Warmteregulatie

• biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 13 - Dieren en planten

13.4 - Kou en hitte

Lesdoelen

• Deze les ga je je verdiepen in de extreme klimaten die er op aarde zijn.
• Je kunt bedenken hoe organismen zich zo kunnen aanpassen aan hun omgeving.
• Je krijgt een realistische kijk op de fantastische manier hoe goed organismen instaat zijn om voor zichzelf te zorgen.
• Je leer oververhitting en onderkoeling te herkennen.

Siberië is een enorm groot gebied in:

https:

Hoe kunnen mensen zich beschermen tegen extreme kou?

Vostok Station in Antarctica is een van de koudste plaatsen op aarde. 

Bij dit Russische onderzoeksstationis de laagste temperatruur van -89.2 graden Celsius gemeten. 

Naaldbomen kunnen tegen hitte en kou. In welk klimaat vinden we ze dus vooral?

1. Savanneklimaat
2. landklimaat
3. gematigd zeeklimaat
4. toendraklimaat

Dasht-e Lut woestijn in Iran is de heetste plaats. Niemand woont er. Zelfs bacteriën leven er niet.

Hier werd ooit een record temperatuur gemeten van 70,7°C.

Hoe doen bacteriën dat?

•  Sommige bacteriën kunnen wél overleven bij temperaturen van boven de 100°C; één bacteriestam zelfs bij 122°C.
  
• Een beperkende factor voor leven bij hoge temperatuur is het water in levende cellen.
• Sporen zijn een soort uitgeklede versie van een bacterie met zijn erfelijk materiaal in een omhulsel, die de bacterie vormt als extreme omstandigheden ervoor zorgen dat hij niet zelf kan overleven.

Waarom kunnen zelfs bacteriën niet leven in Dasht-e Lut?

1. Het is warmer dan 122C
2. Het is te droog
3. De extreme hitte, in combinatie met droogte
4. Bacteriën kunnen er wél leven

Nr     Plaats                                         (°C)

1                Furnace Creek Ranc, Death Valley (VS)           56.7

2               Kebili (Tunesië)                                                           55.0

3               Tirat ZVI (Israel)                                                          54.0

4               Sulaibya (Koeweit)                                                    53.6

Top 4 warmste bewoonde plaatsen 

Waar is de warmste bewoonde plaats op aarde?

1. Mekka
2. Timboektoe
3. El paso
4. Death Vally

Wat is een woestijn?

De meeste mensen zien woestijnen als grote zandvlaktes met extreme hitte.   Er leven dieren,  planten en soms ook mensen.

 In een woestijn valt erg weinig neerslag waardoor het extreem droog en warm kan zijn. Overdag is het heel heet, in de nacht kan je ook temperaturen rond het vriespunt verwachten. 

Welke aanpassingen heeft een kameel?

Aanpassingen kameel

Cactussen

Cactussen zijn de bekendste woestijnplanten. Maar ze groeien alleen in Noord-Amerika. Een cactus is een plant met heel veel stekels. Ze kunnen ook bloeien. Dan komen er hele mooie bloemen uit. Cactussen kunnen water in hun stam opslaan. De was die ze aan de buitenkant hebben zorgt ervoor dat het water niet verdampt. Cactussen kunnen heel groot worden sommigen wel 18 meter hoog.

Welke aanpassingen heeft een cactus?

Aanpassingen cactus

Ethiek

De pony staat buiten en de sneeuw blijft op haar rug liggen.

Er staat een pony zonder deken op in de sneeuw.
Is dit zielig?

😒🙁😐🙂😃

Beargumenteer jouw antwoord van de vorige vraag.

De sneeuw blijft op de rug van de pony liggen en smelt niet. Wat zegt dit eigenlijk over het warmteverlies bij de pony?

Wat heeft dit filmpje te maken met zweten?

Onderkoeling en oververhitting:
Waarom is dit zo gevaarlijk voor je lichaam?

Invloed van temperatuur

Bij een optimum temperatuur functioneert een enzym het beste. Voor het menselijk lichaam is de optimum temperatuur gelijk aan 37^o. 

De laagste temperatuur waarbij een enzym nog actief is, noemt men de minimumtemperatuur en de hoogste de maximumtemperatuur. Hierboven of onder is er geen activiteit. 

^{Wanneer enzymen voor lange tijd niet werken, ga je dus dood.}

Koorts kennen we inmiddels wel.
Maar weet jij ook 3 symptomen te noemen van onderkoeling?

Vraagt Roodkapje aan
de fenik: "Waarom heb
je van die grote oren?" ...

1. Dat staat schattig
2. Ik ben de boze wolf
3. Dan kan ik je beter opeten
4. Om af te koelen

En toen kwam er een olifant met een grote snuit en die blies zo het verhaaltje .......................  wat koele lucht toe natuurlijk!

Huiswerk

Afmaken 13.4
Verder werken aan je PO
Als je alles af hebt kun je een mindmap maken van 13.1 tm 13.4

SUCCES!!!