Bijeenkomst 4

• Didactiek
• Professionalisering
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 1-4

Welkom

Differentiatie

- terugblik OD(10)

- Scaffolding (20)

- werkvorm scaffolding voorbereiden (15)

Doel van vandaag: 

Ik weet wat scaffolding is en hoe ik het kan toepassen tbv differentiatie

Hoe kijk je terug op de activiteit van de OD?

Wat is scaffolding?

Scaffolding

Scaffolding

Met scaffolding daag je een leerling uit om hardop te denken en zelf met antwoorden te komen. Deze vorm van instructie is maatwerk: leerlingen maken zelfstandig stappen om te verder te komen met leren.

1 Diagnose van het probleem. Tijdens deze stap bekijk je wat de leerling al wel weet en wat nog niet

2. Check de diagnose. Je checkt of je op één lijn zit met de leerling, zodat zeker is of zijn hulpvraag goed in beeld is

3. Hulpstrategieën. Bij deze stap gaat het om vragen stellen, feedback geven, instructie geven

4. Check begrip. De laatste stap gaat om het navragen en laten herhalen zodat je zeker weet dat de leerling voldoende heeft gehad aan de hulp

Praktische werkvormen om in te zetten bij scaffolding

1. Vissenkom 

2. Hardop denken

3. Activeer voorkennis

4. Denken - delen - uitwisselen

5. Werk visueel 

Vissenkom

Bij deze werkvorm zit een kleine groep leerlingen of studenten (4-6) in het midden van het lokaal (de vissenkom) en de rest van de klas er omheen. In de vissenkom bespreekt een kleine groep de leerstof, wat bijvoorbeeld een vraag of casus kan zijn, en/of doen zij voor hoe iets werkt (modellen). De andere leerlingen of studenten luisteren en schrijven mee, maar zeggen niks. Nadat de lesstof is besproken, wordt groepsgewijs besproken hoe de vissenkom is verlopen: klopt alles? mist er nog iets? wat ging goed? Deze werkvorm kan tevens ook goed gebruikt worden voor discussies. Eventueel kan er hierbij voor worden gekozen dat de leerlingen of studenten uit de vissenkom en daarbuiten kunnen rouleren van plek, bijvoorbeeld als zij zijn uitgesproken óf denken iets te kunnen aanvullen. 

Hardop denken

Doe eerst centraal voor wat hardop denken is, bijvoorbeeld door een oefenvraag te behandelen op het bord. Vraag leerlingen  vervolgens om ook hardop te denken als zij een vraag krijgen. Dit geeft jou én andere leerlingen meer inzicht in de denkstappen die worden gemaakt, waardoor zij van elkaar kunnen leren én zo kun je als docent feedback geven op het (denk)proces in plaats van enkel het antwoord.  Vragen die hierbij kunnen helpen:

1. Wat weet ik al van dit onderwerp?

2. Begrijp ik wat ik net heb gelezen?

3. Heb ik een duidelijk beeld van de informatie?

4. Wat kan ik nog meer doen om dit te begrijpen?

5. Wat is het meest belangrijke van wat ik net heb gelezen?

6. Hoe past dit bij wat ik al weet?

Activeer voorkennis

Simpel maar effectief: vraag leerlingen aan het begin van de les wat zij al weten over een onderwerp, of waar een nieuw begrip hen aan doet denken. 

Dit kun je eventueel ook 1-2 minuten in kleine groepjes doen. Op die manier kom je als docent te weten wat de aanwezige voorkennis is én wellicht hebben de leerlingen door hun belevingswereld een heel ander beeld ergens bij. Essentiële informatie als je goed wilt aansluiten bij waar de leerlingen staan. Ook kom je er zo misschien achter dat de voorkennis erg verschillend is, waardoor je hierop kunt differentiëren: bijvoorbeeld directe instructie voor de beginners, duidelijke vervolgopracht voor experts.

Denken - delen - uitwisselen

Geef leerlingen in kleine groepjes een vraag of vreemd begrip. Laat leerlingen eerst zelfstandig hierover nadenken (denk), laat hen dit vervolgens in hun groepje bespreken (delen) om het hierna centraal te delen en bespreken (uitwisselen), onder begeleiding van jou als docent. Op deze manier denken leerlingen zelfstandig, delen en denken zij samen en bespreken zij dit vervolgens in een grote groep én met de docent. Deze strategie gaat naast samenwerken dus ook over van elkaar leren én het geeft jou als docent inzicht in hoe de verschillende leerlingen of studenten denken.

Werk visueel

Werk visueel. Door zelf visueel te werken begrijpen leerlingen iets vaak een stuk beter en krijg je als docent vaak ook meer inzicht in waar zij staan en hoe zij denken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een concept-map of ander soort schema, waarbij eventueel icoontjes worden gebruikt ter verduidelijking. Het laat zien hoe leerlingen verbanden zien, wat voor een beeld zij van verschillende onderdelen hebben, etc. Zo kan het voor zowel jou als docent als de leerlingen nuttig zijn om gedurende meerdere lessen stap voor stap een aan concept-map te werken, omdat dit dan ook stap voor stap inzichtelijk maakt hoe het staat met de kennis.

Aan de slag

Bereid 1 van de werkvormen voor voor je je les en vraag of iemand wil komen kijken hoe het uitpakt

Ik weet wat scaffolding is en hoe is het toe kan passen op mijn leerlingen

010