem over en benoem: de, kantine

10. Er zijn bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden.

Neem over en benoem: bijvoeglijke, zelfstandige, naamwoorden