Wat is LessonUp
Zoeken
Kanalen
Inloggen
Registreren
‹
Terug naar zoeken
1.4 Nederland als parlementaire democratie
§1.4 Nederland als parlementaire democratie
H1 Staatsinrichting van Nederland
Schrift op tafel
Pen op tafel
Tas op de grond
1 / 42
volgende
Slide 1:
Tekstslide
Geschiedenis
Middelbare school
vmbo
Leerjaar 4
In deze les zitten
42 slides
, met
tekstslides
en
3 videos
.
Lesduur is:
70 min
Start les
Bewaar
Deel
Printen
Onderdelen in deze les
§1.4 Nederland als parlementaire democratie
H1 Staatsinrichting van Nederland
Schrift op tafel
Pen op tafel
Tas op de grond
Slide 1 - Tekstslide
Herhaling
Leerdoelen §1.4
Uitleg §1.4
Oefenvragen
Huiswerk
Deze les
Slide 2 - Tekstslide
...beschrijven hoe na verkiezingen in Nederland
een regering wordt gevormd.
...uitleggen welke rechten en taken
de Tweede Kamer en de Eerste Kamer hebben.
...drie manieren noemen waarop de Nederlandse burger wordt beschermd tegen machtsmisbruik door de overheid.
Aan het einde van de les kan je...
Slide 3 - Tekstslide
Stap 1: Zelfstandig in stilte oplossen
(2 minuten)
Stap 2: In duo's bespreken en tot een conclusie komen
(3 minuten)
Stap 3: Klassikaal bespreken
Slide 4 - Tekstslide
Stap 1: Zelfstandig in stilte oplossen
(2 minuten)
Stap 2: In duo's bespreken en tot een conclusie komen
(3 minuten)
Stap 3: Klassikaal bespreken
Persoon
Politieke organisatie
Confessionelen
Schaepman
RKSP
Feministen
Drucker
VVV
Socialisten
Troelstra
SDAP
Slide 5 - Tekstslide
Slide 6 - Video
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
A
Het vormen van een bestuur
Leerdoel:
Je kan beschrijven hoe na verkiezingen in Nederland een regering wordt gevormd.
Begrippen:
referendum
coalitie
oppositie
B
Rechten en taken van het parlement
Leerdoel:
Je kan uitleggen welke rechten en taken de Tweede Kamer en de Eerste Kamer hebben.
Begrippen:
recht van budget
recht van interpellatie
recht van enquete
C
Rechten in de democratie
Leerdoel:
Je kan drie manieren noemen waarop de Nederlandse burger wordt beschermd tegen machtsmisbruik door de overheid.
Begrippen:
klassieke grondrechten
sociale grondrechten
rechtsstaat
recht van initiatief
recht van amendement
wetgevende macht
uitvoerende macht
rechterlijke macht
Slide 7 - Tekstslide
§1.4 Nederland als parlementaire democratie
A: het vormen van een bestuur
Slide 8 - Tekstslide
Invloed uitoefenen op bestuur:
Directe verkiezingen
- Gemeenteraad
- Provinciale Staten
- Tweede Kamer
Indirecte verkiezingen
- Eerste Kamer
Referendum
- stemmen over een wet of maatregel
- uitslag is een advies voor de minister
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
A
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Slide 9 - Tekstslide
De Tweede Kamer:
150 zetels. De verkiezingen bepalen hoeveel zetels (stoelen) een partij krijgt
Om beslissingen te nemen moet er een meerderheid voor een wetsvoorstel stemmen (de helft + 1)
Daarom moeten partijen samenwerken: de
coalitie
partijen
Zij leveren ministers voor de regering.
De partijen die niet in de regering zitten zijn
oppositie
partijen
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
A
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Slide 10 - Tekstslide
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
A
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Willem 1
Willem 2
Willem 3
Wilhelmina
Juliana
Beatrix
Willem-Alexander
Staatshoofden NL vanaf 1813
Slide 11 - Tekstslide
Slide 12 - Tekstslide
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
A
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Willem 1
Willem 2
Willem 3
Wilhelmina
Juliana
Beatrix
Willem-Alexander
Staatshoofden NL vanaf 1813
Slide 13 - Tekstslide
Slide 14 - Tekstslide
Regering:
De ministers en de koning
De ministers zijn het dagelijks bestuur: zij moeten problemen oplossen die tijdens hun bestuur ontstaan.
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
A
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Slide 15 - Tekstslide
De rechten van de ministers (regering) en de Eerste en Tweede Kamer
Rood = wetgevende bevoegdheden
Blauw = controlerende bevoegdheden (= ze controleren de regering)
Paars = een controlerende als een wetgevende bevoegdheid
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
B
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Slide 16 - Tekstslide
Rechten van het parlement:
Het recht van initiatief
: wetsvoorstellen indienen
Het recht van amendement
: wetsvoorstellen wijzigen
Het recht van budget
: Het recht om de begroting te controleren en deze als wet goed- of af te keuren
H
et recht van interpellatie
: Het recht een minister te ondervragen over een besluit of uitspraak
Het recht van enquête
: Het recht om een zaak tot op de bodem uit te zoeken (een onderzoek instellen)
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
B
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Slide 17 - Tekstslide
Rechten van het parlement:
Het recht van initiatief
: wetsvoorstellen indienen
Het recht van amendement
: wetsvoorstellen wijzigen
Het recht van budget
: Het recht om de begroting te controleren en deze als wet goed- of af te keuren
H
et recht van interpellatie
: Het recht een minister te ondervragen over een besluit of uitspraak
Het recht van enquête
: Het recht om een zaak tot op de bodem uit te zoeken (een onderzoek instellen)
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
B
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Alleen de
Tweede Kamer
Eerste - en
Tweede Kamer
Slide 18 - Tekstslide
Rechten van het parlement:
Het recht van initiatief
: wetsvoorstellen indienen
Het recht van amendement
: wetsvoorstellen wijzigen
Het recht van budget
: Het recht om de begroting te controleren en deze als wet goed- of af te keuren
Het recht van interpellatie
: Het recht een minister te ondervragen over een besluit of uitspraak
Het recht van enquête
: Het recht om een zaak tot op de bodem uit te zoeken (een onderzoek instellen)
Samenvatting
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
B
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Wetgevende bevoegdheid
Wetgevende en controlerende
bevoegdheid
Controlerende bevoegdheid
Slide 19 - Tekstslide
Slide 20 - Video
www.tweedekamer.nl
Slide 21 - Link
Rechten van ministers
Het recht van initiatief
:
wetsvoorstellen indienen
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
B
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Wetgevende bevoegdheid
Slide 22 - Tekstslide
Rechten van ministers
Het recht van initiatief
:
wetsvoorstellen indienen
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
B
DeBoze burgers
Het vormen van een bestuur
Wetgevende bevoegdheid
Slide 23 - Tekstslide
Hoe komt een wet tot stand?
Een minister of Tweede Kamerlid komt met een wetsvoorstel (recht van initiatief) ->
De Tweede Kamer stemt over het voorstel en/of kan veranderingen aanbrengen (recht van amendement) ->
De Eerste Kamer stemt over het voorstel ->
De minister en het Staatshoofd ondertekenen het voorstel ->
Na publicatie in het Staatsblad is het een wet.
Aantekeningen voor het examen
Slide 24 - Tekstslide
Hoe komt een wet tot stand?
Slide 25 - Tekstslide
Slide 26 - Video
§1.4 Nederland als parlementaire democratie
C: Rechten in de democratie
Slide 27 - Tekstslide
Als NL'se burgers hebben we grondrechten.
De belangrijkste staan in grondwet:
grondrechten
.
Twee soorten:
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
C
DeBoze burgers
Rechten in de democratie
Slide 28 - Tekstslide
Klassieke grondrechten
grondwet van 1848.
-> NL democratisch en vrij:
Vrijheid van...
godsdienst
onderwijs
meningsuiting
drukpers: je mag je mening laten horen via internet, kranten of andere media
vereniging en vergadering (bijv. eigen partij oprichten)
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
C
DeBoze burgers
Rechten in de democratie
Slide 29 - Tekstslide
De
sociale grondrechten.
In 1983 aan grondwet toegevoegd. Beschermen burgers tegen slechte leefomstandigheden:
Recht op...
bestaanszekerheid
onderwijs
woongelegenheid
werk
medische zorg
bewoonbaarheid van het land
rechtsbijstand
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
C
DeBoze burgers
Rechten in de democratie
Slide 30 - Tekstslide
NL is een
rechtsstaat
. :
alle burgers voor de wet gelijk
bestuurders en rechters moeten zich ook aan de wet houden
burgers en bestuurders krijgen dezelfde straffen
rechters zijn onafhankelijk. De overheid kan ze niet zomaar ontslaan.
Niemand mag zomaar opgepakt of veroordeeld worden.
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
C
DeBoze burgers
Rechten in de democratie
Slide 31 - Tekstslide
De verschillende machten in ons land zijn gescheiden:
Wetgevende macht
Uitvoerende macht
Rechterlijke macht
= trias politica / scheiding der machten
Hierdoor kan de macht niet bij één instantie liggen
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
C
DeBoze burgers
Rechten in de democratie
Slide 32 - Tekstslide
Wetgevende macht
- 1e en 2e kamer
- Provinciale Staten
- Gemeenteraad
Uitvoerende macht
- Ministers (regering)
Rechterlijke macht
- Rechters
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
C
DeBoze burgers
Rechten in de democratie
Slide 33 - Tekstslide
Bij klachten over de overheid:
nationale ombudsman.
aangesteld door parlement voor 6 jaar.
Taak: burgers beschermen tegen fouten overheid.
Brengt advies uit (kan geen straffen uitdelen/ de overheid dwingen iets te doen)
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
C
DeBoze burgers
Rechten in de democratie
Slide 34 - Tekstslide
Wetgevende macht
:
Dit is het recht om wetten te maken, te wijzigen en goed- of af te keuren.
In NL ligt deze macht voor het grootste deel bij het parlement.
Ministers mogen ook wetsvoorstellen indienen (recht van initiatief), maar dit moet wel goedgekeurd worden door het parlement.
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
C
DeBoze burgers
Rechten in de democratie
Slide 35 - Tekstslide
Uitvoerende macht
:
Dit is het recht om aangenomen wetten uit te voeren. Dit recht ligt bij de ministers. Zij vormen samen met de koning de regering
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
C
DeBoze burgers
Rechten in de democratie
Slide 36 - Tekstslide
Rechterlijke macht
:
Dit is het recht om te beslissen of iemand schuldig is en welke straf er wordt gegeven.
Alleen
rechters hebben in Nederland dit recht
§1.4
Nederland als parlementaire democratie
C
DeBoze burgers
Rechten in de democratie
Slide 37 - Tekstslide
Slide 38 - Tekstslide
Aan de slag!
Maken Memo
§1.4
Klaar? Oefenen!
eindexamensite.nl
Test Jezelf (memo)
Slide 39 - Tekstslide
examenvraag 1
Stap 1: Zelfstandig in stilte oplossen
(2 minuten)
Stap 2: In duo's bespreken en tot een conclusie komen
(3 minuten)
Stap 3: Klassikaal bespreken
Slide 40 - Tekstslide
antwoord 1
Stap 1: Zelfstandig in stilte oplossen
(2 minuten)
Stap 2: In duo's bespreken en tot een conclusie komen
(3 minuten)
Stap 3: Klassikaal bespreken
Slide 41 - Tekstslide
§1.4 Nederland als parlementaire democratie
B: Rechten en taken van het parlement
Slide 42 - Tekstslide
Meer lessen zoals deze
1.4 Nederland als parlementaire democratie
September 2024
- Les met
42 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vmbo
Leerjaar 4
1.4 Nederland als parlementaire democratie
September 2024
- Les met
36 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vmbo
Leerjaar 4
1.4 Nederland als parlementaire democratie
September 2024
- Les met
39 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vmbo
Leerjaar 4
Herhaling 1.3+1.4
25 dagen geleden
- Les met
17 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vmbo t, mavo
Leerjaar 4
1.4 Nederland als parlementaire democratie
Maart 2024
- Les met
37 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vmbo
Leerjaar 4
1.4 Nederland als parlementaire democratie
September 2023
- Les met
47 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vmbo
Leerjaar 4
1.4 Nederland als parlementaire democratie
September 2024
- Les met
30 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vmbo
Leerjaar 4
1.4 Nederland als parlementaire democratie
September 2024
- Les met
34 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vmbo
Leerjaar 4