28/3 2h Spelling 4-6 2h

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

dinsdag 28/3  2h

• 2Ha: donderdag leesboek mee
• leren voor toets spelling en formuleren
• herhalen Spelling H5
  
• hoofdletters en aanhalingstekens
• Spelling H6 aan elkaar of los? -> uitleg
  
• maken blz. 194 opdracht 1 - 4

Toets spelling en formuleren

• werkwoordspelling
  
• koppelteken
  
• weglatingsstreepje
  
• tussenletter e/en/s
  
• hoofdletters en leestekens
  
• verwijswoorden (div.)
  
• signaalwoorden bij voorbeeldverband
  
• woorden bij elkaar zetten die bij elkaar horen
  
• lange zin herschrijven
  
• woorden aan elkaar schrijven

Hoofdletters

Punt, vraagteken en uitroepteken

Aan het eind van een zin plaats je altijd een punt, vraagteken of uitroepteken.

Wanneer gebruik je de komma?

1 tussen twee werkwoorden van verschillende zinnen.

2 tussen delen van een opsomming (NIET voor en of of)

3 voor een signaalwoord als want, maar, omdat etc.

4 na een naam, aanhef of uitroep aan het begin of einde van een zin.

Dubbele punt & puntkomma

dubbele punt, puntkomma

• Dubbele punt bij citaat, opsomming, uitleg of voorbeeld
• Punt komma als twee zinnen duidelijk verband hebben
• punt komma als er na een dubbele punt een opsomming volgt die langere delen heeft

Voorbeelden:

Stef wil later chirurg worden; zijn vader werkt ook in het ziekenhuis.

Mijn verjaardag was erg geslaagd: al mijn vrienden waren aanwezig.

Aan elkaar of los?

Aan elkaar of los

Aan elkaar of los?

1. lange termijn planning
2. langetermijnplanning
3. lange termijnplanning
4. langetermijn planning

Aan elkaar of los?

1. Zuid-Hollander
2. ZuidHollander
3. Zuid Hollander

Aan elkaar of los?

1. adembenemende voorstelling
2. adembenemendevoorsteling
3. adem benemende voorstelling
4. adem benemendevoorstelling

Aan elkaar of los?

1. minimum inkomen
2. minimuminkomen

Aan elkaar of los?

1. driekamer appartement
2. driekamerappartement
3. drie-kamer-appartement
4. drie kamer appartement

Aan elkaar of los?

1. Coronavirus
2. Corona virus

Aan elkaar schrijf je:

• samenstelling van drie woorden of minder (tuinman, tomatensoep)
• woorden die gemaakt zijn van er, hier, daar of waar plus een voorzetsel: erachter, daarheen
• getallen met honderd en duizend: vijfhonderd, zestienduizend 
• samengestelde werkwoorden: autorijden, koffiedrinken, pianospelen
• samengestelde bijvoeglijke naamwoorden met een deelwoord als tweede deel: stomverbaasd, dichtbevolkt, kapotgemaakt

Regel 

In het Nederlands schrijven we maximaal drie woorden aan elkaar als ze samen een begrip vormen. Voorbeeld:

langeafstandsloper, bruinebonensoep

maken blz. 194

• Spelling H6 aan elkaar of los? 
• samen maken opdracht 1
• zelfstandig opdracht 2 en 4

Spelling H4

Tussenletters 

in 

samenstellingen

meervoud op -en of -e in samenstelling

• Als het eerste woord een meervoud op -en heeft en letterlijk bedoeld is, schrijf je -en bv. schoenendoos
• Als het figuurlijk bedoeld is, schrijf je alleen een -e, bv. apetrots, beresterk (maar apenhok)
• Je schrijft alleen een -e als er maar 1 van is: bv. zonnebank, maneschijn
• Je schrijft alleen een -e als het meervoud -en en -s heeft, bv. geboortekaartjes, gemeentehuis, groentesoep

Wanneer schrijf je een -s in een samenstelling?

• Als je een -s hoort. Soms moet je dit controleren met een andere samenstelling, bv. staatshoofd -> staatsschuld 

nakijken en maken

• nakijken blz. 131 opdracht 3 en 4
  
• maken opdracht 5
• filmpje uitleg Spelling H5
• 
  

lezen en maken Spelling H5

• samen lezen theorie blz. 162
• Blz. 163 opdracht 1, 2, 3

H3: koppelteken/weglatingsstreepje

Theorie koppelteken

Koppeltekens gebruiken we:

- om leesfouten te vermijden
zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen, tosti-ijzer
- in aardrijkskundige namen met een extra toevoeging
Noord-Brabant, Zuid-Amerika, Midden-Nederland

- bij cijfers, letters en andere tekens
$-teken, vmbo-leerling, 70-jarige, tbs-kliniek, 40+-kaas, CDA-lid

Vervolg theorie koppelteken

- bij dubbele achternamen
Ernst Jansen-Steur, Hannie Werters- van de Hoek
- bij een functie, rang of titel
assistent-bedrijfsleider, minister-president, adjunct-directeur

- in woorden met voorvoegsel 'niet-, non- , oud-, ex-,
niet-roker, niet-alledaags

- tussen gelijkwaardige delen in een samenstelling

woon-werkverkeer, haat-liefdeverhouding, hang-en-sluitwerk, peper-en-zoutstel

Weglatingsstreepje 

Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.

Dinsdag- en woensdagavond....

Fietsvakanties, werkvakanties en taalvakanties zijn best populair. 

Fiets-, werk- en taalvakanties...

Bij samengestelde woorden kun je soms een deel vervangen door een weglatingsstreepje. 

Tussenletters in samenstellingen

Krant + kop

1. geen tussen-n krantekop
2. wel een tussen-n krantenkop

Wat is juist?

Tussenletters bij samenstellingen

1. zonnenscherm
2. zonnescherm

Tussenletters in samenstellingen

kat + kop
betekenis: klier

1. wel een tussen-n kattenkop
2. geen tussen-n kattekop

Wat is juist?

Tussenletters bij samenstellingen

1. huilenbalk
2. huilebalk

Welke samenstelling schrijf je met een of meer tussenletters?

1. zang + stem
2. passagier + schip
3. toilet + bril
4. breedte + maat

Wat is juist?

Tussenletters bij samenstellingen

1. tarwebrood
2. tarwenbrood

Wat is juist?

Tussenletters bij samenstellingen

1. groentensoep
2. groentesoep

Tussenletter in samenstellingen

ontbijt + buffet

1. wel een tussen-s ontbijtsbuffet
2. geen tussen-s ontbijtbuffet